Karanlığın karizmatik kralı: Dracula

Salonda ışıklar karardı: Kıpkırmızı bir perde örtmekte hâlâ sahneyi, ışığın da haşmetiyle bambaşka bir kırmızı bu. Bujor Hoinic’in koltuklarımızda şöyle bir doğrulmamızı nasihat eden müziği başladı ve o da ne; devasa perdenin üstünde kanlar süzülmekte... Giderek çoğalan ışıktan kan, seyredeceğimizin hiç de alıştığımız gibi bale olmayacağını çoktan müjdeledi. Ankara DOB tarafından Bale Yarışması'nın açılış gecesinde İstanbul’da yorumlanan “Kont Dracula” adlı gösteriden söz ediyorum, tahmin ettiğiniz gibi. 

Sezon boyunca kapalı gişe oynayan eser; hem bale sahnesi için alışılmadık konusu, hem tedirginlik ve gerilimin hakim olduğu müziği, hem atmosfer yaratmaktaki katkısı gözardı edilemeyecek dekor ve ışıkları, hem de dansçılarının başarısıyla İstanbullu seyircinin de kalbini çaldı. Öyle ki; librettosu, orkestrayı da bizzat yöneten Hoinic’e ait olan, koreografisi Nugzar Magalashvili ve Medeia Magalashvili imzası taşıyan baleyi dakikalarca ayakta alkışladı seyirci. Mistisizme meraklı bir asilzade olan Lord James ve -bana fena halde Passepartout’yu hatırlatan- uşağı Jean Luis’le birlikte 19. yüzyılın kasvetli Londra’sında dağınık bir çalışma odasından çıktık, Transilvanya’da neşeli bir handa konakladık. Hanın sahibinin kızı Magdalena’yla tanıştık ve Dracula’nın kızı kaçırışına tanık olduk. Lord ve uşağı, geceleri mezarlarından çıkarak balo düzenleyen vampirlerden kızı kurtarmak için onun şatosuna geldiler. Zavallı Jean Luis bu arada vampirlere yem oldu ama, Magdelana’yı kurtarıp Londra’ya getirdik. Ama nafile, Kont gelininden vazgeçmedi, onu alıp, kaçıp gitti. Ve tüm bunlar bale sahnesinde oldu, inanab iliyor musunuz... Lord' ta Cankat Özer, Magdalena’da Özge Başaran Onuk, Dracula’da Eren Keleş ve Jean Luis’te Kadir Okurer başta olmak üzere, ödümüzü patlatmayı parmak uçlarında da olsa başaran bütün ekibe burdan tekrar tebrikler. 
Gelecek sezon ne yapın edin “Kont Dracula”yı seyredin, deyip bitirmek gelmedi içimden bu faslı. Çünkü bugün bale sahnesinde karşımıza tekrar çıkan Dracula, hem “yabancımız değil”, hem de tüm sanat dallarının pek sevdiği bir karakter. Bram Stoker’in adının etrafında dolaşan mitlerden yola çıkıp bir roman yazarak dünyaca üne kavuşturduğu Dracula, Osmanlı'nın “Kazıklı Voyvoda” olarak andığı III. Vlad. Bir dönem Fatih’e esir de düşen Vlad’ın çevresinde oluşan efsane, bu başarılı romanın sayesinde Hollywood'un ve elbette diğer sanat dallarının en sevdiği korku hikâyelerinden birine kaynaklık ediyor. Bahaneyle Transilvanya’nın kazandırdığı ünü ve bunun turizme etkisini de es geçmemek lâzım, tabii ki. 

Deliklerden duman olup sızan, siyah pelerinli, kırmızı gözlü, bembeyaz tenli, Yeşilçam’ın katkısıyla sivri dişli, uyumak için tabutu tercih eden bu çok güçlü karakterin tiyatro uyarlamaları da meşhur. İlk olarak 1924’te taşınmış sahneye, asıl ünlü olan versiyon ise 3 yıl sonra oynananı. Çünkü bu yorumda Kont’u canlandıran Bela Lugosi, 1931’de çekilecek filmin de etkisiyle hâlâ en ünlü Dracula. Başta Dracula olmak üzere, vampir avanesinin okurlar üzerindeki etkisi ise hâlâ sürüyor. Burada bir bölümüne yer verebildiğim vampirli kitaplar listesi, son yıllarda her yaştan okurun gözdesi âdeta.

Kanımız donmadan izleyemediklerimiz!

Nosferatu (1922): Her şey onun başının altından çıktı. 1922 yapımı klasik Alman filmi upuzun elleri ve dazlak kafasıyla bugün bile ürkünç bir vampir sundu seyircilere. Hatırlayacaksınız, son tiyatro festivalinde Grzegorz Jarzyna, “Dracula” romanından yola çıkan “Nosferatu”nun tiyatro yorumuyla da kanımızı dondurmayı başardı. 
Dracula (1931): Hollywood’da pek çok oyuncu canlandırdı bu acımasız karakteri ama, o hâlâ, 1931’de çekilen ilk filmin aktörü Bela Lugosi’yle (yanda, üstte) birlikte anılıyor. Karizmasıyla da Dracula karakteriyle örtüşen aktör, sonraki kariyerinde de hep “karanlık” tipleri canlandırdı. 
Dracula İstanbul’da (1953): Yeşilçam, kovboylardan uçan adamlara, Hollywood’un bütün klişelerine el attığı gibi, Dracula’ya da sırtını dönmedi. Üstelik Mehmet Muhtar’ın 1953’te çektiği “Dracula İstanbul’da” filminin kendisinden sonra gelen tüm vampir filmlerine bir katkısı var: Uzun köpek dişleri. Rivayete göre, Atıf Kaptan (yanda, altta), uzun dişleri kullanan ilk Dracula.
Bram Stoker’s Dracula (1992): Beyazperdenin en etkileyici Dracula uyarlamalarından biri 1992 tarihli. Francis Ford Coppola’nın yönettiği film, atmosferi kadar kadrosuyla da unutulmaz. Dracula rolünde son derece yakışan Gary Oldman var bir kere, Van Helsing derseniz Anthony Hopkins, çömez yardımcı Keanu Reeves, Dracula’nın aşkı ise Winona Ryder. 
Vampirle Görüşme (1994): Belki içinde bir Dracula yok ama, vampir filmi dendi mi Anne Rice’ın aynı adlı romanından uyarlanan “Interview with Whe Vampire”a da mutlaka bir yer ayırmak lâzım. Ne de olsa vampirleri çok ünlü isimler: Tom Cruise, Brad Pitt, Antonio Banderas, Kristen Dunst. 
Alacakaranlık: Yeni kuşak vampirler. Üstüne üstlük âşıklar. Dahası, romanı yazan Stephanie Meyer’i hem dünya çapında ünlü, hem de zengin ettiler.

Tatilde okuyarak "serinlemek" istiyorsanız!

Son birkaç yıldır Stephenie Meyer’in “Alacakaranlık” serisinin etkisiyle kitapçılarda da vampir rüzgârları esiyor. Kont Dracula’nın ahbaplarının öykülerinden, halen piyasada bulunabilenler şunlar: 
●Dracula, Bram Stoker, Can Yayınları 
●Dracula, Bram Stoker, NTV Yayınları (çizgi roman)  ●Dracula’nın Konuğu, Bram Stoker, Mitra 
●Alacakaranlık, Stephenie Meyer, Epsilon (seri)
●Stephenie Meyer ve Alacakaranlık Sırları, Richard T. Daniel, Kyrhos 
●Tarihçi, Elizabeth Kostova, İnkılap Kitabevi 
●Vampirin Kültür Tarihi, Gülay Er Pasin, Ayrıntı Yayınları 
●Her Yönüyle Vampir, Barb Karg, Arkadaş Yayınları 
●Vampir Günlükleri, L.J.Smith, Artemis Yayınları 
●Sonsuz Karanlık, Anne Rice, Martı Yayıncılık 
●Vampir Armand, Anne Rice, Martı Yayıncılık 
●Naz ve Köşkteki Vampir, Nazlı Eray, Doğan Egmont (çocuklar için) 
●Vampir Akademisi, Richelle Mead, Artemis Yayınları 
●Vampir Alacakaranlığı, Sebastian Rook, Mavi Ağaç Yayınları (seri) 
●Londra’nın Vampirleri, Fabrice Colin, Kyrhos Yayınları 
●Vampirler Dağı, Darren Shan, Tudem Kültür 
●Küçük Vampir, Angela Sommer Bodenburg, Say Yayınları (çocuklar için seri) 
●Kurşun: Bir Anita Blake Vampir Avcısı Romanı, Laurell K. Hamilton, Artemis Yayınları 
●Sarışın Vampir, Christopher Pike, Pegasus Yayınları (seri) 
●En Güzel Vampir Hikâyeleri, İsmet Gülseçgin, Parşömen ●Osmanlı’da Bir Vampir: Bela, Mehmet Bilal, Nar Kitap ●Sherlock Holmes: Sussex Vampiri’nin Macerası, Arthur Conan Doyle, Bilge Karınca Yayınları 
* Buffy: Vampir Avcısı, Joss Whedon, NTV Yayınları (çizgi seri) 
* Ispanakçı Vampir, G. Pausewang, Çizmeli Kedi Yayınları (çocuklar için) 
* Vampir Okulu, Peter Bently, Nemesis Yayınları (çocuklar için seri) 
* Vampir Monti, Grit Poppe, 1001 Çiçek Kitapları (çocuklar için)