Otomotiv yan sanayicileri Rusya'da yatırım atağında

Rusya'da geçen yıl 2 milyon adet otomobil ile ülke tarihindeki en yüksek yıllık otomotiv üretiminin gerçekleştirilmesi Bursa merkezli Türkiye otomotiv yan sanayisini harekete geçirdi.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

 

 

 
Esra ÖZARFAT
 
BURSA - Otomotivde 2 milyonluk araç üretimiyle ülke tarihinin en yüksek rakamına ulaşan Rusya, Türk yatırımcıların da iştahını kabartıyor. 10 yıl içinde iç pazar tüketimini yüzde 100 artırmayı planlayan Rusya'daki tedarikçi sıkıntısı, otomotivin başkenti Bursa'daki otomotivcileri de Rusya'ya yatırım yapmaya yöneltti. Ülkede yer alan orijinal ekipman üreticilerine (OEM) tedarik konusunda avantajlı konuma yükselerek pazarda yerini sağlamlaştırmak isteyen Bursalı otomotivciler de yönünü Rusya'ya çevirdi. Rus istatistik kurumu Rosstat'ın verilerine göre, 2012'de Rusya 2 milyon otomobil üreterek bir önceki yıla göre yüzde 13.3'lük artış sağladı. Bu aynı zamanda ülke tarihindeki en yüksek yıllık üretim rakamı oldu. Bu miktarın 390 binlik kısmı ülkenin en büyük ikinci klasteri konumundaki St. Petersburg'da üretildi. 2011 yılında Rusya'da kamyonlar için yedek parça pazarının büyüklüğü 9 milyar dolar olarak hesaplandı. OİB Rusya Federasyonu  Temsilciliği tarafından ocak ayında açıklanan rakamlara göre, Rusya otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2012'de yüzde 11 büyüdü. Satış miktarı ise 2.94 milyon adet oldu. Avto-VAZ, GAZ, KAMAZ gibi OEM'lerin yeni projelerinin yanı sıra Rusya'da geçen yıl itibariyle Kia Rio hatchback, Chevrolet Malibu, Peugeot 408, Ford Explorer, Kuga, S-Max ve Galaxy, Mazda CX-5, Opel Astra sedan ve Nissan Almera gibi bir dizi yabancı markanın da üretimine başlandı.
 
Bursalı otomotivciler de yönünü Rusya'ya çevirdi. Yeşilova Holding Rusya fabrikasını geçen yıl kurarken, Coşkunöz Holding de 2014'te Tataristan'da üretime başlayacak. İspanyol ortaklı Beyçelik Gestamp da 2014 yılından sonra Rusya'da yatırım planlayan firmalar arasında yer alıyor. Global bir şirket olan Orhan Holding de 2011 yılından bu yana Rusya'da üretim yapıyor. Brezilya, Çin, Bulgaristan ve Türkiye'de fabrikaları olan Aktaş Holding de bu yıl Rusya'yı yatırım planları içerisine aldı. Otomotive üretim yapan Seger ve Profil Sanayi de fuar katılımlarıyla Rusya pazarını yakın takibe aldı.
 
20 Türk firması Rusya'da yatırım arayışında
 
Rusya'nın geçen yıl toplam 2 milyon adet araç üretimi gerçekleştirdiğini hatırlatan Uludağ İhracatçı Birlikleri Otomotiv İhracatçıları Birliği (OİB) Başkanı Orhan Sabuncu, Rusya'nın hızla büyüyen iç pazarı nedeniyle dünyanın gözde ülkelerinden biri konumunda olduğunu vurguladı. Rusya'nın 10 yıl içinde sadece iç pazar üretimini yüzde 100 artırmayı hedeflediğine, buna rağmen tedarikçi sıkıntısı yaşadığına dikkat çeken Orhan Sabuncu, Rus hükümetinin bunu aşabilmek ve üretimin yüksek oranda yerlileştirilmesi için yaptığı yasal düzenlemelerle kurulacak tesislere çeşitli teşvikler verdiğini dile getirdi. OİB Başkanı Sabuncu, 2012 yılında bir milyar dolar ihracat hedefledikleri Rusya'yı ‘hedef ülke-hedef pazar' seçtiklerini hatırlatarak, 2015 yılında bu rakamı iki katına çıkarmak istediklerini kaydetti. Halen 6 Türk otomotiv yan sanayi firmasının Rusya'da yatırım yaptığını, 20 firmanın ise yatırım arayışları içerisinde bulunduğunu ifade eden Sabuncu şunları söyledi: "Rusya'da bazı alanlarda üretim yok.
Bu alanları keşfedip yatırım yapan Türk firmaları kazanacak. Bu Rusya'ya ikinci ve üçüncü yatırım dalgasını getirebilir. Dolayısıyla ilk giden kazanacak. Biz 2023 hedefleri doğrultusunda  75 milyar dolar ihracat öngörüyoruz. 4 milyon adet araç üretimi hedefliyoruz. Bu hedefleri yakalayabilmek için Rusya gibi pazarlar bizim için çok önemli. Burada hem direk ihracatla hem de yatırımla büyüyeceğiz. Rus hükümetinin yeni düzenlemelerinde belirlenen yerlileştirilmeye ulaşılması halinde, sıfır gümrük ödeniyor. Bu da rekabet için firmalarımıza avantaj sağlayacak. Biz de bu ülkede yatırıma önem veriyoruz. Firmalarımızı bilgilendirip yatırıma teşvik ediyoruz. Sonuçta Türk malı algısını dünyaya yayıyoruz."
 
Rusya'ya ihracat 3 yılda % 228 arttı
 
Rusya pazarı OİB'in 2013 takvimi içerisinde de önemli bir yer tutuyor. Yıl içerisinde çeşitli alım heyetlerini ağırlayacak ve yatırımla ilgili konferanslara katılacak olan OİB, aynı zamanda MIMS Automechanika, ComTrans, MOBI, Autoindustry, Autosib ve Autoprom gibi fuarlarda da info stant ile yer alacak. OİB Başkanı Orhan Sabuncu, Rusya Federasyonu'nun da içlerinde yer aldığı alternatif pazarlardan 2013 yılında 300 milyon dolarlık bir ihracat geliri elde etmeyi hedeflediklerini de vurguladı. OİB'in ülkede yatırım yapmak isteyenlere ve ihracatçılara yönelik bir de Rusya ofisi bulunuyor. OİB kanalıyla 2009 yılında  Rusya Federasyonu'na yapılan ihracat 269 milyon dolar iken bu rakam aradan geçen 3 yılda yüzde 228 artış  göstererek 883 milyon dolara ulaştı.
 
Rusya'da markaların üretim hedefleri
 
Ülkenin en büyük otomobil üreticisi olan AvtoVAZ 2013'te 800 bin otomobil üretmeyi planladığını duyurdu. Önümüzdeki aylarda Ford Sollers Tataristan'da Tourneo Custom, GAZ ise Nijniy Novgorod'da Chevrolet Aveo üretimine başlayacak. Rus kamyon üreticisi KAMAZ 2012 üretim rakamını 51 bin olarak açıkladı. Ocak sonunda Pirelli Rus ortağıyla birlikte Voronej'de test rejiminde lastik üretimine başladı. Türk şirketi Tırsan'a ait K‰ssbohrer Tula'da semi-treyler üretim tesisi kurdu. 2012'de ayrıca Rusya'da Kia Rio hatchback, Chevrolet Malibu, Peugeot 408, Ford Explorer, Kuga, S-Max ve Galaxy, Mazda CX-5, Opel Astra sedan ve Nissan Almera gibi bir dizi yabancı markanın da üretimine başlandı.
 
 
Türk firmalarının Rusya yatırım planları
 
[PAGE]
Türk firmalarının Rusya yatırım planları
 
Yeşilova Holding Rusya'da fabrika kurdu
Tofaş, Karsan, Mercedes, MAN, Temsa, BMC gibi büyük kuruluşlara otomotiv için alüminyum parça üretimi yapan Yeşilova Holding, geçen yıl Rusya'da fabrika kurdu. Buradaki ana sanayi kuruluşlarına alüminyum çerçeve ve havalandırma ürünleri tedarik eden holding, ilk etapta montaj fabrikası olarak kurduğu tesisini 5 yıllık bir plan
dahilinde geliştirerek entegre bir fabrika haline getirmeyi hedefliyor. Coşkunöz 2014'te  üretime başlayacak Ford Motor Company ve Sollers ortak girişimi olan Ford Sollers, Rusya Federasyonu Tataristan Cumhuriyeti'ndeki iştirakinin büyük ve orta ölçekli pres parçaları ve kalıp üretimi için Coşkunöz Holding'i tek tedarikçisi olarak seçti.
 
Coşkunöz Holding de 2014 yılında
Tataristan Cumhuriyeti'nde otomotiv sac parçası üretimine hazırlanıyor. 40 milyon dolara mal olan söz konusu yatırım, Türk otomotiv yan sanayinin yurt dışında, özellikle de Rusya'daki iş olanaklarını değerlendirerek dışa açılma politikasının önemli bir halkası olarak dikkat çekiyor.
 
Beyçelik 2014'ten sonra Rusya'ya yatırım planlıyor
Bursa'daki fabrikalarında kalıp imalatı, sac şekillendirme ve montaj alanlarında üretim yapan Faik Çelik Holding kuruluşu olan Beyçelik Gestamp da 2014 ‘de Türkiye'deki projelerini tamamladıktan sonra Rusya ve Romanya'da yatırım planlıyor. Firma, önceki yıl ThyssenKrupp'un Gebze fabrikasını satın alarak burada da otomotiv sanayi için hayati önem taşıyan aks, motor traversi ve salıncak kolları üretimine başlamıştı
 
Orhan Holding 2011'den beri Rusya'da
Bursa'daki fabrikasının yanı sıra Çin'den Hindistan'a ve Rusya'ya kadar gelişen pazarlarda üretim yapan Orhan Holding, 2008 yılında Romanya'da, 2010 yılında Kore'de, 2011'de ise Hindistan, Çin ve Rusya'da yatırımlara imza attı. Bu ülkelerde üretime tek ürünle başlayan Orhan Holding'in hedefi portföyünde bulunan diğer ürünleri sözkonusu pazarlarda üretmek.
 
Aktaş yılın ikinci yarısında Rusya'da yatırım planlıyor 
Brezilya, Çin, Bulgaristan, Adıyaman ve Bursa'daki 2 üretim tesisinin yanında Almanya ve Amerika'da da lojistik depoları bulunan körük üreticisi Aktaş Holding, bu yılın ikinci yarısında Rusya yatırımını şekillendirmeyi planlıyor. Holding, tır, kamyon ve otobüs gibi ağır  ticari araçlara hava süspansiyon körüğü üretimini 1972'den beri sürdürüyor.
 
Kuzey Afrika'da yorulan Yazaki, Rusya'ya yöneldi 
Dünya genelinde 36 ülkede 200'den fazla fabrikası ve 180 bin çalışanı bulunan Yazaki, 3'ü Bursa'da olmak üzere Türkiye'de 4 fabrikada faaliyet gösteriyor. OEM'lerin kablo sistemleri tedarikçisi Yazaki, Arap baharı nedeniyle beklentilerini karşılamayan Tunus'tan sonra Rusya'ya yöneldi.
Pazara girmek için Rusya'dan bir fabrika satın alan Yazaki, ayrıca Rusya St. Petersburg'da kendi fabrikasını kurmak için de yer arayışında. Müşterilerinin ısrarı üzerine Rusya'ya yönelen Yazaki, ayrıca Sırbistan ve Moldovya'da da fabrika bakacak.
 
Seger, Rusya'daki sektör fuarlarına katılıyor
Elektrikli ve havalı korna tasarımı konusunda uzun yıllara dayalı bilgi birikimine sahip olan Seger, yurt içi-yurt dışı OEM ve aftermarket pazarına yönelik üretim  gerçekleştiriyor. Seger ve Korso markalarıyla üretim yapan firma, hem OEM, hem de aftermarket alanında büyük bir pazar haline gelmeye başlayan Rusya'daki fuarları da yakından takip ediyor.
 
Profil Sanayi Rusya pazarını izliyor
Otomotiv ana sanayine gövde, şase parçaları ve kompleleri, kapı iç sacları, koltuk altı traversleri, modül parçalar, ön göğüs taban, tavan saclarının üretimi ile aftermarket pazarına salıncak kolları, rot-rotil üreten Profil Sanayi de her yıl Rusya'daki sektör fuarlarına katılıyor.
 
Rusya'da yatırımcılara sağlanan avantajlar
 
[PAGE]
 
Rusya'da yatırımcılara sağlanan avantajlar
 
Tarım, ormancılık, maden ve petrol, gıda, yüksek teknolojili ürünler, otomotiv, selüloz-kağıt, kimya, kauçuk ve plastik, metalürji, otomobil ve ekipman, elektrik,  elektronik ve optik ekipman, taşıt aracı ve ekipmanı, inşaat gibi farklı sektörlere yönelik kurulan endüstri bölgelerinde yatırımı özendirici çeşitli teşvikler veriliyor.
 
Alabuga Endüstriyel Tipi Özel Ekonomik Bölgesi:
Yatırımcılar için gelir vergisi oranı yüzde 15.5. Alabuga'da ikamet etmeyenlerden alınan yüzde 2.2'lik mülk vergisi, yüzde 1.5'lik arazi  vergisi ve 0.3 ile 3.8 dolar arasında değişen taşıt vergisi ise yatırımcıdan alınmıyor. Togliatti Özel Ekonomik Bölgesi: İlk 10 yıl için mülk vergisi alınmazken, yüzde 20 oranında alınan gelir vergisi ise 2012-2018 yılları arasında yüzde 2 olarak alınıyor. İlk 5 yıl içerisinde taşıt vergisi ise ödenmiyor.
 
Nijniy Novgorod: 
Yatırım Politikası Bakanlığı, Rusya Federasyonu içerisinde sadece  burada bulunuyor. Bakanlık yatırımcılara ortak bulma, yatırım projeleri için tesis yeri gösterme, gerekli bütün altyapı çalışmaları, gerekli bütün izin belgelerinin tedariki gibi hizmetler veriyor.
 
Kaluga Yatırım Bölgesi:
Mülk vergisi muafiyeti, doğalgaz, elektrik, su gibi girdi maliyetlerinde de avantajlar sağlanıyor.
 
Ulyanovsk Yatırım Bölgesi: 
8 yıl süreyle kurumlar, mülk ve taşıt verilerinde muafiyet sağlanırken, kurumların kar oranlarına göre de 8 yıl için yüzde 4.5'ten başlayan oranlarda vergi indirimi sağlanıyor.
 
Rostov Yatırım Bölgesi:
Gelir vergisinde yüzde 4 indirim sağlanırken, kurumlar ve taşıt vergilerinde ise muafiyet bulunuyor.
 
Voronezh Yatırım Bölgesi:
Yapılacak yatırımlar için gelir vergisinde 8 yıl için indirim yapılırken kurumlar vergisi muafiyeti sağlanıyor.
 
Vladimir Bölgesi ASIA Organize Sanayi Bölgesi:
Yatırımcılara 3-5 ay içerisinde üretime başlama imk‚nı, yıllık yüzde 2.2 oranında mülk vergisi muafiyeti, yüzde 20'den, projeye göre yüzde 15,5'e kadar kurumlar vergisi indirimi, yapılacak iş planında belirlenecek yatırım geri dönüşüm süresi boyunca 24.5 yılı geçmemek kaydıyla veriliyor.