2013'te yük artacak ama armatör kazanamayacak

 

İSTANBUL - Uluslararası araştırma şirketleri ve bankaların denizcilik piyasalarına yönelik yaptığı analizler, gemi sahiplerine 2013 için umut vermiyor. Analistlere göre denizyoluyla taşınan yük miktarı artacak fakat tüm deniz ticaret filosunun kazanmasına yetmeyecek.

 

Moore Stephens, bankaların bu yıl denizcilik sektörünü daha yakından kontrol altına alacağına dikkat çekti. Uluslararası bankaların 2013 yılı ekonomik ve denizcilik piyasalarına yönelik derinlemesine yaptığı analizler Moore Stephens'i haklı çıkarıyor. Denizcilik piyasalarına dair yaptığı araştırmalarla öne çıkan DVB Bank, denizyolu dökme kuru yük miktarının gelecek yıllarda da artmaya devam edeceğini söyledi. Banka analistlerinin tahminlerine göre net sonuçlar henüz oluşmasa da 2012'de kuru yük talebindeki büyüme yüzde 4.1 olacak. Bankanın 2013 artış öngörüsü ise yüzde 7.2 oranında. Hindistan ve Çin'in büyümeyi  getirecek başrol oyuncu olacağı belirtildi.

 

Gemiler üstündeki baskı artıyor

 

Gemi fiyatlarına yönelik de tahminde bulunan banka analistleri, aşırı yeni gemi arzı ve yeni gemi fiyatlarındaki düşüşün, özellikle 15 yaşın üstündeki gemi fiyatlarını daha zayıf hale getirdiği belirtilerek şu konulara dikkat çekildi: "Piyasaya giren her yeni gemi ikinci el gemiler üstündeki baskısını artırıyor. Enerji verimliliği dizaynı endeksi (EEDI) gibi yeni regülasonlar da yaşlı gemiler üstündeki baskıyı artıran diğer unsurlar. Kiracılar bu durumu navlunları daha aşağılara çekmek için kullanacaklardır. Bu açıdan 2014'ten önce yeni gemi inşa fiyatlarında devam eden düşüş trendi sonlanmayacak. Çünkü aşırı yeni gemi arzı, bu yıl da piyasalar üstündeki baskısını artıracak ve navlunların aşağı seviyelerde seyretmesine neden olacak. Bu baskının ne seviyede olacağını ise yıl içindeki sipariş defteri ve teslimatlar belirleyecek. DVB, gemi sahiplerinin işletme maliyetlerinin üstünde gelir elde etmek istiyorlarsa yeni inşa kontratlarını azaltmaları ve hurdaya gemi satışlarını artırmalarını tavsiye ediyor.

 

Ticaret yüzde 4.5 büyüyecek

 

Uluslararası Para Fonu (IMF) dünya ticaretinin yüzde 3.2 oranında büyüdüğünü ve bu yıl da yüzde 4.5 büyüyeceğini öngörüyor. Fakat bu büyüme bütün deniz ticaret filosunun kazanması için yeterli değil. Analistlere göre çok sayıda denizcilik şirketi para kaybetmeye devam edecek. Clarkson'un tahminine göre; 2012'de rekor büyüme kaydeden deniz ticaret filosu bu yıl da yüzde 5 büyüme gösterecek. DVB Bank, Ekim 2011'den bugüne kadar dökme kuru yük filosunun

75 milyon dwt taşıma kapasitesine sahip 758 gemi ile yüzde 13 oranında rekor bir büyüme gösterdiğine dikkat çekti. Ayrıca aktif filonun yüzde 20 büyüklüğünde yani 130 milyon dwt'lik sipariş defterinin bulunuduğu vurguladı. Benzer büyüme rekorlarının gemi sökümünde de olduğunu belirten  Banka, son üç yılda hurdaya satılangemi tonajlarını açıkladı: "2009 yılında 10.9 milyon dwt tonajında 256 gemi. 2010'da navlunlar biraz yüksek seyredince hurdaya satışlar düşük kaldı. 5.3 milyon dwt tonajında 121 gemi hurdaya gitti. 2011'de ise 23.3 milyon dwt tonajında 385 adet gemi hurdaya satılırken, 2012 yılının bitmesine birkaç ay kala söküme gönderilen gemi miktarı 25.9 milyon dwt tonajında 406 adet oldu.

 

 

Gemi sahiplerinin kazanamamasının en büyük nedenlerinden biri aşırı gemi arzı olduğu kadar yakıt fiyatlarındaki artış da etkili oluyor. Bloomberg'in verilerine göre, 86 bin 500 gemiden oluşan deniz ticaret filosunun 2011'de 6.48 knot olan hız ortalaması geçen yıl 5.94 knot  seviyesindeydi. Norveç merkezli DNBBank'ın 2 milyon varil petrol taşıyabilen çok büyük tonajlı tanker, 14.5 knot hız yerine 10.5 knot hızınıda seyrederse günlük geliri 12 bin dolar oluyor. Büyük tonajlı tankerler günlük 95 ton civarında yakıt tüketirken bir capesize gemi 61 ton yakıyor. Gemilerin düşük hızda seyretmesi tankerlerin günlük 40 ton, capesize  gemilerin ise 35 ton daha az yakıt tüketmesini sağlıyor. Bu tüketim süpertankerler için günlük 38 bin dolar tasarruf anlamına geliyor. Yakıt fiyatlarında ton başına 100 dolarlık artış, gemilerin gelirlerini ciddi düşürüyor. Dünyanın en büyük armatörlük şirketlerinden Mitsui OSK Lines, bunker fiyatlarındaki artıştan dolayı yılın son çeyreğinde 50 milyon dolar gider oluştuğunu açıkladı. Dünyanın en büyük armatörlük şirketi Maersk'ün yılın üçüncü çeyrek raporunda kaybın 100 milyon dolar civarında olduğu açıklanmıştı.

 

 

Yayımlanan raporlara göre, 2013 bölgeler arası ticaretin artacağı bir yıl olacak. Clarkson, denizyolu ticaretinin yüzde 4.3 artarak 9.8 milyar tona ulaşacağını tahmin ediyor. Ham petrol yükünün yüzde 3.3 oranında artarken, kömür ve

demir cevheri gibi dökme kuru yük ticaretideki büyüme yüzde 4 civarında olacak. Diğer taraftan artan denizyolu ticareti armatörleri yaşlı gemileri hurdaya göndermekte çekimser bırakıyor. Dolayısıyla bu yıl 45.9 milyon dwt'lik bir tonajın

hurdaya satılması bekleniyor. Clarkson'a göre 2012'de hurdaya satılan tonaj 59.3 milyon dwt oldu.