Polisiye ve çizgi roman tadı, bir arada
Osmanlı’nın Sherlock Holmes’ü “Amanvermez Avni”, bu sezon tiyatro sahnesinde polisiye sevenlerle buluşuyor. Selçuk Yüksel'in yönettiği oyun, Ümraniye Sahnesi’nde bu akşam yorumlanıyor. (Nermin Sayın)
Nermin SAYIN
“Amanvermez Avni”; yerli polisiyle ilgilenenlerin hiç de yabancısı olmadıkları bir isim. “Cingöz Recai” gibi erken dönem edebiyatımızın sevilen karakterlerinden olan hafiye, bu sezon ete kemiğe bürünerek tiyatro sahnesine çıkıyor. Ebu’s Süreyya Sami’nin 1913-1914 döneminde 10 kitapta maceralarını anlattığı Avni’nin 2 serüveninden yola çıkılarak hazırlanan oyun, İBB Şehir Tiyatroları’nda sanatseverlerle buluşuyor. Tozlu sayfalardan çıkıp gelen hafiye; Sherlock Holmes gibi, Mösyö Lecoq gibi, Arsen Lüpen gibi parçaları birleştirme yeteneğiyle öne çıkan karakterleri sevenler için eğlenceli bir seyirlik.
Selçuk Yüksel, Erol Üyepazarcı’nın çevirisinden oyunlaştırdığı ve yönettiği oyunda, polisiyeye ilgisi bilinen II. Abdülhamid döneminde “yaşayan” hafiyenin “Yanmış Adam” ve “Körebe” maceralarını birbiri içinde eriterek öyküyü bugünün dinanizmine uygun bir hâle getirmiş. Böylelikle, teknolojiden yararlanamayan ama akıl yürütmenin ve kılık değiştirmenin bin bir türüne hakim bu nüktedan dedektifin maceraları, hız çağının seyircisi için daha ilgi çekici kılınmış. Yönetmen, oyunu sahnelerken yalnızca polisiye sevenlerin değil, çizgi roman tutkunlarının da gönlünü çelmek üzere bir yöntem oluşturmuş: Kerem Çetinel imzalı dekor, öyküyü “kareler” içerisinde veriyor. Oyun boyu açılan kapanan pencerelerle âdeta bir çizgi roman okuyorsunuz. Sık sık gölgenin kullanışlılığından yararlanan yönetmen, böylelikle geleneksel sanatlarımıza da selam duruyor. Yeri gelmişken belirteyim; ışıklar Kemal Yiğitcan imzalı.
Kılıktan kılığa...
Oyunda “Amanvermez Avni”yi kâh Kastamonulu işçi kâh bohçacı kadın kılığına giren ve her bir kimliğine sahnede “kandırdıkları” kadar seyircileri de ikna eden Burak Davutoğlu canlandırıyor. Avni’nin “Dr. Watson”ı Arif’te Can Alibeyoğlu’nun son derece dikkatli bir oyunu var, ne öne geçiyor ne arkada kalıyor. Yardımcı hafiye “Karolin”i canlandıran Defne Gürmen’se yer aldığı sahneleri yükselten bir karakter yaratmış. Ekibin diğer oyuncuları 2 perde boyunca kılıktan kılığa giriyorlar ve farklı yörelerden şiveleri var. Özellikle altını çizeceğim; uzun zamandır bu kadar başarılı şive kullanılan bir oyun izlememiştim. Bu renklilikten çok keyif aldım. Enes Kuzu’nun müziği ve Kadir Arlı’nın efektleri de “Amanvermez Avni”yi zenginleştiriyor.
Son söz: Geleneksel polisiye seviyorsanız, oyunu da seveceksiniz...