Yatırım ortamını iyileştirici vergi düzenlemeleri
Nasıl başlasam, nasıl anlatsam bilemiyorum. Hükümetin ekonomiye dönük çok ciddi düzenlemelerinin olduğunu söyleyip duruyorum. Ne yazık ki darbe gerçeğiyle, masallarıyla, senaryolarıyla yatıp kalkıyoruz. Akşamın prime time saatlerinde, en fazla iki tane müzik ve eğlence ya da sinema kanalları dışında, hemen tüm televizyon kanallarında darbe ile ilgili açık oturumları izliyoruz.
Gerçekten de bu tür kanallarda hiç adını sanını duymadığımız garip isimlere rastlıyoruz. Bunların çoğu güvenlik uzmanı, istihbarat uzmanı, asker ve polis emeklisi işsiz, sosyolog, siyaset bilimci!... Anlattıkları da çoğunlukla hikaye senaryoları!...
Gündemi değiştirmenin, algıyı düzeltmenin, dünyaya daha fazla rezil olmamanın yolu galiba bu teraneleri tekrardan geçiyor!...
Oysa Hükümet ekonomi, yatırım ortamı, vergi, sosyal güvenlik, yeniden yapılanma ile ilgili olağanüstü düzenlemeler yapıyor. Bunların teki gündemde değil; haber olarak bile 2 dakika ekranda yerini almıyor. Bu ülkede karın doyuran şeyin ekonomi olduğu, lafla peynir gemisinin yürümeyeceği, hamasetin sonsuz bir malzeme olamayacağı, kurtuluşun sadece ekonomik program ile gerçekleşeceği unutuluyor.
Biz, sona doğru gelen yaz döneminde, 9 günü bulacak garip ama gerçek(!) bayram öncesinde yine de iş dünyamızı bilgilendirmeye çalışalım. Malum; yatırım ortamının iyileştirilmesi amacına yönelik olarak çıkarılan 6728 sayılı Torba Kanun 9 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. 77 maddeden oluşan kanun ile toplam 18 kanunda değişiklik yapıldı ki bunların 10 tanesi vergi ile ilgili idi.
Vergi ile ilgili önemli düzenlemelerden bazılarını sıralamaya çalışalım.
1. Vergi incelemelerinde izaha davet geliyor: Kanunun 22. maddesiyle Vergi Usul Kanunu’nun 370. maddesi yeniden düzenleniyor. Buna göre; vergi incelemesine başlamadan veya takdir komisyonuna sevk etmeden önce vergi ziyaına sebep olduğu emarelerle tespit edilen mükellefl eri izaha davet imkanı getiriliyor. Bu durumda olan mükellefl ere durumları yazılı olarak bildirilecek ve kabul etmeleri halinde, vergi ziyaı cezası (verginin bir katı yerine) yüzde 20 olarak uygulanacak. Hatta sahte ve yanıltıcı belge kullananların da, her bir belgenin tutarı 50 bin lirayı aşmamak ve ilgili yıla ait toplam alışların %5’ini geçmemek üzere, bu imkandan yararlanması sağlanıyor. Böylece vergi incelemesi öncesi önemli bir korunma kalkanı ilk kez vergi sistemimize dahil edilmiş oluyor.
2. Damga vergisinde nüsha sayısı yeniden düzenleniyor: Nispi vergiye tabi kağıtların sadece 1 nüshası ve maktu vergiye tabi kağıtların ise her nüshası damga vergisine tabi tutulacak. Özellikle bedel içeren sözleşmeler artık tek nüsha üzerinden damga vergisine tabi olacak. Sakın bunu teknik bir düzenleme gibi anlamayalım. Çok sayıda sözleşmeler için, damga vergisi oranının yüksek olması ve her bir nüshanın vergiye tabi tutulması nedeniyle, çok ciddi vergi uyuşmazlıkları önlenmiş olacak.
3. Sözleşmelerde cezai şart hükmüne açıklık getiriliyor: Teknik ama önemli bir düzenleme olarak sözleşmelerde cezai şart hükmü için (ayrı bir sözleşme konusu olmadıkça) artık damga vergisi alınmayacak.
4. İhracat ve döviz kazandırıcı işlemlerde Damga vergisi ve harç istisnası: Damga Vergisi Kanununa göre ihracat ve döviz kazandırıcı işlemler için düzenlenen kağıtlar için vergi resim harç istisnası (VRHİ) belgesi alınması karşılığı vergiden istisna edilmesi düzenlemesi var. Daha önce Ekonomi Bakanlığı tarafından tebliğlerle düzenlenen ve uygulamada çok ciddi sorunlar yaratan bu hususlar yeni düzenleme ile kanun kapsamına alınmış bulunuyor.
5. Anonim şirket pay devirlerinde damga vergisi ve harç alınmayacak: Ticari hayatın normal akışında yaşanan hisse devirlerinin damga vergisi ve harç karşısındaki durumu netleştirilmiş ve vergi dışı bırakılmış oluyor.
6. Teşvik belgeli yatırımlarda yeni getirilen damga vergisi, harç istisnası: Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malları ile ilgili, sabit kıymet inşasına yönelik ve danışmanlık ve müşavirlik hizmetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilerek teşvikli yatırımlar üzerindeki ayni nitelikli vergi yükleri azaltılıyor. Aynı istisna harçlar için de uygulanacak.
7. Teşvik belgeli yatırımlarda emlak vergisine ilişkin istisna getiriliyor: Bu arada teşvik belgesi kapsamında inşa edilen binalarda inşaattan sonra 5 yıl süre ile ve arazilerde de teşvik belgesi süresince emlak vergisi geçici muafiyeti getiriliyor.
8. İpotek işlemlerinde tapu harcı indirimli uygulanacak: İş hayatında tüccarlar arasında çok sık uygulanan ipotek tesisi işlemlerinde tapu harcı %50 indirimli olarak uygulanacak.
9. Sat-kirala uygulaması genişletiliyor ve etkin hale getiriliyor: Yeni düzenleme ile sat kirala uygulamasında; finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları ile ilişkilerde bu aracılık faaliyetleri ve geçişleri de kurumlar vergisi istisnası kapsamına alınıyor.
Yukarıda sıraladıklarımız bu düzenlemelerden bir kaçı. Daha önce de söylediğimiz gibi; Maliye Gelir İdaresi Başkanlığı başta olmak üzere, TOBB ve TÜRMOB üyesi odalar bu konuları her zeminde anlatmalı. İş dünyasına moral vermeli ve yol göstermeli. Zira iş dünyası bu yapılanları bilmeli ve kendi işlerine uygulamalı.