Oscar ödüllerinde 22-0 yenik düştük

Bu yazı dizisinde Türk sinemasının sınırlarımız dışındaki serüvenlerini (en büyük yurt dışı başarılarını) özetlemeye çalışacağız…

*Türkiye’nin bugüne kadar Oscar aday adayı olarak seçtiği 22 filmin tamamı da Los Angeles’taki ön elemeleri geçmeyi başaramadı ve Oscar adaylığı elde edemedi…Bunlardan Nuri Bilge Ceylan’ın yönettiği “Üç Maymun” ise ilk ön elemeyi geçebilen dokuz film arasına girmişti…

*Türk sinemasının A sınıfı yurt dışı festivallere kabul edilmesinin miladı, Nusret İkbal’in (Be-Ya Film) yapımcılığını üstlendiği, Memduh Ün’ün (1920-2015) yönettiği, senaryosunu Lale Oraloğlu, Halit Refiğ ve Bülent Oran’ın yazdığı, görüntü yönetmenliğini Turgut Ören’in yaptığı, baş rollerinde Lale Oraloğlu, Turgut Özatay, Rüya Gümüşata, Mualla Kaynak, Salih Tozan ve Reha Yurdakul’un olduğu “Kırık Çanaklar”ın 1961 yılı 11. Berlin festivalinde büyük ödül Altın Ayı yarışmasına seçilmesidir.

*Türk sineması 1964’ten bugüne kadar geçen 51 yılda “Yol” ve “Kış Uykusu”yla Cannes’da Altın Palmiye’ye, “Susuz Yaz”, “Duvara Karşı” ve “Bal”la Berlin’de Altın Ayı’ya, Zeki Ökten’in “Sürü”süyle Locarno’da Altın Leopar’a, Erdem Tepegöz’ün “Zerre”siyle Moskova’da ve Yeşim Ustaoğlu’nun “Pandora’nın Kutusu”yla San Sebastian’da büyük ödüle layık bulunmuştu…

Bugüne kadar dünyanın en saygın, en etkili üç film festivali (Cannes, Venedik ve Berlin) 15 yönetmenin (14’ü erkek)  29 Türk filmini ya da Türk ortaklı filmi büyük ödül adaylığına layık buldu…Bu listeyi aşağıda sunuyorum: 

Cannes Film Festivali’nde büyük ödül Altın Palmiye için yarışan sekiz filmimiz:

*1982-“Yol” / Şerif Gören / Büyük ödülü kazandı

*1983-“Duvar” / Yılmaz Güney

*2003-“Uzak” / Nuri Bilge Ceylan

*2006-“İklimler” / Nuri Bilge Ceylan

*2007-“Yaşamın Kıyısında” / Fatih Akın 

*2008-“Üç Maymun” / Nuri Bilge Ceylan

*2011-“Bir Zamanlar Anadolu’da” / Nuri Bilge Ceylan

*2014-“Winter Sleep-Kış Uykusu” / Nuri Bilge Ceylan / Büyük ödülü kazandı.

Venedik Film Festivali’nde büyük ödül Altın Aslan adaylığı elde eden dokuz filmimiz: 

*1984-“Ayna” / Erden Kıral

*1987-“Anayurt Oteli” / Ömer Kavur

*1991-“Gizli Yüz” / Ömer Kavur

*2008-“Mükemmel Bir Gün” / Ferzan Özpetek

*2008-“Süt” / Semih Kaplanoğlu

*2009-“Soul Kitchen” /  Fatih Akın

*2014-“The Cut” / Fatih Akın

*2014-“Sivas” / Kaan Müjdeci

*2015-“Abluka” / Emin Alper

Berlin Film Festivali’nde  büyük ödül Altın Ayı için yarışan 12 filmimiz: 

*1961-“Kırık Çanaklar” / Memduh Ün

*1964-“Susuz Yaz” / Metin Erksan / Büyük ödülü kazandı

*1980-“Düşman” / Zeki Ökten

*1983-“Hakkari’de Bir Mevsim” / Erden Kıral

*1985-“Pehlivan” / Zeki Ökten 

*1988-“Av Zamanı” /  Erden Kıral

*1999-“Güneşe Yolculuk” / Yeşim Ustaoğlu 

*2000-“Mayıs Sıkıntısı” / Nuri Bilge Ceylan

*2001-“Cahil Periler” / Ferzan Özpetek

*2004-“Duvara Karşı” / Fatih Akın /  Büyük ödülü kazandı

*2010-“Bal” / Semih Kaplanoğlu / Büyük ödülü kazandı

*2011-“Bizim Büyük Çaresizliğimiz” / Seyfi Teoman

Yılın en iyi yabancı filmi dalındaki Oscar ödülü elemelerinde ilk dokuza kalan filmlerimiz: 

*Üç Maymun / Nuri Bilge Ceylan / 81. Oscar ödüllerine katılmıştı.

*Mustang / Deniz Gamze Ergüven / Bu film Türkiye-Fransa-Almanya ortak yapımı / 88. Oscar ödüllerinde Fransa’yı temsil ediyor…

Altın Küre ödülüne yabancı film dalında aday gösterilen filmlerimiz: 

*1982-“Yol” / Şerif Gören / İsviçre ve Türkiye ortak yapımı

*2015-“Mustang” / Deniz Gamze Ergüven / Türk-Fransız ve Almanya ortak yapımı / Altın Küre’de Fransa’yı temsil ediyor

Oscar ödülü seçmeleri için Los Angeles’a yolladığımız ve elenen 22 film

1964: “Susuz Yaz” /   Yönetmen: Metin Erksan

1989: “Uçurtmayı Vurmasınlar” /   Yönetmen: Tunç Başaran

1992: “Piano Piano Bacaksız”  /  Yönetmen: Tunç Başaran

1993: “Mavi Sürgün” /  Yönetmen:Erden Kıral

1994: “Manisa Tarzanı” /  Yönetmen: Orhan Oğuz

1997: “Eşkıya” /  Yönetmen: Yavuz Turgul

1999: “Salkım Hanımın Taneleri” /  Yönetmen: Tomris Giritlioğlu

2000: “Kaç Para Kaç” /  Yönetmen: Reha Erdem

2001: ”Büyük Adam Küçük Aşk” /  Yönetmen: Handan İpekçi

2002: “Dokuz”  /  Yönetmen: Ümit Ünal

2003: “Uzak”  /  Yönetmen: Nuri Bilge Ceylan

2005: “Gönül Yarası”  /  Yönetmen: Yavuz Turgul

2006: “Dondurmam Gaymak” /  Yönetmen: Yüksel Aksu

2007: “Takva”  /  Yönetmen: Özer Kızıltan

2008: “Üç Maymun” /   Yönetmen: Nuri Bilge Ceylan

2009: “Güneşi Gördüm”  /  Yönetmen: Mahsun Kırmızıgül

2010: “Bal”  /   Yönetmen: Semih Kaplanoğlu

2011: “Bir Zamanlar Anadolu’da”  /  Yönetmen: Nuri Bilge Ceylan

2012: “Ateşin Düştüğü Yer”  /  Yönetmen: İsmail Güneş

2013: “Kelebeğin Rüyası”  /   Yönetmen: Yılmaz Erdoğan

2014-“Kış Uykusu” / Yönetmen: Nuri Bilge Ceylan

2015-“Sivas” /  Yönetmen: Kaan Müjdeci