Kurumsal uyum standartları yükseliyor

Uluslararası danışman­lık, denetim ve vergi hizmetleri şirketi EY (Ernst&Young), 2024 Küre­sel Etik ve Uyum Raporu’nu yayınladı. Rapor kapsamın­da 53 ülke ve 5 bin .464 çalı­şan ile gerçekleştirilen anket­te; iç ve dış baskıların çalışan davranışları üzerinde etkili olduğu ortaya koyuluyor. An­kette görüş verenlerin yüzde 49’u şirketlerindeki dürüstlük standartlarının son iki yılda iyileştiğini, yüzde 90’ı meslek­taşlarının ilgili yasalara, dav­ranış kurallarına ve sektör dü­zenlemelerine uyum sağladı­ğını söylüyor.

Dünya genelinde şirketlerin kurumsal uyum standartları­nın, doğru yönetim ve daha sı­kı düzenlemelere bağlı olarak yükseldiği görülüyor. Olum­lu seyreden eğilimlerin başlıca etkenleri arasında yönetimin doğru şekilde yönlendirmesi, düzenleyici kurumlardan daha sıkı düzenleme gelmesi, müş­terilerden, genel kamuoyun­dan ve hissedarlardan (talep gelmesiyle birlikte çalışanların da baskısı yer alıyor.

Uyum standartları üzerindeki temel baskılar

EY’ın 2024 Küresel Etik ve Uyum Raporu’nun orta­ya koyduğu önemli ve olum­lu verilere rağmen katılım­cıların yüzde 50’si değişken piyasa koşullarında şirketle­rinin dürüstlük standartları­nı korumada zorlan­dığını belirtiyor. Aynı zamanda katılımcıla­rın yüzde 30’u, çalışan­lara yönelik dürüstlük standartlarının ihlal edil­mesinde mevcut makro-eko­nomik ortamın en büyük dış baskıyı oluşturduğunu söy­lerken, yüzde 28’si de en bü­yük iç tehdidin, çalışanların davranış kurallarını anlama­masından kaynaklandığına dikkat çekiyor.

Dile getirilen diğer dış baskılarsa siber teh­ditler, sağlıkla ilgili krizler, fi­nansal performans beklen­tileri, tedarik zinciri aksak­lıkları ve jeopolitik tehditler olarak sıralanıyor. İç faktör­ler arasında da yüksek çalı­şan devir hızı ve kaynak ek­sikliği, yönetimden gelen baskı ve finansal süreçlerin veya kontrollerin başarısız­lığı yer alıyor. Anket üçüncü kuruluşların önemli uyum ihlallerine ve büyük dolandı­rıcılıklara yüzde 68 oranında karıştığını gösteriyor.

Yüksek oranda iletişim açığı bulunuyor

Anket, şirketlerde dürüst­lük standartlarının rütbeye bağlı olarak değişebildiği­ne ve kıdemli çalışanlara ge­nellikle daha fazla hoşgörü gösterildiğine dair yaygın bir algının altını çiziyor. Katı­lımcıların yüzde 31’i kıdem­li veya yüksek performanslı kişilerde etik dışı davranış­lara göz yumulduğunu söy­lüyor. Ayrıca yönetim kurulu üyelerinin resmi bir kanal­dan bildirilmeyen potansiyel suistimallerle ilgili endişe­lere sahip olma olasılıkları­nın çok daha yüksek olduğu da ortaya çıkıyor.

Etik olmayan davranışları ve yanlış uygulamaları bildir­mek isteyen çalışanların gü­veneceği “şikayet ve ihbar” biriminin şirketler tarafın­dan oluşturulması ve bunun dürüst bir iletişim için şirket kültürü haline gelmesi gerek­tiği de ifade ediliyor. Bu biri­me sahip olmayan şirketlerin sayısının 2022’den bu yana yarı yarıya azaldığı, bu birime sahip olan şirketlerde ise ileti­şime geçen çalışanların yüzde 54’ünün engellendiğine dik­kat çekiyor.

Aynı zamanda yönetim kurulu üyesi katılımcıların yüzde 40’ı çalışanların endi­şelerini bildirmelerinin gü­nümüzde daha kolay hale gel­diğini söylerken, çalışan katı­lımcıların sadece yüzde 26’sı bunu destekliyor.

 Türkiye’de kurumsal standartlar gitgide iyileşiyor

 Türkiye’de gerçekleştirilen ankete katılanların yüzde 26’sı şirketlerinin dürüstlük standartlarına uyumunun son iki yılda arttığını belirtiyor. Bunlardan yüzde 46’sı da bu yükselişin nedenini denetim ve düzenleyici kurumların daha sıkı olmasına, hukuki gerekliliklere, genel kamuoyundan gelen talebin yükselişine, yönetim ve liderlerden gelen yönlendirmeye dayalı olduğunu söylerken yüzde 38’i de hissedarlardan gelen yönlendirmenin etki ettiğini dile getiriyor. Ayrıca katılımcıların yüzde 74’ü çalışanların yönetimden beklediği davranış standartlarının son iki yılda büyük oranda arttığını, yüzde 78’i de çalışanların ilgili yasalara, davranış kurallarına ve sektör düzenlemelerine uyduğunu ifade ediyor.

Gerçekleştirilen ankette daha iyi bir yönetimin, düzenleyici faktörlerin ve müşteri taleplerinin dürüstlük standartlarını yükselttiğine dair çok açık verilerin bulunduğunu söyleyen EY Türkiye Adli Teknoloji ve Keşif Hizmetleri Lideri Can Genç, “Öte yandan çalışanlar şirketlerin ve yönetimdeki liderlerin kurallara bağlı kaldığından büyük ölçüde emin olduğunu söylerken ekonomik çalkantıların, siber tehditlerin ve mevzuat değişikliklerinin bu uyum standartları üzerinde baskı yaratmaya devam ettiğini ve standartları etkilediğini de belirtiyor.

Yüksek dürüstlük standartlarının şirketler için hayati önem taşıdığını göz önünde bulundurduğumuzda, özellikle şirketlere duyulan güvenin kritik bir önemi olduğunu söyleyebiliriz” diyor. Genç, güven oluşturmanın üst düzey yöneticilerin standartlara bağlı kalması, çalışanlara örnek olması, dürüst ve açık olmanın öneminin etkili bir şekilde iletmesiyle mümkün olabileceğini söylüyor.