Dünyayı kucaklamak isteyen adam: Özdemir Asaf

Şiirimizin kendi nefesini yaratan ustalarından Özdemir Asaf, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık tarafından hazırlanan bir sergiyle anılıyor. “Bir Usta Bir Dünya: Özdemir Asaf, Tüm dünyayı kucaklamak istedim; kollarım yetişmedi” sergisi, 23 Ekim’e kadar, Kadıköy Belediyesi Caddebostan Kültür Merkezi Sanat Galerisi’nde görülebiliyor. 

Bugün neredeyse her biri bir motto haline gelen onlarca şiiriyle edebiyatımızda kendine özgü bir yeri olan Özdemir Asaf için, “Tüm dünyayı kucaklamak istedim / kollarım yetişmedi” dizelerinden yola çıkılarak hazırlanan sergi; şairin fotoğrafl arıyla, kişisel evrakıyla, defterleriyle, elyazılarıyla yaşamöyküsünü ve sanatçı kişiliğini gözler önüne seriyor. 

Onlarca şiiri ezberimizde olan, dizeleri dillere pelesenk; şarkılara söz, mektuplara alıntı olmuş Özdemir Asaf, diliyle, dünyasıyla, insana bakış açısıyla olağanüstü bir özgünlüğe sahipti. “Bir Usta Bir Dünya: Özdemir Asaf, Tüm dünyayı kucaklamak istedim; kollarım yetişmedi” sergisi, onun “kucaklamak istediği” dünyasını edebiyatseverlere sunan bir sergi. Küratörlüğünü Sadık Karamustafa ve Ayşe Karamustafa Türksoy’un yaptığı sergiye kaynak olan arşiv; 1940 ile 1980 yılları arasındaki sanat dünyasına ait; orijinal el yazmaları, resimler, çizimler, desenler, anektodlar, mektuplar vb. benzersiz materyaller de içeriyor. “Bir Usta Bir Dünya” sergisi kapsamında; Özdemir Asaf arşivindeki orijinal materyallerin bir kısmı sanatseverlere sunuluyor. Sergilenenler arasında herkesçe bilinen şiirlerin defterlerdeki müsveddeleri gibi çok kıymetli belgeler de var. Sergi içerikleri dokuz ayrı bölüme ayrılabiliyor. İlki; Özdemir Asaf’ın aile, çocukluk, gençlik, eğitim bölümleri ve dostluk ilişkilerine ait enformatif bir bölüm. Yıldız Moran, Ara Güler, Lütfi Özkök, Bülent Özgören ve dönemin diğer tanınmış fotoğrafçıların çektiği Özdemir Asaf portreleri de sergide önemli bir yer tutuyor. Haşmet Akal, Gürdal Duyar, Ali Ulvi, Ömer Uluç ve pek çok tanınmış sanatçı tarafından çizilmiş desenler ve yağlıboya tabloları ayrı bir bölümde inceleyebilen sanatseverlere sergide; Özdemir Asaf’ın kendi el yazısıyla hazırladığı tipografik şiir tasarımları ve orijinal şiir müsveddeleri de sunuluyor. “Bir Usta Bir Dünya”da Özdemir Asaf’ınkendi matbaasında bastığı kitapları, kapak tasarımlarını, belgeleri ve kişisel objelerini de bir bölüm olarak ayırmak mümkün. Şaire Attilâ İlhan, Behçet Necatigil, Orhan Veli, Oktay Akbal ve Salâh Birsel’in de aralarında olduğu diğer usta isimlerin imzaladığı kitaplar ve Özdemir Asaf’ın ailesine imzaladığı kitaplar da sergide incelenebiliyor. Özdemir Asaf’ın kendi sesinden okuduğu şiirlerin sunumunun da yapıldığı bir ses sistemi ve video içeriklerin gösterildiği görüntü sistemi de "Bir Usta Bir Dünya: Özdemir Asaf, Tüm dünyayı kucaklamak istedim; kollarım yetişmedi” sergisinin diğer bölümleri.

ŞAİR, ÇEVİRMEN, YAYINCI...

Şiirimizde kendine özgü bir tarzın yaratıcısı olan Özdemir Asaf, Ankara’da 11 Haziran 1923 tarihinde doğdu. Danıştay Üyesi Mehmet Asaf’ın oğlu olan Özdemir Asaf, babasını kaybettiği yıl olan 1930’da Galatasaray Lisesi’nin ilk kısmına girdi. 1934 yılındaki Soyadı Kanunu’yla “Arun” soyadını alan şair, 1941 yılında, 11. sınıfta, bir ek ara sınavla Kabataş Erkek Lisesi’ne geçip 1942 yılında mezun oldu. Özdemir Asaf, liseden sonra, iki yıl İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne, üçüncü sınıfa kadar İktisat Fakültesi’ne devam etti, o dönemde iki yıl olan Gazetecilik Enstitüsü’nün birinci sınıfını okudu. İlk yazısı 1939 yılında Servetifünun-Uyanış dergisinde çıkan edebiyatçı; şiir, yazı ve çevirilerini dönemin önde gelen çeşitli yayın organlarında okurlarla paylaştı. Zaman ve Tanin gazetelerinde çalışan, çeviriler yapan Özdemir Asaf, 1951’de Cağaloğlu'nda Sanat Basımevi’ni kurarak matbaacılığa başladı ve kitaplarını Yuvarlak Masa Yayınları adı altında yayımladı. 1972 yılında Bebek’te “Şimdi” isimini verdiği bir mekân açan Asaf, yaşamının kalan süresinde burada sanatçı dostlarını ve her yaştan, her meslekten insanı ağırladı. Şair Özdemir Asaf, 28 Ocak 1981 tarihinde İstanbul’da aramızdan ayrıldı.