Kömürlükten 600 yıllık tarih çıktı! Literatürde böyle bir yer yok
Kapadokya bölgesinin önemli destinasyonları arasında yer alan Ürgüp ilçesine bağlı Taşkınpaşa köyünde boşaltılan bir kömürlükten daha önce literatürde yer almayan 600 yıllık bir yapı ortaya çıktı. Yapının, Taşkınpaşa köyünün kurucusu olan Taşkın Paşa tarafından ibadethane olarak yaptırıldığı düşünülse de henüz ne amaçla kullanıldığı bilinmiyor.
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından yapılan incelemeye Rektör Semih Aktekin de eşlik etti.
Yapının sahibi 63 yaşındaki Mehmet Esen, "Taşkın Paşa’nın 6. Kuşak torunuyuz. Babamın zamanında turistler buraya gelirdi ama eve girdirmezlerdi. Burada bir cami olduğunu söylerlerdi. Ama külliye olarak belirlendi" şeklinde konuştu.
NEVÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Maraşlı da yapının, Taşkınpaşa Külliyesi'ne bağlı bir mekan olduğunu düşündüklerini söyledi.
Hiçbir literatürde geçmiyor
Yapının Selçuklular döneminden kalma olabileceğini ve literatürde geçmediğini belirten Maraşlı şöyle devam etti:
"Buradaki kandillikler, nişler, ocaklar şeyhin bir yaşam alanı olduğunu gösteriyor. Yani misafirlerini ağırladığı, belki tekkede çorbanın kaynadığı, yemeğin yapıldığı, misafirlerin ağırlandığı, açların doyurulduğu bir yerdi. Çünkü tekkelerde böyle tasavvuf anlayışlar var. Bu tarz bir mekan olduğunu anlıyoruz. Bu yapı daha önce hiçbir literatürde geçmiyor.
600 yıllık bir yapı
1960’lardan beri özellikle sanat tarihçileri tarafından deşifre edilmiş, ancak açılmamış bir mekan. Külliyenin camisi, türbesi, zaviyesinden bahsediliyor, fakat bu yapıya kimse değinmiyor. Aslında 600 yıllık bir yapı. İlk defa gün yüzüne çıkan, saklanmış ve belki de saklandığı için de bu şekilde korunmuş. Baktığımız zaman cephe anlayışı bizim Selçuklulardan beri aşina olduğumuz beylikler döneminde de devam eden süslemeler, malzemeler ve teknik bir anlayışla yapılmış."
Eretna yapısı olduğu düşünülüyor
NEVÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Alper Altın da yapıdaki süslemelerin ağırlıklı olarak geometrik ve bitkisel süslemelerden oluştuğunu söyledi. Altın ise açıklamalarına şöyle devam etti:
"Eretna yapılarında klasik gördüğümüz cephe tasarımını burada da görüyoruz. Süsleme ağırlıklı olarak geometrik ve bitkisel süsleme üzerinden yürütülmüş. Bu süslemelerde bir stil kritiği yaptığımızda bunun bir Eretna yapısı olduğunu, benzer özelliklerinden dolayı da Emir Taşkın’ın yaptırmış olabileceğini belirtebiliriz.
Ne amaçla kullanıldığı bilinmiyor
Şu an burayı ne amaçla kullanılıyordu tam olarak bilemiyoruz. Bizler de bunlarla ilgili araştırmalar yapıp, buranın ne amaçla kullanıldığını tespit etmeye çalışacağız. Hemen arkamda gördüğünüz niş, muhtemelen mihrap nişi. Çünkü kıble yön tayinine baktığımızda cami ile aynı yöne denk geliyor. Burası bir mescit olarak kullanıldı mı tam olarak bilmiyoruz ama en azından mihrabı olduğu için işlevsel olarak burada namaz kılındığını belirtebiliriz. Buranın içi bu kadar görülebilir değildi, Temizlik çalışmasından sonra bu yapı açığa çıktı. Bazı yerlerini biz ilk geldiğimizde görememiştik. Hemen sağımda kalan kitabeyi de dün gece fark edebildik. Yani aslında bakir bir yer. Burada yaptığımız çalışmalarla bu yapının işlevini, süslemelerini daha açığa çıkarmayı planlıyoruz."
