Kuruyemiş sektöründe ek vergiler dengeyi bozuyor

Badem ve cevize gelen ek gümrük vergileri, sektörde tüketicinin bu ürünlere ulaşmasını güçleştirerek sorun oluşturuyor. Sektör temsilcilerine göre çözüm düzgün üretim planlamalarından geçiyor.

Haber Merkezi
YAYINLAMA
GÜNCELLEME

Hüseyin VATANSEVER

Tarım ülkesi olarak gele­neksel bir geçmişe sa­hip Türkiye, kuruyemiş ve kuru meyve üretimi ile fın­dık, yer fıstığı, kuru incir, üzüm ve kayısı gibi ürünlerle adından söz ettiriyor. Pandemi sonrasın­da sağlıklı beslenme eğilimin­de yaşanan artış ile besin değe­ri yüksek alternatif gıdalara yö­nelen tüketici talebi, kuruyemiş sektörünün büyümesine katkı sağlıyor.

Son 15 yılda tohumları atılan yerli ceviz ve badem bahçeleri olgunluğa erişmek üzere olduğu hatırlanınca katma değer oluş­turan tarım ürünleri yetiştiril­mesi ve sürdürülebilir üretim­de sektörün katkı verdiği görü­lüyor.

Kuruyemiş sektörü için he­yecan uyandıran başlıca döne­min yılbaşı olduğunu söylemek mümkün. Sevdikleri ile keyifli vakit geçirmek isteyen tüketici­ler, yılbaşı akşamı için hazırlık yaparken kuruyemiş almayı ih­mal etmiyor ve bu özel günde ku­ruyemişlere yoğun ilgi gösteri­yor. Bu ilgi sektöre ciddi oranda bir artış olarak yansıyor.

“Fiyattaki artış yavaşladı”

Kuruyemiş sektörünün lo­komotifini ay çekirdeği oluştu­ruyor. Diğer taraftan ceviz, ba­dem, kaju ve Antep fıstığı gibi nispeten pahalı ürünlerin tüke­timinde fiyat belirleyici oluyor. Tüm Kuruyemiş Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜK­SİAD) Başkanı Murat Yıldırım, Antep fıstığı fiyatlarının geçen sene perakendede 400-500 li­ra arasında olduğunu söyler­ken, 2023’te 600-700 lira ban­dında oluştuğunu ekledi. Kaju ve bademde bu yıl yaklaşık yüz­de 35’lik bir artış olduğu bilgi­sini paylaşan Murat Yıldırım, “Bu sene ürün fiyatlarındaki ar­tış hızı, 2022’ye göre biraz daha yavaş. Yine de satışların geçen seneye oranla daha yavaş oldu­ğunu söyleyebiliriz” dedi. Do­lar bazında kaju, badem ve ceviz gibi ürünlerin son yıllarda çok ciddi derecede düştüğünü ifade eden Murat Yıldırım, karışık ku­ruyemişlerde bu ürünlerin fın­dık ve Antep fıstığı gibi ürünlere göre daha fazla tercih edilir ol­duğu bilgisini paylaştı.

“Fiyatların yükselmesi gramajları düşürüyor”

Dernek olarak 5 milyar dolar hacme sahip kuruyemiş sek­törünün önemli bir bölümünü temsil ettiklerini kaydeden Mu­rat Yıldırım, fiyatların sabit tu­tulması adına marketlerde satı­şa sunulan ürünlerde geçen yıla göre gramajı düşürülen ürünle­rin kendileri için önemli bir ko­nu olduğunu belirterek şöyle de­di: “Fiyatları sabit tutmak için marketlerde gramajlar düşürü­lerek ürünler hazırlanabiliyor. Tüketicinin miktar yerine tutar belirtmesi, fiyatların yükselme­sinden dolayı gramajları düşü­rüyor. İşte bu yüzden satış­lar iç piyasada miktar bazında düşüyor.”

“Ek gümrük vergileri tüketime zarar verdi”

Kuruyemiş sektöründe ek gümrük vergisi uygulamaları­nın beklenen etkiyi göstermedi­ğini sözlerine ekleyen TÜKSİ­AD Başkanı Murat Yıldırım, şu değerlendirmeyi paylaştı: “Ül­ke olarak enflasyonla mücadele ederken, badem ve cevize gelen ek gümrük vergilerinin tüketi­me zarar verdiği, vatandaşımı­zın ürünlere çok pahalı ulaş­masına sebep olması sektörü­müzde sorun oluşturuyor. Tabii ki yerli üretimi korumamız ge­rekiyor. Ancak bunu ek vergiler ile değil, düzgün üretim planla­malarıyla yapılmalı. Yoksa uzun vadede üreticilerimiz de bu se­beplerden zarar görüyor. İhra­catta rekabetçi hale gelemiyo­ruz ve fazla mahsul aldığımız yıllarda bununla başa çıkma­yı beceremiyoruz. Bu dengele­rin gözetlenmesi bizler için çok önemli.”