Gül, Mayın temizliğine ilişkin yasayı onayladı

ANKARA - Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Türkiye-Suriye sınırı boyunca yapılacak mayın temizleme faaliyetlerine ilişkin kanun ile Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının kurulmasına ilişkin kanunu onayladı.

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan yazılı açıklamada, 5903 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Devleti Arasındaki Kara Sınırı Boyunca Yapılacak Mayın Temizleme Faaliyetleri ile İhale İşlemleri Hakkında Kanun" ile 5902 sayılı "Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun" yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderildi.

"Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Devleti Arasındaki Kara Sınırı Boyunca Yapılacak Mayın Temizleme Faaliyetleri ile İhale İşlemleri Hakkında Kanun", sınırda bulunan anti personel, anti tank mayınları ile patlamamış mühimmatın temizlenmesini, imha edilmesini ve bu şekilde elde edilecek arazilerin tarımsal amaçlı kullanılması işlemlerine ilişkin esas ve usulleri düzenliyor.

Kanuna göre, mayınlı alanda bulunan maden ve petrol gibi her türlü yeraltı zenginlikleri hakkında Maden Kanunu, Petrol Kanunu ve Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun ile diğer ilgili mevzuat hükümleri saklı olacak.   

Önce Milli Savunma, sonra Maliye Bakanlığı

Mayın temizleme işini, öncelikli olarak Milli Savunma Bakanlığı yaptıracak; bu usulle gerçekleşmezse, Maliye Bakanlığı devreye girecek ve hizmet satın alarak yaptıracak.

Milli Savunma Bakanlığınca mayın temizleme; Kamu İhale Kanununa tabi olmayan; savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarıyla ilişkili olduğuna veya gizlilik içinde yürütülmesi gerektiğine ilgili bakanlıkça karar verilen, mevzuatı uyarınca sözleşmenin yürütülmesinde özel güvenlik önlemleri alınması gereken veya devlet güvenliğine ilişkin temel menfaatlerin korunmasını gerektiren durumlarla ilgili mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Kamu İhale Kanununun istisna hükmüne göre yaptırılacak.

Mayın temizleme bu usulle olmazsa Kamu İhale Kanuna göre Maliye Bakanlığınca hizmet satın alınarak yaptırılacak. Mayından temizlenen alanlardaki Hazine taşınmazlarının tasarrufu, Maliye Bakanlığına geçecek. Maliye Bakanlığı, ihale komisyonlarının oluşum ve çalışmasına ilişkin usulleri, esasları belirleyecek.

Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma, Maliye, Tarım ve Köyişleri bakanlıkları temsilcilerinden oluşacak ortak komisyon, yapılacak işin muayene ve kabulünün yanı sıra ihale şartnamesini de hazırlayacak. Komisyonların görevleri ve çalışmasına ilişkin usulleri bu komisyonca belirlenecek.

Üçüncü alternatif

Mayın temizleme bu iki usulle de olmazsa; Devlet İhale ve Kamu İhale kanunlarına tabi olmadan, Hazineye ait ya da Maliye Bakanlığınca idare edilen mayından temizlenecek alanlar ile müstakil kullanılamayan ve bu taşınmazlarla bütünlük oluşturan Hazineye ait diğer taşınmazların, tarımsal faaliyetlerde kullandırılması karşılığında ihale edilecek. Mayın temizleme ihalesi, kullanım süresinden en fazla indirimi teklif edene verilecek.

Ayrıca, söz konusu alanda bulunan ve diğer kamu kurum, kuruluşlarına ait olan taşınmazlar da aynı yöntemle Maliye Bakanlığınca ihale edilecek.

Mayınlı alanda bulunan, Bakanlar Kurulu kararı gereğince belirlenen askeri yasak bölge ile sınır hattı boyunca kurulacak sınır fiziki güvenlik sistemi için ihtiyaç duyulacak alanlar, temizletilecek ancak yüklenicinin kullanımına bırakılamayacak. Bu düzenlemenin uygulanması halinde, ihale komisyonlarının oluşumu ve çalışma esaslarını Maliye Bakanlığı belirleyecek. İhale şartnamesinin hazırlanması, yapılacak işin muayene ve kabulü, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı temsilcilerinden oluşan ortak bir komisyonca yapılacak.

İhaleyi yapan bakanlık gerekli gördüğü hallerde, taşınmazları bir bütün olarak ya da kısımlara ayırmak suretiyle ihale edebilecek. Kanunun uygulanmasına ilişkin bilgi, belge, teknik personel gibi talepler, diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca acilen karşılanacak.

Temizlenecek mayınlı alanların öncelik sırası, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma, Dışişleri ve Maliye bakanlıklarının mutabakatı ile belirlenecek.

44 yıllığına kullandırma

Maliye Bakanlığınca yapılacak kullanım karşılığı temizleme ihalesinde mayınlar, taşınmazların yükleniciye tesliminden itibaren 5 yıl içinde temizlenecek.

Taşınmazların temizleme karşılığı tarımsal faaliyetlerde kullanıldırılması süresi ise kabul işlemlerinin yapılmasından itibaren 44 yılı geçmeyecek.

Maliye Bakanlığı, mayın temizleme işi ve ihalesi için Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın danışmanlık hizmeti alabilecek.

Yeni afet yönetimi

"Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun"a göre de, afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetleri yürütmek üzere Başbakanlığa bağlı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı kurulacak.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı; yıllık çalışma raporu ve eylem planını hazırlayacak, kurum ve kuruluşlarla ilişkileri yürütecek.

Afet ve acil durum hallerinde müdahaleyi koordine edecek ve üst makamları bilgilendirecek olan Başkan, sivil savunma arama ve kurtarma birlik müdürlüklerinin görev yerlerini, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları ile koordine ederek belirleyecek.

Afet ve acil durum yüksek kurulu

Afet ve acil durumlarla ilgili hazırlanan plan, program ve raporları onaylamakla görevli, Başbakan veya görevlendireceği başbakan yardımcısının başkanlığında, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri, Maliye, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskan, Sağlık, Ulaştırma, Enerji ve Tabii Kaynaklar ile Çevre ve Orman Bakanlarından oluşan Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu kurulacak. Yüksek Kurul, yılda en az 2 kez toplanacak.

Afet ve acil durum hallerinde bilgileri değerlendirmek, alınacak önlemleri belirlemek, sivil toplum kuruluşları arasındaki koordinasyonu sağlamak amacıyla, Başbakanlık Müsteşarının başkanlığında, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri, Maliye, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskan, Sağlık, Ulaştırma, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Çevre ve Orman bakanlıkları müsteşarları, Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı ile afet, deprem veya acil durumun türüne göre diğer bakanlık ve kuruluşların üst yöneticilerinden oluşan Afet ve Acil Durum Koordinasyon Kurulu kurulacak. Koordinasyon Kurulu da yılda en az 4 kez toplanacak.

Deprem danışma kurulu

Depremden korunmak, deprem zararlarını azaltmak, deprem sonrası yapılacak faaliyetler hakkında öneriler sunmak ve depremle ilgili araştırmalar için politikaları ve öncelikleri belirlemek amacıyla Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı başkanlığında Deprem Danışma Kurulu oluşturulacak. Kurulda, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı temsilcisi, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Genel Müdürü, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanı, Türkiye Kızılay Derneği Genel Başkanı, deprem konusunda çalışmaları bulunan ve YÖK tarafından bildirilecek en az 10 öğretim üyesi arasından Başkan tarafından belirlenecek 5 üye ile akredite edilmiş ilgili sivil toplum kuruluşlarınca belirlenecek 3 üye yer alacak. Yılda en az 4 kez toplanacak olan Kurul, Başkanın çağrısı üzerine olağanüstü toplantı da yapabilecek.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı; Planlama ve Zarar Azaltma Dairesi, Müdahale Dairesi, İyileştirme Dairesi, Sivil Savunma Dairesi, Deprem Dairesi ile Yönetim Hizmetleri Dairesi başkanlıklarından oluşacak.

Daire başkanlarının teklifi ve Başkanın onayıyla, afet ve acil durum yönetimi uzmanları ve diğer personelden çalışma grupları oluşturulabilecek.

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, ihtiyaç duyduğu konularda yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilere araştırma, etüd ve proje yaptırabilecek. Bu işlerin yaptırılmasında, Kamu İhale Kanunu hükümleri uygulanmayacak. Başkanlık; kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, yerel yönetimler, Türkiye Kızılay Derneği ve konuyla ilgili sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve uluslararası kuruluşlar ile işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla yetkili olacak.

İl afet ve acil durum müdürlükleri

İllerde, il özel idaresi bünyesinde, valiye bağlı il afet ve acil durum müdürlükleri kurulacak. Bu müdürlüklerinin görevleri arasında, ilin afet ve acil durum tehlike ve risklerini belirlemek, önleme ve müdahale il planlarını mahalli idareler ile kamu kurum ve kuruşlarıyla işbirliği ve koordinasyon içinde yapmak ve uygulamak yer alacak.

İl afet ve acil durum müdürlüklerin harcamaları, il özel idarelerinin bütçelerine bu amaçla konulacak ödenekten karşılanacak.

Afet ve acil durum il müdürü ile diğer personelin ataması, vali tarafından yapılacak.

481 kadro ihdas edilecek

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı için 481 kadro ihdas edilirken, Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sivil Savunma Genel Müdürlüğü ile Afet İşleri Genel Müdürlüğünün kadroları iptal edilecek.

Afet ve acil durum hallerinde ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanması amacıyla, Başkanlık bütçesinde afet ve acil durum faaliyetleri ödeneği ayrılacak. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı bütçesinde gider kaydedilmek suretiyle özel hesaba aktarılarak kullanılacak bu kaynaktan, Başkanlıkça uygun görülen hallerde, kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerin hesaplarına da aktarma yapılabilecek. Kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idareler de afet, deprem ve acil durum hallerinde, Başkanlık hesabına aktarma yapabilecek. Aktarılan tutarlar, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerine gelir kaydedilmeksizin özel hesaplarda izlenecek. Bu hesaptan yapılacak harcamalar, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmayacak.

Genel bütçeli idarelerin afet ve acil durum yönetimi ile ilgili genel bütçeden yapacakları her türlü yatırımlar Başkanlıkça izlenecek ve koordine edilecek. Özel bütçeli kuruluşlar ile mahalli idarelerin kendi bütçelerinde afet, deprem ve acil durumlarda kullanılmak üzere, bu kurumlarca belirlenecek tutarda ödenek ayrılabilecek.

Başkanlık, hizmet satın alımı yapabilecek.

Kaldırılan Sivil Savunma Genel Müdürlüğünün merkez teşkilatında yer alan Sivil Savunma Kolejinin adı, Afet ve Acil Durum Eğitim Merkezi olarak değiştirilecek.

Taşınır ve taşınmaz mallar Başbakanlığa devredilecek

Kaldırılması öngörülen birimler tarafından 31 Aralık 2008 tarihi itibarıyla kullanılan her türlü taşınır, taşıt, araç, gereç ve malzeme, lojman, hizmet binaları, varsa her türlü borç ve alacakları, yapılan bağışlar, dosyalar, yazılı ve elektronik ortamdaki her türlü kayıtlar ve diğer dokümanlar, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığına ve il özel idaresine devredilecek. Kaldırılan birimlerle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına; sözleşmeler, kredi anlaşmaları, yatırım projeleri ve davalar dolayısıyla bankalarca verilmiş olan teminat mektupları ile ipotek belgeleri, hiçbir işleme gerek olmadan Başkanlık muhatap alınarak verilmiş sayılacak.

Kanunun yayımını takip eden 6 ay içinde Başkan atanacak. Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yılı geçmemek üzere de Türkiye Acil Durum Yönetimi, Afet İşleri ile Sivil Savunma Genel Müdürlükleri kaldırılacak. Bu kurumlarda 31 Aralık 2008 tarihi itibarıyla çalışanlardan uygun görülenler, muvafakat aranmaksızın, Başbakan onayıyla Başkanlık kadrolarına atanabilecek.

Kaldırılan genel müdürlüklerde görev yapmaktayken, kadro ve görev unvanları değişen yahut kaldırılan veya gerekli şartları taşımayan personel, kazanılmış hak aylık dereceleri dikkate alınarak durumlarına uygun boş kadrolara en geç 1 yıl içinde atanacak ve atama işlemi yapılıncaya kadar Başkanlıkça ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilebilecek.

İl Savunma Müdürleri

İl ve ilçe sivil savunma müdürlerinin görevleri, Başkanlığın faaliyete geçmesiyle sona erecek. İl ve ilçe sivil savunma müdürlükleri, sivil savunma arama ve kurtarma birlik müdürlüklerinde çalışan personel ile bayındırlık ve iskan il müdürlüklerinde afet işleriyle görevli personel, Kanunun yayımını takip eden 6 ay içerisinde il özel idarelerine devredilecek.

Türkiye Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü, Sivil Savunma Genel Müdürlüğü ve Afet İşleri Genel Müdürlüğünün 2009 yılı bütçeleri, mevcut esas ve usuller çerçevesinde, yıl sonuna kadar uygulanmaya devam edilecek.

Başkanlık, kaldırılan genel müdürlüklerin envanterinde kayıtlı bulunan makine, teçhizat, araç, gereç ve diğer malzemelerden uygun görülenleri Türkiye Kızılay Derneğine devredilebilecek.