Anti damping vergisi ile 400 bin istihdam kaybolur

Hamide HANGÜL

Paslanmaz çelik sektö­ründe sular durulmu­yor. Bu yıl başında pas­lanmaz çelikte yüzde 8’den yüzde 12’ye çıkartılan güm­rük vergisinin ardından, Çin ve Endonezya’dan yapılan it­halata Posco Assan TST’nin talebiyle başlatılan anti dam­ping soruşturması, tartışma­ları alevlendirdi.

Söz konusu talep üzerine, ana hammad­desi paslanmaz çelikten ma­mul fırından ocağa, tencere­lerden kahve makinasına ka­dar üretim yapan üreticiler de karşı atağa geçerek Ticaret Bakanlığı’na itiraz başvurusunda bulundu. Şu anda çıkacak sonuca kitlenen sektör temsilcileri, ek güm­rük vergisi söylentisinin bile paslanmaz çelikte yüzde 15- 20 zamma neden olduğunu açıkladı.

"10 milyar dolarlık sektörü riske atar"

Soruşturma sonucu yeni bir ek vergi daha gelmesinin, rakip ülkelerle rekabeti zor­laştıracağına işaret eden üre­ticiler, bu durumun istihdam ve ihracat kaybının yanı sıra, kapanmalara da yol açacağını savundu. Türkiye’de mut­fak ve mutfak eşyaları üreti­minde önemli bir yere sahip Konyalı üreticiler de 10 mil­yar dolar ihracat, 800 bin ki­şiye istihdam sağlayan sektö­rün, yeni ek vergi karşısında zorlanacağını belirterek, “8- 10 milyar dolar ihracat yapan sektörü riske atar, 400 bin is­tihdam kaybı olur” diye ko­nuştu.

Soruşturmanın, 800 binden fazla kişiye istihdam sağlayan 40 bin fazla işletme için büyük bir haksızlık ol­duğunu dile getiren Endüst­riyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanla­rı Sanayicileri ve İş İnsanla­rı Derneği (TUSİD) Yönetim Kurulu Başkanı Bekir To­puz, “Çin’den alınan soğuk çekilmiş rulo sacın ton fiyatı 2 bin 50 dolar. Yüzde 12 ver­gi ile fiyatı 2 bin 290 dolara geliyor. Buraya yine ek ver­gi gelirse fiyat 2 bin 900 do­larlara kadar çıkacak. Posco Assan TST’de de fiyat 2 bin 200 dolar seviyesinde.

Eğer ek vergi gelir ve fiyatlar artar­sa Posco Assan TST’de fiyat­larını yükseltecek” ifadeleri­ni kullandı. Yeni bir ek vergi sonucunda, servis sağlayıcı­larının kapanmak zorunda kalacağını kaydeden Bekir Topuz, yıl başında gelen ek vergiyle endüstriyel mutfak ve mutfak ekipmanları ihra­catının ilk 7 ayda 1 milyar do­lar azaldığını belirterek, “Ye­ni bir ek vergi gelirse ihracat yüzde 50, istihdam yarı yarı­ya düşer” dedi.

"Rekabet edemeyiz, kapanmalar başlar"

Konya’da fırın ve endüst­riyel mutfak sektöründe te­darikçi firma olarak hizmet verdiklerini söyleyen Klema­tis’in Genel Müdürü Ahmet Karaçam, ana hammadde olarak kullandıkları paslan­maz çelikten, hamur yoğur­ma mikserleri, kazanlar ve karıştırıcılar ürettiklerini söyledi. Sektörde iki yerli fir­ma olarak hizmet verdikle­rini belirten Karaçam, “Gel­diğimiz noktada ithal ürün girişi neredeyse sıfırlandı.

İhracat yapar duruma geldik. Ancak, ek vergi gelirse herke­si zorlar. Endüstriyel üretim yapan tüm gıda işletmeleri paslanmaz çelikten üretilen ürünleri kullanmak zorunda. Ekmeğe, simide bile zam ge­lir. Ek vergiler, işletmelerin kilit vurmasına neden olur. Türkiye’de ek vergilerin zam olarak yansımasının dışında, ihracatta da büyük kan kay­bedeceğiz. Fiyat pahalanaca­ğı için ihracat pazarlarında rekabet edemeyeceğiz. Son­rasında kapanmalar başlar” diye konuştu.

Söylentisiyle bile yüzde 20 zam geldi

 Hamur yoğurma makinesi, et-soğan doğrama makinesi, kıyma makinesi, patates soyma makinesi gibi ürünler üreten Osimo’nun Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Bayar, “10 bin metrekarelik alanda üretim yapıyoruz. Ayda 5 bin adet hamur yoğurma makinesi üretimimiz var.

Endüstriyel üretim yapan firmalar dışında evlere de bu ürünlerimiz giriyor. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da kalabalık yaşayan aileler hamur yoğurma makinelerimizden alıyor. Yıl başında gelen ek vergi fiyata yansımıştı, anti-damping soruşturmasıyla gelebilecek ek vergilerle daha da pahalanır. Söylentisi bile yüzde 10-15 zam gelmesine neden oldu.

Yıl başında toptan fiyatı 7 bin TL olan 15 kilogramlık hamur yoğurma makinesinin fiyatı ek vergi sonrası 10 bin TL’ye çıktı. Şimdi yüzde 25 ek vergi konuşuluyor. Böyle olursa fiyat en az 12 bin 500 TL’ye çıkacak. İtalyan rakibimizin fiyatı ise 9 bin 500 TL. Devletimizden üreticiye, sanayiciye sahip çıkmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.

 "Üretimi yurt dışına taşırım"

 Türkiye’de kafe, restoran ve fabrikalara doğalgazlı ısıtıcı üreten Panera Mühendislik’in Genel Müdürü Gökhan Kaynakoğlu da yüzde 97’si ithal olan bir sektörde 2015’ten bu yana yerli üretim yaptıklarını söyledi. Kaynakoğlu, şöyle devam etti: “Şu anda sektörün yüzde 50’si yerli üretime döndü. Ancak ana hammaddemiz olan paslanmaz çelikte vergilerin yüzde 12’ye çıkması sonrası sendeledik.

Şimdi ise anti-dampin soruşturması ile yine ek vergi getirmek istiyorlar. Eğer bu durum yaşanırsa üretimi durdurup başka ülkede kendi markamla üretim yaptıracağım. Daha uyguna gelecek. Ülkemizin ise ithalatı artacak. Türkiye’de 40 bin paslanmaz çelik kullanan üretici var. Onları ateşe atmaya değer mi? Dernekler kanalıyla görüşmelerimiz oldu, 8-10 milyar dolar ihracatı olan sektör riske girer.”