İhracat yükünü yabancı bayraklı gemiler taşıyor

Murat ERDOĞAN

DÜNYA - Türk bayraklı deniz ticaret filosu 2012’de bir önceki yıla göre yüzde 12 büyümüş olsa, dış ticaret taşımalarda mili bayraklı gemilerin payı azaldı. Türk bayraklı gemilerin dış ticaret taşımalarda payı yüzde 14’e geriledi.

Deniz Ticaret Odası’nın 2013 sektör raporunda yer alan yük bilgilerine göre Türkiye’nin, denizyolu dış ticaret taşıma hacmi geçen yıl 2011 yılına nazaran, miktar olarak yüzde 1.2 arttı. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre; 2012 yılında Türkiye’nin miktar bazında dış ticaretinin yüzde 87’si denizyoluyla taşınırken, değer olarak da yüzde 53.2’si denizyoluyla taşındı. Bir önceki yıla göre; 2012’de Türk limanlarına gelen gemi sayısında yüzde 1’lik artış oldu. Limanlara gelen gemilerin yüzde 50.5’i Türk bayraklı, yüzde 49.5’ini de yabancı bayraklı gemiler oluşturdu. Fakat tonaj açısından yabancı bayraklı gemiler beş kar fark attı. 2012 yılında limanlara gelen gemilerin toplam Grostona oranı; yabancı bayraklı gemilerin 548 bin ton ile yüzde 83, Türk bayraklı gemilerin ise 112 bin ile ton ile yüzde 17 oldu.

Geçen yıl taşınan 288 milyonluk dış ticaret yükün 38.7 milyon tonu Türk bayraklı gemilerle taşındı. Türk bayraklı gemiler 92 milyon tonluk ihracat yükünün sadece 12 milyonunu taşıdı. Toplam dış ticaret taşımalarında Türk bayraklı gemiler yüzde 14 pay alırken, yabancı bayraklı filonun payı yüzde 86 oldu. Türk bayraklı gemilerin geçen yılki payı yüzde 17’idi. Türk bayraklı gemilerin 2003-2012 döneminde dış ticaret yükleri taşımalarında ortalaması incelendiğinde ise yüzde 19 oranında pay aldığı görülüyor.

Nedeni yabancı bayrağa geçiş

Türk bayraklı gemilerin son dönemde ülkenin dış ticaret taşımalarında pay kaybediyor olsa da yükü aslında yine Türk armatörler taşıyor.  Deniz Ticaret Odası, ILS’nin raporlarına dayanarak yaptığı analize göre Türk deniz ticaret filosu 2012’de bir önceki yıla göre yüzde 34 büyüdü. Fakat Türk bayraklı filonun büyümesi sınırlı kaldı. ILS’nin raporuna göre; Ocak 2013 itibariyle 1000 Grt üstü milli ve yabancı bayraklı Türk deniz ticaret filosu 30 milyon dwt taşıma kapasitesini aştı. Yabancı armatörler taşımıyor. Filonun yüzde 31.3’ü, milli bayrak gemilerden oluşurken yüzde 68.7’sini yabancı bayraklı gemiler oluşturuyor. Türk armatörler de daha düşük maliyetli olduğu için gemilerini kolay bayrakta çalıştırmayı tercih ediyor. Dış ticaret taşımalarda yabancı bayrak gemilerin payının artırmasındaki büyük nedenin bu olduğu belirtiliyor.