İki kuşakta soba kalıpçılığından otomotiv yan sanayii devine...

Özlem ERMİŞ BEYHAN

İSTANBUL - Soba kalıpçılığından otomotiv yan sanayiinde global devlere hizmet veren bir şirkete dönüşen Faik Çelik Holding, komşu ülkelerde de üretime geçerek globalleşmenin planlarını yapıyor. Faik Çelik Holding CEO'su Baran Çelik, otomotiv alanında önemli bir büyüme potansiyeli gördüklerini belirterek, Romanya'da üretimin gelecek yıl başlaması için hazırlık yaptıklarını anlatıyor.
Bursa, 1970'li yıllar... Kent küçük çapta da olsa soba ve otomotivde uzmanlaşma sürecine giriyor. Faik Çelik'in ailesi 1968 yılında Ankara Polatlı'dan Bursa'ya gelmiş. O dönem Bursa'da komşuları kalıpçılık, tornacılık konusunda usta. Faik Çelik henüz çok genç, yanına eğitime veriliyor.
Yeteneği ve çalışkanlığı ile tornacılığı hemen öğreniyor, askerlik dönüşü kendi işini açıyor. O sırada ustası soba kalıpçılığından otomotiv yan sanayiine geçtiği için tüm müşterilerini Faik Çelik'e yönlendiriyor, böylece çok hızlı büyüyerek tüm Türkiye'ye soba kalıpları üretmeye başlıyor. O usta, bugün Bursa Demir ve Maden İşleri Odası Başkanı olan Ali Kunter...

Otomotivdeki hızlı gelişmeyi Faik Çelik de görüyor. 1977 yılında Beyçelik'i kurarak otomotive kalıp üretimine başlıyor. İlk üretim Tofaş'a... Otomotiv geliştikçe Bursa'daki pek çok firma gibi bu üretim ağına giderek daha da çok dahil oluyor. O dönemin tüm kalıpçıları, frezecileri bugün Bursa'nın önemli üreticileri... Durmazlar Makina, Ermetal, Coşkunöz, Ermaksan... Faik Çelik de işte bu jenerasyonun bir üyesi. Seri üretim yapacak firma arayan otomotiv endüstrisinin potansiyelini görüp pres yatırımı yapıyor. 1990'lı yılların başında Beyçelik 200 kişilik bir fabrikaya dönüşmüş durumda. Otomobilin iskeletini, metal iç aksam parçalarını presli şekillendirilmesi konusunda uzmanlaşıyor Faik Çelik. Hep kalıpçılıkla ön plana çıkıyor. O günlerde liseyi bitirip Uludağ Üniversitesi'nde makine mühendisliği eğitime başlayan Baran Çelik, "Biz kendi söylediğimiz şarkının sözünü de bestesini de yazabilme kabiliyetine sahibiz. Gücümüzü
buradan alıyoruz" sözleriyle anlatıyor şirketin felsefesini. Baran Çelik genç yaşından beri şirketin içinde, son 6 yıldır da tüm operasyonlar ona bağlı.

Doblo ve Transit büyük sıçrama yarattı

"Bizim kalıp fabrikamız 25 dönümlük bir arazide, Türkiye'nin en büyük kalıp fabrikası. Alanında Ar-Ge belgesi alan da ilk merkezdir. O fabrikanın yanında yaptığımız ek tesiste de sıcak şekillendirme dediğimiz prosesi ilk yapan şirketiz" diyerek inovasyona verdikleri önemin altını çiziyor. Faik Çelik Holding bünyesindeki Beyçelik, holdingin lotomotifi. Bu şirketin yaşam çizgisinde 2 önemli sıçrama dönemi var. Birincisi, otomotivin de sıçrama yılları olan 1992-1993 yılları... Baran Çelik anlatıyor: "1993 yılında 670 bin otomobil satıldı Türkiye'de...
Bugün 750-800 bin satılıyor, düşünün... Çok önemli bir büyüme yaşandı o dönem sektörde". İkinci önemli sıçrama 1999-2000 yılları. Doblo'nun üretime başladığı dönem. Baran Çelik, "Doblo'ya kimse inanmıyordu. Biz önyargılı olmadık, inandık. Güçlü girdik ve bu modelin başarısının bize çok faydası oldu. Satılmasaydı yapılan o yatırımlar bize sıkıntı yaratırdı. O günler rüzgar bu farklı modelin başarılı olamayacağı yönündeydi. Biz ise Jan Nahum ve ekibinin planlarına inandık ve bizim için önemli bir sıçrama oldu bu projenin başarısı... Daha sonra Transit Connect modeli de aynı başarıyı yakaladı, o süreçte de biz yer aldık." 2007 yılı Faik Çelik Holding için önemli bir dönem, çünkü bu yıl dünyanın alanında en büyüklerinden İspanyol Gestamp şirketi ile bir ortaklığa imza atılmış. Yüzde 50-50 ortaklık sonrası Beyçelik Gestamp adını alan şirket, böylece 6 milyar dolar cirolu dünya devinin üretim ağına dahil oldu. Baran Çelik ortaklığın başarıyla sürdüğünü, iki şirketin kanının uyuştuğunu anlatıyor: "Onlar buldu bizi. Yaklaşık 10 yıldır bize gelip giderlerdi.
O grupla kanımız uyuştu. Bir babanın kurduğu büyük bir organizasyon, oğulları işin başında. Profesyonellerin takıldığı dakikada görüşüp 1 dakikada işi çözebiliyoruz. O da bizi rahatlatıyor."
2000'li yılların başı, Türkiye'nin otomotivde güçlü bir ihracat hamlesine imza attığı dönem. Bu dönemde Bursa'daki pek çok yan sanayii üreticisi gibi Faik Çelik Holding bünyesindeki Beyçelik Gestamp da hızla büyüyor. Baran Çelik, "O yıllardan bugüne kadar hep hızlı büyüdük. Bir tek 2008-2009 geçişinde bir gerileme oldu ama onun dışında yıllık yüzde 20 ila 40'lık büyümelere imza atıyoruz" diyor. 2012 yılında Avrupa'daki krize rağmen yeni pazarlar, özellikle de Rusya ve ABD pazarlarının etkisi ile yüzde 30'luk büyümeye imza atılmış. Bu yılki hedefin ise biraz daha muhafazakar, yüzde 15 seviyesinde olduğunu söylüyor Çelik... İhracatın gelişmesi ile Ar-Ge ve otomotiv yan sanayide ürünün tasarımında da söz sahibi olma noktasında Beyçelik kendine güçlü bir yer ediniyor. Baran Çelik, "Sonuç odaklı, verimli çalışmaya çalışan bir şirketiz.
İnovasyon önemli ama onu katma değere, verimliliğe dönüştürebiliyor olmanız gerekiyor" diyor. Geçen yıl bu modelin etkisi ile doğrudan ihracatı 50 milyon dolara yükseldi. Bu yıl için hedef 75 milyon dolar.  tomotivlerin iç iskeletlerini üreterek Türkiye'deki otomotiv endüstrisinin yüzde 90'ına hizmet veren Beyçelik'in dolaylı ihracatı da oldukça yüksek çünkü üretim yaptığı otomobillerin önemli bölümü de ihraç ediliyor. Baran Çelik, "Toplam üretimimizin yüzde 80'i ihracat aslında" bilgisi veriyor. Beyçelik'in çalışan sayısı 1500, Faik Çelik Holding'in toplam çalışan sayısı ile 2 bin 540... Çelik, "Beyçelik 2012 yılında 410 milyon TL ciroya imza attı. Grubumuz ise 700 milyon TL ciroyu geçti. Bu fabrika yapılırken  bu kapasitenin yüzde 40'ı kadar bir hacimdeydik. Daha büyük düşünüp, risk alıp yaptık ve iki yıl içinde kapasitemiz yüzde 100'e ulaştı. Yani işi daha almadan, o işin geleceğini öngörüp hazırlandık ve iş kapıyı çaldığında biz hazırdık" diyerek başarılarının sırrını veriyor.

Meksika'da otomotivin tüm yöneticileri bizi tanır

[PAGE]

Meksika'da otomotivin tüm yöneticileri bizi tanır

Bundan sonrası için Faik Çelik Holding'in planı bulunduğu otomotiv ve enerji sektörlerinde yatırımla güçlenmek. Baran Çelik, "Önümüzdeki yıllarda otomotivde komşu ülkelerde, Rusya, Romanya'da yatırım planımız var. Romanya'ya ihracatımız toplam ihracatımızda yüzde 40 paya ulaştı.
Orada Ford ve Dacia fabrikalarının önemli tedarikçisiyiz. Romanya'da şirketimizi kurduk, üretim 2014'te büyük ihtimalle start alacak. Bir yandan da kendi içimizde renovasyon yatırımları hızla sürüyor" bilgisini veriyor ve vizyonlarını şöyle anlatıyor: "Dünyadaki tüm otomobil fabrikalarına Türkiye'deki fabrikalara verdiğimiz hizmeti verebiliyor olmayı, yani globalleşmeyi hedefliyoruz. Yarın Hindistan'da, Çin'de de aktivitesi olan, bölgede 5 yıl içinde belirli ülkelerde üretime  geçmiş bir şirket olmayı hedefliyoruz. Bu köşedeki bakkal bilmez Beyçelik olarak adımızı ama Meksika'da otomotiv fabrikasının her yöneticisi bilir bizim ismimizi. Bunu daha da sağlamlaştırıp, alanımızda daha da güçlü bir marka olmak istiyoruz. Otomotivle ilgili böyle bir vizyonumuz var."
Baran Çelik Türkiye'de otomotive dev yeni yatırımların gelmesi ile kendilerinin de yeni yatırımlara gireceklerini, son barış sürecini çok olumlu bulduklarını anlatıyor: "Türkiye'de
30-35 milyon seviyesinde gelir seviyesi çok yüksek olmayan bir kesim var. Bu son siyasi gelişmelerin neticesinde gelir seviyesi artarsa potansiyel de çok hızlı gelişecek. İspanya'da müthiş bir işsizlik ve kriz var yine de bizden çok otomobil satılıyor."

Otomotivin önünde önemli bir risk var

"Otomotivin önünde bir risk var ama fırsatlara oranla daha düşük görüyoruz gerçekleşme ihtimalini. Otomotiv pazarının büyümeme riski var. 2023 stratejilerine baktığınızda, son 4 yılda otomotiv pazarımızın çok büyütülememiş olması bununla çelişiyor. Bu bazen kötümserliğe götürebiliyor. Avrupa'ya olan bağımlılığı, diğer pazarlara geçtiğimiz yıllardaki verimlilikle aktaramaz ise sektör sıkıntı yaşayabilir. Uzun vadede Avrupa'nın çok iyi şartlarda bizleri besleyebileceğini
düşünmüyoruz. Yeni pazarlar bulmamız lazım. Rekabet etme kabiliyetimiz her geçen gün azalıyor. Kalitemiz ve teknolojimizle, yetişmiş insan kaynağı ile bunu kompanse ettik şimdiye kadar.
Ama bundan sonra çok daha verimli olmamız lazım. Dünyanın otomotiv sektörünün genelinde bir karlılık problemi var. Ürün geliştirmemiz lazım. Renault Clio modeli bir case study olarak işlenmeli. Büyük bir talep var bu modele. Türkiye'de insanların otomotive merağını artıracak modeller yapılması gerekiyor. Segmentin biraz açılması lazım, biraz sıkışma var o açıdan. Türkiye'nin rakipleri Çek Cumhuriyeti, Polonya, bu coğrafya. Türkiye'yle aynı klasta yer  lıyorlar. Bizim avantajımız yetişmiş elemanlarımız daha dinamik. Ama onlar da 1 milyonluk araçlar seviyesine ulaştılar ve birçok modeli de Türkiye'den çaldılar."

Rüzgarı arkasına aldı, hem kule hem de enerji üretiyor

[PAGE]

Rüzgarı arkasına aldı, hem kule hem de enerji üretiyor

Faik Çelik Holding, enerji sektöründe ise rüzgar enerjisinde hızla büyüyor. İspanyol Gestamp Wind Steel ortaklığı ile kurduğu şirketleri ile hem rüzgar kulesi üretiyor hem de enerji santralleri kuruyor. Baran Çelik anlatıyor: "Enerji konusunda yabancı rakibimizle çok iyi gidiyoruz. Rüzgar kulesi üretiyoruz. Yüzde 90 ithalat olan bir alanda yerli üretimi artırdık. Kapasitemiz ithalatın tamamını karşılamaya yetmiyor ama önemli bir seviyeye ulaştık. Yıllık 250 kule üretiyoruz. Potansiyel büyük, yenilenebilir enerji projesi olmayan büyük grup kalmadı. Biz 2009 yılından beri bu işle uğraşıyoruz. Şu anda gerçek bir yatırımcı potansiyeli oluştu o alanda. Enerjide İspanyol ortağımızla Kayseri'de çok büyük bir proje yapıyoruz 82 megawattlık. Önümüzdeki yılın ikinci yarısında bu rüzgar santrali üretime başlayacak. Şu anda 24 megawatt'lık bir santralımız var. 10 megawatt da Kuşadası'nda bir üretimimiz var. Burada enerjide bir portföy oluşturmayı hedefliyoruz. Sonrasında bakacağız."

Maserati'nin iskeletini o üretiyor

Maserati Quattroporte modeli tüm dünyada büyük bir ilgi yarattı. Haftalık 500 üretimi olan bu özel otomobilin yan iskeleti Bursa'da, Beyçelik fabrikalarında üretiliyor. Beyçelik Gestamp'ın halen 20 mühendisi dünyanın çeşitli yerlerindeki Ar-Ge merkezlerinde çalışma yürütüyor. Bursa'daki merkezde 70 teknik eleman çalışıyor.

Avrupa'nın en büyük radyatör üreticilerinden

Faik Çelik Holding, 1994 krizi otomotivi vurunca saç şekillendirme ve metal işlemedeki tecrübesini radyatör üretimine yönlendirmiş. Sonraki süreçte Avrupa'daki üretim birimleri birer birer kapanınca bölgenin en büyük üreticilerinden biri haline gelmiş. Çelikpan AŞ bugün 2 milyon 200 bin litre yıllık üretim kapasitesi ile ciddi bir büyüklüğe ulaşmış. Üretimin sadece yüzde 40'ı iç piyasaya veriliyor ve 24 milyon dolarlık bir ihracata imza atılıyor. Şirket turizm sektörüne de girdi. Faik Çelik Holding tarafından 70 milyon dolarlık yatırımla Bursa'ya kazandırılan Sheraton ve Aloft Bursa otelleri hizmete açıldı.