Petrolde şeyhler 'şeyl'e karşı
Petrol karteli OPEC üyesi olan ve olmayan ülkelerin temsilcileri bir araya gelerek üretim kısıntısındaki anlaşmazlıkları gidermeye çalışıyor. Petrol fiyatlarının kısa vadede 50 dolar civarında seyretmesi beklenirken gelinen süreç “şeyhler şeyle (kaya gazı) karşı” diye tanımlanıyor.
Aydın ŞAHİNALP
OPEC ülkeleri ve grup dışındaki üreticilerin bir kısmı Abu Dhabi’de bir araya gelerek bazı üyelerin üretim kısıntısına ilişkin taahhütlerinin gerisinde kalma sebeplerini tartışıyor. Zira kartelin üretim kısıntısına uyma oranı, Bloomberg tarafından derlenen verilere göre, temmuz ayında yüzde 86’ya gerileyerek ocak ayından bu yana görülen en düşük seviyeye indi.
Petrol fiyatları, OPEC üyesi ülkelerin taahhüt ettikleri miktarda üretim kısıntısına gitmediklerini masaya yatırmak üzere bir araya gelmelerinden önce, kazançlarını varil başına 49 doların üzerinde korudu. Brent tip ham petrolün varil fiyatı ise 51,90 dolar seviyelerinde seyrediyor. ABD vadeli petrol fiyatları 7 centlik düşüşle 49,51 seviyelerinde dengelenmeye çalışıyor. ANZ bankası müşterilerine gönderdiği notta, “Yatırımcıların cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam verisini petrol talebini olumlu etkileyecek bir işaret olarak gördükleri için ham petrol fiyatları güçlü bir şekilde yükseldi. ABD’de faaliyet gösteren sondaj kuleleri sayısındaki küçük düşüş de fiyatları destekledi.” diye yazdı. Beklentilerden yüksek gelen tarım dışı istihdam verisine göre ABD’li işverenler, iş gücüne temmuz ayında 209 bin istihdam ekledi ve ücretler yükseldi.
OPEC’ten rekor petrol satışı
Bu arada Thomson Reuters Oil Research tarafından yayınlanan bir rapora göre, OPEC’in temmuz ayı ham petrol ihracatı, geçtiğimiz hafta çoğu Nijerya’dan olmak üzere günlük 26.11 milyon varille rekor seviyeye ulaştı. Libya, OPEC liderliğindeki üretim kısıtlamalarından muaf tutulmasına rağmen, günlük 270 bin varillik Sharara petrol sahasının tedricen kapatılmasıyla karşı karşıya kaldı. OPEC ve OPEC dışı ortak bir teknik komite yetkilileri, arz azaltma anlaşmasına uyumu artırma yollarını görüşmek üzere Abu Dabi’de bir araya gelirken petrol fiyatlarının geleceği konusunda farklı görüşler hakim. CNBC’nin 21 stratejist, trader ve ekonomist arasında yaptığı son ankette göre ham petrolün varil fiyatının medyanı eylül sonuna kadar 50 dolar civarında olacak. En düşük fiyat tahmini 40 dolar iken en yüksek fiyat tahmini 56 doları işaret ediyor.
OPEC petrol fiyatlarının 50 doların üstünde tutmak isterken ABD’li şeyl ( kaya gazı) üreticileri bu oyunda yer almamak için diretiyor. 40 yıldır petrol traderı olan Singapur’daki JTD Enerji Hizmetleri Müdürü John Driscoll, bu süreci “ Petrolde hala şeyhler şeyle karşı “ diye değerlendiriyor. Ve ekliyor. “ Üçüncü çeyrek boyunca Batı Teksas tipi petrolün varil fiyatının ortalama 50 dolar civarında seyredeceğini, Brent’in de 55 dolarda olacağını öngörüyorum. Petrol piyasalarının ‘wild card’ı ABD’nin güneybatısındaki Permian Havzası olacak.” Suudi Arabistan ile Rusya enerji bakanları petrol üretimini günlük 1.8 milyar varil kısan anlaşmayı 2018 yılının mart ayına kadar uzatmak istiyor.
Petrol fiyatlarının geleceği uzmanları ikiye böldü
Londra merkezli Barclays’a göre, petrol piyasasının bu çeyrekte aşağı yönlü bir düzeltme yapması bekleniyor. Ancak Brent fiyatlarının yılın son üç ayında 54 dolara kadar yükselmesi bekleniyor. Bir dizi analist ise petrol fiyatlarının bu yıl tekrar yükselmesini bekliyor.
RBC Capital Markets’ın Emtia Stratejisti Helima Croft, ABD’li bir televizyon kanalına verdiği mülakatta Venezuela’nın devlet petrol şirketinin temerrüde düşmesi ve ham petrol fiyatlarında ciddi bir yükseliş olasılığının çok yüksek olduğuna dikkat çekti: “Venezuela küresel petrol piyasalarında yakından izlenmesi gereken büyük jeopolitik bir hikaye olacak.
Cevaplanması gereken soru; Venezuela’nın ne kadar sürede başarısızlığa uğrayabileceği? Venezuela devlet petrol şirketinin temerrüde düşmesi piyasalar adına katalizör olabilir. Bu düşüşle petrol fiyatlarının 70 ile 80 dolar bandında değişmesini bekliyorum.“ ABD’de Donald Trump yönetimi, geçtiğimiz hafta dünyanın en büyük ham petrol üreticilerinden biri olan Venezuela’nın petrol endüstrisini hedef alan ekonomik yaptırımları devreye sokma kararı aldı.
Nisan ayından bu yana siyasi ve ekonomik bir kaosun içindeki Venezuela’da söz konusu yeni yaptırımlar kaosu daha da derinleştirip ülkenin kasasındaki nakitin tükenmesine yol açabilir. Zira Venezuela ekonomisi göbeğinden petrol ihracatına bağlı durumda. Ülke ihracatının yaklaşık yüzde 95’ini petrol endüstrisi oluşturuyor. İsviçreli UBS bankası da petrol fiyatlarında yükseliş olacağını tahmin ediyor. UBS yılın son çeyreğinde fiyatların 60 dolara çıkmasını bekliyor.
