Sigortacılık sektörü brüt prim üretimini yaklaşık yüzde 105 artırdı

Hayat dışı ve hayat sigortalarında yaşanan bu değişimler sonucunda dünya sigortacılık sektörü prim üretimi 2022 yılında stabil bir yol izleyerek 6,78 milyar dolar seviyesinde kaldı. 2023 yıl sonu değerleri rapor tarihi itibarıyla açıklanmamış olmasına karşın ülkelerin yürürlüğe koyduğu mali destek paketlerinin olumlu etkisiyle birlikte küresel olarak yaşanan enflasyondan ötürü küçük düşüşler ile devam etmesi bekleniyor.
 
Türkiye sigortacılık sektörü ise 2023 yılında, brüt prim üretimini bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 105 artırdı ve sektörün toplam hacmi 482,6 milyar TL'ye ulaştı. Bu miktarın 2024 itibarıyla 500 milyar TL'yi aşması bekleniyor. Genel toplamda artış eğiliminde olan sigorta sektöründe hayat sigortası primleri yüzde 83, hayat dışı sigorta primleri ise yüzde 108 oranlarında bir büyüme gerçekleştirdi.
 
Konuyla ilgili açıklama yapan KPMG Türkiye Sigortacılık Sektör Lideri Ali Tuğrul Uzun, “2023 yılı sonu itibarıyla 500 milyar TL'ye yaklaşan büyüklüğü ile finans sektörümüzün en kritik alanlarından biri olan Türkiye sigorta sektörü, ülkenin değişen dinamiklerine paralel olarak yüksek büyüme potansiyelini korumaya devam ediyor. Ancak, sektöre ayrılabilecek gelirlerin sınırlı olması nedeniyle potansiyelinin altında bir performans sergiliyor. Sektörün aktif büyüklüğü hızla artmasına ve destekleyici adımlar atılmasına rağmen, hala alınması gereken uzun bir yol olduğu açıkça görülüyor.” dedi.

ABD açık ara önde, Türkiye 29. sırada

Ülkeler bazında toplam prim hacmi pazar paylarına bakıldığında ise 2021 yılında olduğu gibi 2022 yılında da ABD açık ara önde ve giderek pazar payını artırarak liderliğini sürdürüyor. İlk 10 ligindeki ülkeler toplam pazar payının yüzde 92,03'ünü oluşturuyor. 2022 yılında ülkeler bazında bakıldığında Türkiye yüzde 0,24'lük pazar payı ile 29. sırada yer alıyor. 2022 yılında OECD ülkelerinde kişi başına yıllık brüt prim üretimi 3.973 dolar iken bu miktar ülkemizde 157,46 dolar.

Sigorta sektöründe toplam mali kâr yüzde 57 arttı

2023 yılında Türkiye'de sigorta sektöründe toplam mali kâr yüzde 57 oranında bir artış göstererek 19,891 milyar TL'ye ulaştı. 2022 yılında, 5,1 milyar TL olan hayat dışı branş kârı 2023 yılında yüzde 2 artışla 5,2 milyar TL'ye, 7,6 milyar TL olan hayat branşı kârı, 2023 yılında yüzde 93 oranında artış göstererek 14,711 milyar TL'ye ulaştı. 2023 yılında elde edilen 19,89 milyar TL'lik kârın yüzde 74'ü hayat branşından yüzde 26'lık kısmı da hayat dışı branştan sağlandı. Rapora göre Türkiye sigortacılık sektöründe 2023 sonu itibarıyla 72 şirket bulunuyor. Şirketlerin yüzde 68'si Hayat Dışı branşta faaliyet gösterirken yüzde 26'sı hayat ve emeklilik branşında faaliyet gösteriyor. Hayat dışı ve reasürans branşlarında artış görünürken hayat ve emeklilik branşında düşüş yaşandı.

Türkiye'de en fazla sigorta yapılan branşlar

Rapora göre Türkiye'de 2024 yılının mart ayı itibarıyla 199 milyar TL'lik prim toplamının yüzde 89'u hayat dışı branşlardan elde edildi. 2023 yılı mart ayına göre 2024 yılı mart ayı hayat dışı branş prim üretimi yüzde 93, hayat branşı prim üretimi yüzde 82 ve toplam prim üretimi ise yüzde 92 arttı. Seyahat araç destek ve genel destek alt branşlarından oluşan destek branşı 2023 yılında 2022 yılına göre yüzde 218 oranında arttı. 2023 yılında en çok artış gösteren bir diğer branşın geçen yıla oranla yüzde 197 artışla, ekonomide ve kurlardaki yaşanan dalgalanmalardan dolayı finansal kayıplar branşı olduğu görüldü. Artan suç ve boşanma oranlarına dayanarak hukuksal koruma ve kefalet branşları geçen yıla oranla sırasıyla yüzde 174 ve yüzde 157'lik artış gösterdi.
 

BES büyümeye devam ediyor

Diğer yandan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), 2017 yılında devreye alınan otomatik katılım sisteminin de etkisiyle 2023'te de büyümeye devam etti. Sistemdeki toplam sözleşme sayısı 2023 yıl sonunda 10,6 milyon kişiye, toplam fon miktarı ise 694 milyar TL'ye ulaştı. Fon miktarı, 2024 yılı mart ayı raporuna göre oldukça hızlı şekilde artarak 841 milyar TL seviyesine ulaştı. Sözleşme sayılarında, 2017 yıl sonu itibarıyla başlayan durgunluk, 2021 yılı itibarıyla olumlu yönde gelişmeye başladı. 2017-2020 yılları arasında 8,2 milyondan 8,3 milyona çıkan toplam sözleşme sayısı 2021 sonunda 8,5 milyon, 2022 yılında 9,5 milyon ve 2023 yılında 10,6 milyona ulaştı. 2021 ve 2022'de sırasıyla yüzde 42 ve yüzde 78 büyüme gören fon tutarı, 2023 yılı sonunda yüzde 74'lük bir artışla 694 milyar TL'ye ulaştı.
 

6 Şubat depremleri nedeniyle 19 milyon dolarlık tazminat talep edildi

Raporda 6 Şubat 2023'te meydana gelen, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremlerin sigorta sektörüne etkisi de mercek altın alındı. Depremden etkilenen sanayi şirketlerinin 19 milyon dolarlık tazminat talepleri, 1999 Gölcük depreminin 6 katına denk geldi. Bu tazminat bedeli, Türkiye sigorta sektörü tarihinde ödenen en büyük tazminat miktarlarından biri olarak kayıtlara geçti. Bu durum, sigorta sektörü için büyük bir mali yük de yarattı. Depremden sonra sigorta şirketleri, riskleri gözden geçirerek prim fiyatlarında artışa gitmeye başladı. Özellikle deprem riski yüksek bölgelerde prim artışlarının daha da belirgin olması bekleniyor. Deprem, sigorta bilincinin artmasına da katkıda bulundu. Depremden sonra birçok kişi deprem sigortası yaptırmaya başladı. Bu durum, sigorta şirketleri için yeni bir gelir kaynağı oluşturdu.