"Her bir araç paylaşımı trafikten 15 araç azaltıyor"
Günel, "Türkiye'de önümüzdeki 5 yıl içerisinde araç paylaşımının yüz milyonlarca dolarlık bir sektör haline geleceğini düşünüyoruz. Artık tüm dünya paylaşım modellerine yöneliyor ve insanlar sahip olmak yerine sadece kullandıkları kadar ödemek istiyorlar"
Didem ERYAR ÜNLÜ
Araç paylaşımı dünya genelinde hızla büyüyen iş modellerinden birisi. U.C. Berkeley bünyesindeki Ulaşım Sürdürülebilirliği Araştırma Merkezi verilerine göre 2012 sonu itibariyle, dünya genelinde 27 ülkede araç paylaşımı sistemine üye olanların sayısı 1.7 milyona ulaşmış durumda.
Navigant Consulting verileri ise, 2020 yılında küresel araç paylaşımı üyelerinin 12 milyona; bu hizmetlerden sağlanan gelirin 6.2 milyar dolara ulaşacağını ortaya koyuyor. Küresel araç paylaşımının hızlı gelişimini sağlayan birçok faktör var. Şehir yaşamı ve trafik yoğunluğunun gitgide artması; park konusunun ciddi bir sorun haline gelmesi; araç sahipliğinin masraflı olması bunların başında geliyor. Araç paylaşımının, sürdürülebilir ulaşıma katkı sağlaması da, bir diğer önemli etken.
New York şehrinin bu modelde kullandığı araç sayısı 25 bin. Bu sistem sayesinde şehirde kullanılan araçlardan bin 200 adet azalma sağlanmış. Filo yönetiminde 239 milyon dolar, operasyon maliyetlerinden ise 45 milyon dolar kar edilmiş.
Peki Türkiye'de durum ne? Öncelikle Türkiye'deki trafik rakamlarına bir bakalım: Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Ağustos 2012 ayı sonu itibariyle trafiğe kayıtlı toplam 16 milyon taşıtın yüzde 50'sini otomobiller oluşturuyor. Türkiye genelinde sadece otomobil sahiplerinin bir yıl içerisindeki yakıt masrafları toplamda 100 milyar TL'nin üzerinde. Navigasyon şirketi TomTom'un Tıkanıklık Endeksi'ne göre İstanbul trafik sıkışıklığı kategorisinde Avrupa birincisi.
2013 Şubat ayından bu yana Türkiye'de araç paylaşımı hizmeti veren Mobicar, İstanbul trafiğine alternatif getiriyor. Mobicar'ın kurucuları genç ve dinamik iki girişimci: Emir Dino Günel ve Erben Öztürk.
Sistem, araçların ihtiyaca göre, belli süreler ve belli mesafeler için kullanılması ve kullanıldığı kadar ödenmesi esasına dayanıyor. Self servis şeklinde ilerleyen Mobicar sistemi, internet üzerinden rezervasyon istiyor. Beş dakika içinde tamamlanan rezervasyon sonrasında, kendi aracınız gibi, kartı okutup aracı kullanmaya başlıyorsunuz. Aracın benzini yoksa, anlaşmalı petrol istasyonundan deponuzu dolduruyorsunuz. Sizden kullandığınız süre kadar ve kullandığınız kilometre kadar ücret alınıyor.
Mobicar'ın hedef kitlesini; araç sahibi olmayanlar, genç profesyoneller, öğrenciler, ikinci bir araca ihtiyaç duyan aileler, kendi aracını satıp maliyetlerini düşürmeyi tercih edenler ve araç filolarını daha verimli, daha düşük maliyetli bir sistem ile kullanmayı tercih eden işletmeler oluşturuyor.
Arabası ile yakın bir ilişkisi olan Türk halkının araç paylaşım konseptine bakış açısı ne yönde? Türkiye'de kimler bu sistemi kullanıyor? Sistem nasıl işliyor? Araç paylaşımının sağladığı avantajlar neler? Fiyatlar ne düzeyde? Pazarın büyüme beklentileri ne yönde? Mobicar Kurucu Ortağı Emir Dino Günel tüm bu sorularımızı yanıtladı:
7/24 araç erişimi
"Mobicar üyelik sistemi ile çalışıyor. Şehrin birçok farklı bölgesinde park edilmiş araçları kullanmak için öncelikle www. mobicar. com.tr üzerinden üyelik başvurusu gerçekleştiriyorsunuz. Aynı zamanda Metrocity AVM'de 365 gün hizmet veren Mobicar standını ziyaret ederek anında üye olabiliyorsunuz. Mobicar üye kartı araçlarımızın kapılarını açıp kapamaya yarıyor. Aracın kapısını açabilmeniz için öncelikle rezervasyon yapmanız gerekiyor. Websitesi üzerinden dilediğiniz aracı rezerve edip, Mobicar üye kartınızla size en yakın noktadan aracı teslim alabiliyorsunuz. İster günlük, ister saatlik, isterseniz de gece gündüz kullanıyor, kullandığınız kadar ödüyorsunuz. 7 gün 24 saat hizmetimizden faydalanabiliyorsunuz, gün veya saat sınırlaması kesinlikle yok. Bu sistemin şehir hayatını kolaylaştıran birçok özelliği var. Özellikle toplu taşıma ile entegre kullanıldığı zaman, özel araç kullanımını azaltarak trafikteki araç fazlalığına çözüm oluyor. En önemlisi araç paylaşımının geliştiği şehirlerde her bir araç paylaşım aracı trafikten 15 araç azaltıyor."
21 noktadan aracı almak mümkün
"Mobicar, 21 lokasyonda hizmet veriyor. Bunlar; İTÜ Maçka otoparkı, Nişantaşı, Cevahir AVM, Profilo AVM, Astoria AVM, Metrocity AVM, Bahçeşehir Üniversitesi (Beşiktaş), İTÜ Maslak Kampüs Metro İstasyonu Çıkışı, 212 AVM, NEF 163, Sarıyer, Hisarüstü, Etiler, Ortaköy, Üsküdar, İstinye, Altunizade, Kadıköy, Moda, Kalamış ve Kavacık. Bu lokasyonların birinden aracı teslim alabiliyorsunuz. Rezerve edilen araç, kullanıldıktan sonra tekrar aldığınız noktaya bırakılıyor. Ancak, bu sistemi geliştirmek üzere altyapı çalışmaları yapıyoruz."
"Fiyakalı", "Pratik" veya "Faydalı" 41 araç
"Filomuzda her ihtiyaca yönelik 41 adet aracımız var. Özel günler için 'Fiyakalı' diye adlandırdığımız Mini Cooper ve VW Beetle araçlarımız, daha ekonomik bir araç arayan insanlar için 'Pratik' diye adlandırdığımız Ford Fiesta, Renault Clio ve Volkswagen Polo araçlarımız ve son olarak 'Faydalı' diye adlandırdığımız doğayı düşünen üyelerimiz için Hibrit motorlu Honda Cr-z araçlarımız bulunuyor."
Araç paylaşımı bir ulaşım kültürü olmalı
"İlk günden bu yana, İstanbul halkının tepkileri hep olumlu hem de bizleri teşvik edici yönde oldu. Bu nedenle 2014 yılında, başta Ankara ve İzmir olmak üzere başka şehirlere de bu sistemi taşımayı planlıyoruz. Özellikle Amerika ve Avrupa'daki örneklerine bakıldığında bu modelin, zaman içerisinde başta İstanbul olmak üzere tüm Türkiye'de yaygınlaşacağına inanıyoruz. Hem şehircilik adına hem de trafik kirliliğini önlemek adına son derece pratik bir sistem. İstanbul, çok büyük bir metropol. Bunun getirisi de her gün en az 4,5 milyon aracın yola çıkmasıyla birlikte gelen ciddi bir trafik probleminin yaşanması. İnsan ömrünün büyük bir kısmı trafikte, evinden, işine gitmekle geçiriyor. Bizim amacımız üyelerimizin araç paylaşım sistemini şehir ulaşımında bir kültür haline getirmeleri."