İngiliz otomotiv sektöründe parça krizi!

Evrim KÜÇÜK

Otomotiv endüstrisi İngiltere'nin en büyük işverenlerinden ve ihracatçılarından. Ancak İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden (AB) çıkış süreci (Brexit) sektöre büyük bir darbe indirmek üzere. Otomotiv şirketleri, iç piyasadan parça tedarik etmenin yeni yolları bulamazlarsa rekabet güçlerini ciddi ölçüde kaybetme riskiyle karşı karşıya. Çünkü Brexit sonrası ithal parçada yüklü vergilerin gündeme gelmesi bekleniyor.

İngiltere'de geçtiğimiz yıl 1.7 milyon otomobil üretildi. Ancak ülkede üretilen her bir araçta kullanılan ortalama 30 bin yedek parçanın yarısından fazlası ithal edildi. Kullanılan parçaların sadece yüzde 44'ü İngiltere kaynaklı. Daha önceleri yerli parça kullanım oranı yüzde 80 civarındayken, bu oran 1990'larda yüzde 30'lara kadar indi. Bu yıl ise yüzde 44'e çıktı.

Brexit, parçaların oranlarıyla ilgili acilen tedbir alınmasını yeniden gündeme getirdi. İngiltere AB'den ayrıldıktan sonra diğer ülkelere ürünlerini ağır vergilerle satmasının önüne geçecek serbest ticaret anlaşmaları yapmak zorunda. Ancak bu anlaşmalar genellikle, otomobil üreticisi ülkelerin üretimlerinde belli oranlarda yerli parça kullanmasını öngörüyor. Uzmanlar, bu durumda İngiltere'nin üretimde kullanılan parçaların en azından yarısını iç piyasadan tedarik etmek zorunda kalacağını söylüyor.

Aksi takdirde AB'den ayrıldıktan sonra ülkenin karşı karşıya kalacağı ticaret kuralları, 800 bin kişinin istihdam edildiği sektörde maliyetlerin yükselmesine yol açacak.

Yüzde 10 vergi kapıda

Financial Times gazetesinde yer alan bir analize göre Brexit sonrasında üreticiler Nissan, Honda ve Vauxhall gibi otomobillerde kullanılan parçaların daha büyük bir bölümün yurt içinden tedarik etmeyi başaramazsa, İngiltere'nin ihraç ettiği otomobiller yüksek tarifelere maruz kalacak. İngiltere'de Motorlu Araç Üreticileri Topluluğu (SMMT) CEO'su Mike Hawes, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarının otomobillerde yüzde 10 ve yedek parçada ortalama yüzde 4.5 vergi öngördüğünü belirtti. Üretim maliyetlerinin rakiplerinin üzerine çıkacağını ifade eden Hawes, bunun İngiltere'nin sektördeki rekabet gücüne zarar vereceği uyarısı yaptı.
Brexit şimdiden İngiltere'nin otomotiv sektörü üzerinde olumsuz etkisini göstermeye başladı. BMW, elektrikli Mini'ye 2019'dan itibaren İngiltere'de üreteceğini fakat otomobilin bataryasını Almanya'da üreteceğini bildirdi. İngiltere'deki üretiminin yüzde 55'ini Avrupa'ya ihraç eden Nissan da yeni tedarikçilerin İngiltere'ye çekme çabalarını artırdı ancak şirketin Avrupa Üretim Direktörü Colin Lawther, hükümetin tedarik zinciriyle ilgili bir çözüm bulmaması halinde Sunderland fabrikasının başarıya ulaşma şansının olmadığını belirtti.

Yatırımlar hız kesti

İngiltere'de Motorlu Araç Üreticileri Topluluğu (SMMT) verilerine göre 2015 yılında sektörde 2.5 milyar sterlin olan yatırım büyüklüğü geçtiğimiz yıl 1.66 milyar sterline indi. 2017'nin ilk yarısında ise yatırımlar sadece 322 milyon sterlin olarak gerçekleşti.

Üretim azalıyor

Bu yılın haziran ayında İngiltere'de üretilen aylık toplam araç sayısı ocak ayına kıyasla yüzde 13,7 düşüşle 136 bin 901 seviyesine geriledi. Bu yılın ilk yarısında ise toplam araç üretimi bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 2,9 azalarak 866 bin 656 seviyesinde gerçekleşti. İngiltere'nin bu yılın haziran ayında aylık toplam araç ihracatı ocak ayına kıyasla yüzde 13,1 azalarak 107 bin 270 seviyesine geriledi. Ülkenin AB ülkelerine olan ihracatı da bu yılın ilk yarısında yüzde 7,9 düşüş kaydetti. Halihazırda AB halen İngiltere'nin toplam araç ihracatı içerisinde yüzde 54,6 ile en yüksek paya sahip bulunuyor.

Öte yandan İngiltere'de bu yılın ilk yarısında satın alınan kayıtlı araçların yaklaşık yüzde 85'i diğer ülkelerdeki tesislerde üretilen ithal araçlardan oluşuyor. İngiltere'deki kayıtlı araçların yüzde 67'si AB ülkelerinden ithal ediliyor. İngiliz otomotiv sektörünün AB ile araçların üretimi, yedek parça ve yan ürünler ve araçların ticareti açısından oldukça entegre bir yapıya sahip olması, AB ile devam eden ayrılık müzakerelerini, sektörün geleceği açısından daha da hayati kılıyor.