Oryantiring ile yönünü bul, sağlıklı kal
Oryantiring sporu, bir şehirde ‘turist’ olup kaybolmaktansa bir harita ve pusula ile yönünüzü bulun diyor. 7’den 70’e herkesin yapabileceği bu spor metropollerin keşmekeşine karşı büyük ormanların dehlizlerinde dinlenmeyi vaat ediyor
Oryantiring kelimesini duydunuz mu hiç? Oryantiring, İngilizce orienteering, İsveççe orientering kelimesinden Türkçeye geçen bir kelime. Ben ilk kez bir makalede okudum. Sonra bir belgeselde izledim. Merak bu ya! Biraz araştırdım nedir, ne değildir diye. Araştırmalarım sonucu çok güzel bir spor dalı ile tanışmış oldum: Oryantiring. Nasıl bir spor bu? Oryantiring bir harita yardımıyla yön bulmayı içeren ve zamana karşı yapılan bir spor. Bilinen koşu sporu gibi değil. Daha zorlayıcı. Ama yine de 7’den 70’e herkes bu sporu yapabiliyor. İnsanın en temel becerisi olan yön bulma yetisini sınırlarını zorlayacak şekilde kullanmasını sağlıyor. İnsanın hem fiziki hem de düşünsel yeteneklerini geliştiriyor. Nasıl mı? Şöyle anlatayım:
Oryantiring sporu, koşarak, kayakla, bisikletle ve patika oryantiringi olarak yapılabiliyor. Sporu tanıtmak için AVM’lerde yapılsa da en sık uygulanan biçim koşarak yapılan oryantiring. Kah Belgrad Ormanı’nın da kah Yıldız Parkı’nda, yeri geldiğinde Büyükada'da koşulabiliyor. Sporcular, koşulacak parkurda kendilerine verilen haritalarda belirtilen hedefl ere en kısa sürede ulaşmaya çalışıyorlar. Yarışmacılar iki hedef arasında hangi yolu izleyeceklerine kendileri karar veriyorlar. Hedefl eri bulma yönünden satrancın özelliklerini ve atletizmin bazı özelliklerini içinde barındırıyor. Boşuna değil, bu nedenle oryantiring ‘Koşarak Satranç’ oynama sporu olarak betimleniyor. Her bir yarışmacı kendine ait bir harita ve bir pusula ile parkuru koşuyor. Tabii, isterse ve göze alıyorsa yürüyebilir. Önemli olan hedefl eri ‘sırasıyla’ tamamlamak. Yarışmada önemli olan bir diğer nokta arazide uluslararası oryantiring sembolü olan turuncu beyaz bayraklara yani hedeflere erişmek. Sporcular hedefl ere ulaşma zamanlarını elektronik olarak kaydediyor ve SI yüzüklerini bu noktalara temas ettiriyorlar.
Askeri amaçlı yapılıyordu
Oryantiring asıl olarak 20’inci yüzyılın başında İskandinavya’da bir spor halini alıyor. Türkiye’de geçmişi çok daha yeni. 1970’lerde Silahlı Kuvvetler'e bağlı kurumlar ve diğer kamu kurumları bünyesinde yapılıyor. 1999’da İstanbul ve Ankara’da halka açık oryantiring grupları kuruluyor. Bugün bir federasyonu bile var: Türkiye Oryantiring Federasyonu. Ayrıca, oryantiring bu yıldan itibaren okul sporları arasına girdi. Hızla gelişiyor. Yöneticiler, iş insanları, beyaz yakalılar yani yoğun mesaiden, stresten, bitmeyen işlerden, büyük metropollerden kaçmak isteyenler oryantiring sporuna ilgi gösteriyor. Oryantiring bir kişi için hobinin ötesinde, yeşilin ve doğanın en ufak parçasını zerresine kadar hissederek değerlendirme fırsatı sunuyor. Örneğin İstanbul Orienteering Grubu, her yıl, İstanbul 5 Days yarışmaları düzenliyor. Bu yıl 14’üncüsü düzenlenecek. Yarışma herkese açık. Resmi müsabakaya katılmak için lisanslı olmak gerekiyor. Bu yarışmanın yabancı katılımcıları da oluyor. Yabancı turistler yeri geliyor Kapalıçarşı’da yeri geliyor Büyükada’da İstanbul’un bilinmeyen dehlizlerini ellerindeki haritalarla adım adım öğreniyor. İstanbul’u soluyor. Şehirde turist olarak kaybolmaktansa, Orienteering haritalarında yönlerini buluyorlar.
‘Çamurlu yollar benim tercihim’
Oryantiring sporunun insana kattığı pek çok nitelik var. Benim gözlemlediğim, en belirgin artısı ise kişiye muhakeme yeteneği kazandırması. Çünkü genellikle çok da iyi kullanamadığımız pusulayı ve haritayı doğru kullanmanız gerekiyor. Harita doğru okumayı bilmek, pusula kullanabilmek, gidileceğini yeri tarif edebileceğiniz anlamına geliyor.
Bu sporu yaparken nelere ihtiyaç var?
• Zemine uygun, çivili ayakkabı
seçimine dikkat edin.
• Bacaklarınızın çalı ve dikenlerden
korunması için tozluk kullanmak
faydalı olacaktır.
• Uzun kollu T-shirt kullanın.
• Yanınızda yedek T-shirt mutlaka
bulundurun.
• Fiziksel kapasitenizi kendi başınıza
çizin.
‘Oryantiring haritasını çıkarmak istiyoruz’Oryantiring haritası topografik haritanın üzerine bitki örtüsü kayalar, çukur ve tümsekler, sulak alanlar, evler ve merdivenler gibi unsurların işaretlenmesiyle oluşturuluyor. Eş yükselti eğrileri sayesinde yarışmacılar hangi yolun çıkışlı ya da inişli olduğunu haritada görebiliyor. Hedefl erin bulunduğu yerlerin tam olarak anlaşılabilmesi için uluslararası geçerliliği olan semboller kullanılıyor. 1 kilometrekaresi yaklaşık 10 günde çizilebilen bu detaylı haritalar üzerine parkur planlayıcıları tarafından işaretlenmiş hedef noktaları konuluyor. İOG Başkanı İlker Burgaç, “Türkiye’nin tüm illerinin oryantiring haritasını çıkarmak istiyoruz. Hedefimiz bu sporu herkese yaymak” dedi.