Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği çalkantıları
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri'nin (YGM) anterpolarda yaptıkları hizmetlerin kaldırılması ile ilgili 02.12.2014 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan kararın tartışmaları hala sürüyor ve sürecektir de. Ne oldu da birden bire YGM hizmetlerinin kaldırılması gündeme geldi? Bu şekilde çözülmesi düşünülen uygunsuz işlemler acaba bu kadar sert tedbirler alınmadan giderilemeyecek seviyede miydi, yoksa başka nedenler de mi var? Bu sistem kurulurken, konu ile doğrudan ilgili olan iş ve bürokrasi çevrelerinin görüşleri alınmış ve olumlu yorumların ağırlıkta olması sonucunda ve AB’ye uyum süreçleri çerçevesinde YGM sistemi başlatılmıştı. Oysa ki şimdi bu hizmetlerin kaldırılması için alınan kararlarda, sistemin başlatılması sürecindeki istişare mekanizmasının işletilmediği şikayetleri yoğun bir şekilde dile getiriliyor.
Sisteme eleştirel bir yaklaşımla baktığınızda, YGM hizmeti verenler de sistemin işleyişinde bazı uygunsuz işlemlerin yapıldığını kabul ediyor, ancak bunların sayısal olarak çok olmadığını vurgulayarak, bunların yetkili makamlarca soruşturulmasından duydukları memnuniyeti de belirtiyorlar.
Atalarımız “Dikensiz Gül Olmaz” demişler ki çok doğru söylemişler. Her yerde olduğu gibi bu sistemin içerisinde de çürük elmalar olacaktır. Bu çürük elmalar bir sistemin ortadan kaldırılmasını gerektirecek kadar çok mu idiler? Başka bir açıdan bakıldığında, acaba Devlet YGM’lerin uygulamalarını yeterince ve etkili bir şekilde denetleyemiyor muydu?
Ara sıra görsel ve yazılı medyada, gümrüklerin kendi personelinin olumsuz davranışları ile ilgili olarak aldığı tedbirlerin, gümrük ofislerindeki ısıtıcılara gizli kamera takılmasına kadar vardığı hatırlarımızdadır. Bunları düşündüğümüzde, acaba sistemin eskiye döndürülmesi, bu tür sakıncalı işlemlerin hacmi üzerinde ne etki yapacaktır?
Acaba sistemin tümden kaldırılması sonucunda ortaya çıkacak uygulama boşluklarını ve zorluklarını devlet kendi gümrük personeli ile karşılayabilecek mi?
450 kadar olan YGM ile beraber, onların 4500’e vardığı söylenen personeli ile birlikte yaptığı işleri karşılayabilecek ve aksaksız yürütecek, uygun yeterlilikteki personeli, Devlet hemen bulup devreye alabilecek mi? Yoksa bu işlemler elde hazır yapılmış duruyor muydu? Tüm bu saydıklarımız, işlemlerin yapılması açısından baktığımızda gördüklerimiz. Öte yanda da YGM tarafında oluşacak mağduriyetleri görüyoruz. Sistem için kurulmuş ofisler, alınmış personel, yapılmış yatırımlar, borçlanmalar, YGM hizmeti alanlar ile verenler arasındaki ticari ilişkiler v.b. ne olacak? Aralık ayının başından hemen sonuna kadar hızlı bir şekilde uygulamaya sokulmak istenen bu kararın hem doğrudan hem de çarpan etkileri ne olacak?
Devletin kendi işlemlerinin en düzgün şekilde yürütülebilmesi için gereken kararları almasını saygıyla karşılamak gerekir. Ancak bu kadar geniş kesimleri ilgilendiren kararların alınması ve uygulamaya konulması sırasında gereken istişarelerin yapılması ve tarafların görüşlerinin alınması gerek şarttır diye düşünüyoruz. Nitekim sistemin başlatılması da böyle olmuştur.
Temiz gümrük uygulamalarındaki hassasiyetini bildiğimiz Gümrük ve Ticaret Bakanımız Sayın Nurettin Canikli’nin sektörden yükselen seslere duyarsız kalmayacağına inanıyoruz.