Klimada büyük kapasiteler tükendi sırada küçükler var

Mehmet Hanifi GÜLEL

Bu yıl yaz aylarında nor­malin üzerinde sıcak­lıkların yaşanması, klima satışlarını adeta pat­lattı. Küresel ısınmadan do­layı aniden bastıran sıcaklar ve yüksek nem, klimaya olan talebi de önemli ölçüde ar­tırdı.

Kapasitesi 18000 BTU olan klimaların temininde sı­kıntı yaşandığını bildiren İk­limlendirme Soğutma Kli­ma İmalatçıları Derneği (İS­KİD) Yönetim Kurulu Başkanı Tunç Korun, kapasitesi 12000 BTU klimalarda da yakında aynı sıkıntının yaşanma olası­lığının olduğunu ve geriye da­ha küçük kapasiteli klima ci­hazlarının kaldığını söyledi.

Pazar büyüklüğü 2.5 milyona koşuyor

Mevsim normallerinin üze­rinde seyreden sıcaklıkların klimaya olan talebi artırdığı­nı vurgulayan Korun, önceki yıllarda split klima pazarın­da 1 milyon adet seviyesinde seyreden iç pazar satışlarının İSKİD 2023 Sektör İstatistik­lerine göre 1 milyon 900 bine ulaştığını bildirdi.

Bu yıl split klima iç pazar satışlarının 2 milyon 500 bin adet merte­besine yükselmesinin ön gö­rüldüğünü kaydeden Korun, “Türkiye’de iç pazar büyüklü­ğünün 2 milyar doları geçece­ği tahmin ediliyor. Türkiye’de konut sektöründeki büyüme, şehirleşme oranındaki artış ve iklim değişikliğinin etkisiyle artan sıcaklıklar, iç pazarda klima talebini artıran önemli faktörler” dedi.

Türkiye’de en çok tercih edilen klima fiyat aralığının genellikle orta segment (A++) ve R32 gazlı üniteler olduğu­nu ifade eden Korun, “Bu seg­ment, uygun fiyatlı ama kali­teli ve enerji verimliliği yük­sek modelleri içerdiği için geniş bir müşteri kitlesine hi­tap ediyor. Ancak, tüketicile­rin tercihleri bölgesel ve eko­nomik durumlarına göre de­ğişebiliyor.

Bu yüzden bazı bölgelerde daha yüksek veya düşük fiyatlı modeller de ter­cih edilebiliyor. Aynı zaman­da tüketiciler, ürünleri de­neyimlemek istediklerinde, klima alırken ürünleri görebi­lecekleri, bayi, satış noktala­rı, showroom gibi noktaları da tercih ediyorlar. Yine firmala­rın sağladığı yaygın servis hiz­meti de tüketici için önemli bir kriter olarak öne çıkıyor” diye konuştu.

Klimayı erken almak fiyat ve montajda avantaj sağlıyor

Dernek olarak yaz ayları başlamadan klima almanın, tüketici açısından daha avan­tajlı olabileceğinin özellikle altını çizdiklerini ifade eden Korun, “Yaz aylarında birçok kişi aynı anda klima satın al­maya çalıştığında, istenilen klima modeli ve marka stokta olmayabiliyor. Ancak, klima sezonu içinde değilken, klima üreticileri daha fazla stok se­çeneği sunabiliyor. Bu da ih­tiyaca en uygun klima mode­lini seçmenizi sağlar.

Sıcak­lıklar henüz yüksek değilken, klima üreticilerimiz stokla­rını yenilemek için indirim­ler de oluyor. Bu durum, kli­ma fiyatlarının tüketici açı­sından daha makul olmasını sağlıyor. Diğer önemli bir ko­nu ise klima servislerinin yaz aylarında yoğun talep nede­niyle randevu tarihleri dolu olabiliyor. Oysa sıcaklar baş­lamadan klima satın alınırsa, montaj için bekleme süreleri de daha makul sürelerde olu­yor. Özellikle son iki yıldır ar­tan sıcaklar sebebiyle montaj sürelerindeki yoğunluk kay­naklı bekleme trendi, artarak devam ediyor” açıklamasını yaptı.

Vantilatör satışları ikiye katlandı

Sıcaklıklar klimanın yanı sıra vantilatör satışlarını da artırdı. Klima konusunda bekleme sırası, yüksek fiyat gibi nedenlerden dolayı klima alamayanlar, ucuz ve pratik olan vantilatöre yöneldi. Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Başkanı Mesut Öksüz, vantilatör satışlarının 2 kat artığını belirtirken, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre fiyatlarda da yüzde 70’lik bir fiyat artışının olduğunu sözlerine ekledi.

Türkiye, vantilatör üretimi konusunda dünyada önemli bir yere sahip olduğuna dikkat çeken Öksüz, “Her yıl 5 milyon adet vantilatör üretiliyor ve her sezon bunun 4 milyon adeti satılıyor. Yine üretimin yüzde 20’si de ihraç ediliyor. Geçtiğimiz yıla göre mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar nedeniyle satışlarımızı 2 kat artırdı. İspanya, İtalya, Almanya ve İngiltere’ye ihracatımız da hız kazandı. Bu sene ihracatın üretimdeki payı yüzde 50’lere kadar çıktı” dedi.

“Tedarik zincirinde sorunlar yaşanıyor

Klima sezonunun yoğun geçtiğini söyleyen İklimlendirme Sanayi İhracatçıları Birliği (İSİB) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Şanal, klimada tedarik zincirinde sıkıntıların yaşanmaya başlandığına dikkat çekti.

Geçen yıl da ciddi bir talep artışının yaşandığını belirten Şanal, “Bu yıl da talep aynı seyirde devam ediyor” dedi. Tedarikteki sorunlar ve planlananın üzerinde talebin gelmesinin mevcuttaki birçok firmanın stokları yetersiz kaldığını dile getiren Şanal, “Çin’den yapılan ithalat, Yemen’deki sorunlardan kaynaklı nakliye süreçleri üç ayı buluyor.

Ama bu çok büyük bir majör sıkıntı değil" diye konuştu. Haziranda normalin üstünde yaşanan sıcaklığın mevcuttaki stokları erittiğini aktaran Şanal, “Burada birden yığılma olunca, montaj süreleri uzadı. Şu anda montaj süreleri üç dört güne kadar düşmüş durumda. Genel anlamda montaj süreleri normale döndü” açıklamasında bulundu.

İhracatın ithalatı karşılama oranı %98.8

Split klima fiyatları markasına, kapasite ölçülerine ve özelliklerine göre farklılık gösteriyor. Fiyat aralığı 23 bin liradan başlayıp 100 bin lirayı aşan klimalar bulunuyor. Bu yıl satışların önemli bir bölümü de e-ticaret platformlarından yapıldı ve buradaki satışlar 2 kat artış gösterdi.

İSİB’ten aldığımız bilgilere göre, bu yılın ilk 6 ayında 322 milyon 754 dolar split klima ihracatı yapılırken, buna karşılık olarak 326 milyon 525 bin dolarlık da ithalat yapıldı. Toplamda 3 milyon 771 bin dolar dış ticaret açığı verdik. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 98,85 gibi çok yüksek bir seviyede bulunuyor. Bunun sebebi de bu ürün grubunda pek çok dünya devinin Türkiye’de yatırım yaparak üretimlerini burada gerçekleştirmesinden kaynaklanıyor. Türkiye split klimada ciddi miktarda ürün ihracatı yapıyor.

Şikâyetlerde 5 kat artış yaşandı

Yüksek sıcaklıklar, Türkiye’de klima şikâyetlerini de artırdı. Şikayetvar’ın klimayla ilgili açıkladığı verilere göre; 2023’ün ilk 6 ayı ile 2024’ün dönemi karşılaştırıldığında şikâyetlerin yıllık artış oranıysa yüzde 477’ye ulaştı. Klimalarla ilgili en çok şikâyet edilen konu enerji tüketimi olurken, yetkili servislerle ilgili konular ikinci sırada yer aldı.