“Duvarların Dili” Pera Müzesi’nde yankılanıyor

İSTANBUL - Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi, son yıllarda tüm dünyada gittikçe ilgilisi artan graff iti sanatını salonlarına taşıyan bir sergiye ev sahipliği yapıyor. Roxane Ayral’ın küratörlüğünde hazırlanan “Duvarların Dili: Graff iti / Sokak Sanatı” sergisi, 5 Ekim’e kadar görülebiliyor. 

“Duvarların Dili” sergisi; sokakların başkaldırısı olarak başlayan, günümüzde çağdaş kent sanatı olarak da adlandırılan ve son yıllarda sanat gündemindeki en popüler konulardan biri haline gelen grafittiyi “sokaktan müzeye” taşıyarak, sadece sanatsal bir çevreyi değil, birkaç kuşağı etkilemiş bu fenomenin hem kapsamını hem de kültürel çeşitliliğini yansıtmayı hedefliyor. 

Amerika, Almanya, Fransa, Japonya gibi ülkelerin yanı sıra Türkiye’den de sanatçıların yer aldığı sergide; Futura, Mare 139, Cope 2, Turbo, Wyne, JonOne, Tilt, Mist, Psyckoze, KR, Herakut, Logan Hidotcks, C215, Suiko, Evol, Gaia, Tabone, Funk ve No More Lies gibi farklı jenerasyonlardan ve disiplinlerden sanatçılar Pera Müzesi’ne özel projelerini gerçekleştirirken, Martha Cooper, Henry Chalfant ve Hugh Holland gibi fotoğrafçıların ölümsüzleşmiş kareleri de görülebiliyor. 

Kökenlerini ilkçağ mağara resimlerine de dayandırılan graff iti, 1970’lerde New York’ta azınlık Afrika ve Hispanik kökenli gençlerin, varoluşlarını ifade etme ve alanlarını belirleme ihtiyacı ile doğdu. Kısa zamanda sade imzalar kaligrafik değer, stil ve renk kazanmaya başladı, çizimler daha büyük ve etkileyici biçimlerde, yeni ve ulaşılması zor alanlarda yaygınlaştı, hayali dünyalar ve karakterlerle zenginleştirildi ve bu sanata ilgi giderek arttı. 

Günümüzde underground (yeraltı) dönemini geride bırakan graffiti ve sokak sanatı, artık vandalizm değil küresel bir sanat akımı olarak anılıyor. Sanatçıların farklı stil ve teknikler kullanarak çeşitlenen eserleriyle kültürlerarası bir değer yarattıkları bu sanat akımı, yalnızca bireysel bir var oluş mücadelesi olmaktan çıkıp toplumsal ve sosyal konuları da ele alarak daha geniş kitlelere ulaşmaya başladı. Müzik ve dans ile yarattığı alt kültürün de etkisiyle kitlesini giderek genişleten graff iti ve sokak sanatı, sanatsal bir ifadenin yanı sıra bir yaşam biçiminin de altını çizdi. Sergi, uluslararası ve yerel sanatçı seçkisi ve tarihsel bir incelemeye olanak veren kurgusuyla, sokağın günümüz dinamiklerini, farklı stil ve estetik anlayışlarını bir araya getiriyor ve bu akımı fotoğraf, müzik gibi disiplinlerle birlikte ele alıyor. Beyoğlu ve Beşiktaş Belediyeleri’nin bu sergiye ayırdığı kent duvarlarıyla, İstanbul sokaklarını da onlara açarak hem daha geniş bir alana ve kitleye yayıyor, hem de “içeri” ile “dışarı” kavramlarını tartışma imkânı veriyor. Sergi salonunun boya sponsorluğunu Jotun üstlenirken, serginin sprey boya sponsoru ise Montana.

Filmlerde ve atölyelerde graffiti
Pera Müzesi’nde “Duvarların Dili: Graff iti / Sokak Sanatı” sergisi kapsamında bir dizi yan etkinlik de düzenleniyor. Sergi kapsamındaki yan etkinliklerin ilki, Pera Eğitim’de gerçekleştirilecek “Sokak Atölyede! - Graff iti / Sokak Sanatı” başlıklı atölye çalışması. 15 yaş ve üzeri katılımcılar için hazırlanan programlar, sokak sanatı kültürünü farklı ve eğlenceli etkinliklerle tanıtmayı amaçlıyor. 3 Eylül-26 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirilecek atölye çalışmaları 6 başlıkta gerçekleştiriliyor: “Bas Kalıbını: Stencil”, “Sokak Modası: Tişört-Çanta”, “Yapıştır! Etiket Tasarımı”, “Karton Yapılar”, “Sokaktan Soyut Denemeler” ve “Tutki ile Tasarla!” Müzenin sergi kapsamındaki bir diğer yan etkinliği ise, Pera Film’de takip edilebilecek olan “Sokaklar Bizden Sorulur!” başlıklı gösterimler. Sokağa, sokaktaki yaşama ve beslediği kültüre bir bakış sunan toplu gösterim kapsamında; aralarında “Stil Savaşları”, “1 Numarayı Hedefl emek”, “Kontrol”, “Bombala”, “Bir Daha Eve Dönemeyiz”in de bulunduğu 15 yapıt izlenebiliyor.