Yurtdışı üretici fiyatlarında büyük artış
Türkiye İstatistik Kurumu, üretici fiyatlarındaki değişimi iki ayrı endeksten; (1) Yurtiçi, (2)Yurtdışı üretici fiyatları endekslerinden izliyor.
Yurtiçi üretici fiyatları yurt içinde üretimi yapılan ürünlerin, vergiler hariç, peşin satış fiyatıdır.
Yurtdışı üretici fiyatı ise yurtdışı için siparişin verildiği andaki satış fiyatıdır. Yurtdışı Üretici Fiyat Endeksi'nde, ürünlerin ihracat fiyatları doğrudan sanayi sektöründeki üretici firmalardan alınmaktadır.
Yurtdışı üretici fiyat endeksi nisan ayında %4.00 arttı
Yurtiçi üretici fiyatların ise nisan ayında %2.60 oranında artmıştı
Ülke üretimi yapılarak yurtdışına ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen yurtdışı üretici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %21.72 ve on iki aylık ortalamalara göre %20.81 artış gösterdi.
Bu oranlar fiyatlarda yüksek artışı işaret ediyor.
Ekonomik bakımdan hedefimiz, katma değeri daha yüksek ürünleri ihraç edebilmek.
Yurtiçi ve yurtdışı ürünlerin fiyatını yükselten içeriden ve dışarıdan temin edilen girdilerin maliyetindeki artış. Genel olarak enflasyon. Yurtdışı ürünlerin maliyetinde olumlu etkisi olabilecek devlet katkıları, yurt içinde işlenmek kaydıyla yapılan gümrüksüz ithalat, ihracat kredileri ve ihracat teşvikleri.
İhracatta rekabet arayışında döviz kurlarının önemini de unutmamak gerekir. Döviz kurunun yükselmesi hem yurtdışı üreticiye fiyat avantajı sağlıyor hem de rekabet şansını artırıyor.
Nisandan geriye 12 aylık ortalama yurt dışı üretici fiyatları artışı %20.81 oranında. Nisandan nisana Tük Lirası'na karşı euronun değer kaybı % 26, dolara karşı % 14 dolayında. Döviz kurlarındaki ortalama artışın yurtdışı üretici fiyatlarındaki artışın pek üzerinde olamadığı, yurtdışı üretim yapanların kur avantajından büyük ölçüde yararlanamadıkları anlaşılıyor.
Acaba yurtiçi ve yurtdışı üretici fiyatları arasındaki fark nereden kaynaklanıyor? (1) Üretici yurt dışına daha kaliteli ürün mü yapıyor? (2) Yurtdışına yapılan üretimde katma değer acaba giderek yükseliyor mu? (3) Yurtiçi talep daha ucuz, kalitesi daha düşük olabilen mallara mı yöneldi?
Nisandan nisana 12 aylık dönemde yurtdışı üretimde imalat sanayinde yıllık ortalama fiyat artışı %20.93 iken, yurtiçi üretimde %16.70 oranında. Yurtdışı üretimde tekstilde yıllık ortalama fiyat artışı % 21.07 iken, yurtiçi üretimde %10.80 oranında. Giyimde ise yurt dışı üretimde yılık ortama artış %18.74, yurtiçi üretimde sadece %7.45.
Büyük ölçüde maliyet artışından kaynaklanmıyor ise, yurt dışı üretici fiyatlarının artması üretici için de ihracat için de çok önemli bir gelişmedir.