Angusa ceza yargıdan döndü

Ali Ekber YILDIRIM

İZMİR - Avustralya’dan ithal edilen binlerce Angus besi danasına “fazla kilolu” olduğu için milyonlarca lira ceza kesildi. Angusları ithal eden ve ceza alan besicilerden bazıları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile uzlaşarak kesilen cezayı indirimli olarak öderken, bazı besiciler cezayı ödemek yerine yargıya gitti. Yargıdan çıkan ilk karar besicilerin lehine oldu. Mersin 2. Vergi Mahkemesi, Vatan Et Gıda Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat Limitet Şirketi’nin, Mersin Gümrük Müdürlüğü’ne açtığı davayı kabul etti ve cezanın iptaline karar verdi. Mahkeme kararı Danıştay tarafından onaylanırsa ceza ödenmeyecek.

İthal danalara neden ceza kesildi?

2008’de sütte, bir yıl sonra kırmızı ette yaşanan kriz nedeniyle hükümet, 2010’da önce kasaplık canlı hayvana daha sonra besilik canlı hayvan, kurbanlık hayvan ve nihayetinde karkas et ithalatına izin verdi. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın talimatı ile biraz da aceleyle başlayan ithalatta birçok trajikomik olay yaşandı. İthal edilen inekler yanlışlıkla erkek yazıldı.

İnekler doğurunca, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı “sizin hayvanlar erkek. Doğurmuş olamazlar. Hemen kesilmeleri gerekir” talimatı verdi. Yaşanan bir başka trajikomik olay ise Avustralya’dan ithal edilen binlerce besilik danaya 300 kilodan fazla geldiği için kesilen astronomik cezalar oldu. Bu şekilde ülke genelinde 20’yi aşkın besiciye milyonlarca lira ceza kesildi. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün “Besilik Sığır İthalatı İçin Teknik ve Sağlık Şartnamesi’ne göre, ithal edilecek canlı besilik sığırların erkek, kültür ırkı ve bunların melezi olması, hayvanların her birinin 12 aylıktan küçük ve 300 kilonun altında olması gerekiyordu. İthal edilen besilik danalar 300 kiloyu birkaç gram bile geçse bedelinin 3 katı ceza kesildi.

Anguslar tek tek tartılmadı

Besiciler, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün şartnamesine uygun olarak besilik dana ithal etmek üzere Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na başvurdu. Bakanlık, ithalat için gerekli izni verdi. Bakanlığın görevlendirdiği veterinerlerin denetiminde danalar seçildi. Kulak küpeleri takıldı. Gerekli testler yapıldı. Danalar gemiye yüklenmeden önce bakanlık, Avustralya’da mavi dil hastalığı görüldüğünü bu nedenle mavi dil testi yapılmasını istedi. Testin yapılması için danalar 20-25 gün daha Avustralya’da kaldı. Bu sürede hayvanlar kilo aldı. Sonra gemiyle Türkiye’ye getirildi. Danalar kamyonlara yüklenerek gümrükte tartıldı. Yapılan tartımda teknik şartnameye göre her bir hayvanın 300 kiloyu geçmemesi gerekiyordu. Fakat hayvanlar tek tek değil toplu tartıldı. Toplam hayvan sayısı kilograma bölünerek yapılan hesaplamada kilosu fazla gelen danalara hayvan bedelinin üç katı ceza kesildi.

Bakanlık, cezaların sorumluluğunu aldı

Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, ilki 8 Temmuz 2011’de, ikincisi 4 Eylül 2011’de olmak üzere iki kez Mersin Gümrük ve Muhafaza Genel Müdürlüğü’ne yazı yazarak angusların fazla kilosundan besicilerin sorumlu olmadığını bildirdi. İlk yazıda mavi dil hastalığı testini bakanlığın istediği bunun da hayvanların ithalatında gecikmeye ve kilo almalarına neden olduğu, 2’nci yazıda ise deniz aşırı ülkelerden yapılan ithalatta hayvanlar tartılırken yüzde 8 tokluk firesinin düşülmesinin uygun olacağı bildirildi. Her iki yazıda da angusların aldığı fazla kilolardan ithalatı yapan besicilerin sorumlu olmadığı belirtildi.

Hijazi cezayı ödedi

Mersin Gümrük ve Muhafaza Genel Müdürlüğü, bu yazıları dikkate almayarak cezada diretti. Besiciler, bu haksız cezayı ödememek için Gümrük ve Ticaret Bakanı Bakan Hayati Yazıcı ile görüştü. Bürokratlarla yapılan çalışmalar sonucunda besicilere cezanın yüzde 10’unu ödemek koşulu ile uzlaşma önerildi. Aralarında Türkiye’ye en fazla canlı hayvan ithal eden Ürdün merkezli Hijazi firmasının da olduğu bazı ithalatçı ve besiciler cezanın yüzde 10’unu ödemeyi kabul ederek uzlaştı. Bazı besiciler ise yüzde 10’un bile çok yüksek ve haksız ceza olduğunu belirterek uzlaşma yerine yargıya başvurdu.

Mahkeme cezayı iptal etti

Anguslara kesilen fazla kilo cezasını 3 Ocak 2012 tarihinde ilk kez gündeme getiren DÜNYA, yargı sürecini takip ederek mahkeme kararını da ilk kez kamuoyuna açıklıyor. DÜNYA’nın ulaştığı mahkeme tutanaklarına göre, Mersin 2. Vergi Mahkemesi, Vatan Et Gıda Hayvancılık Pazarlama İthalat İhracat Limitet Şirketi’nin Mersin Gümrük Müdürlüğü’ne açtığı davayı kabul ederek kesilen cezanın iptaline karar verdi.

Danıştay’ın kararı bekleniyor

DÜNYA’nın edindiği bilgiye göre, Konya ve Ankara’da da iki yerel mahkemenin Mersin 2. Vergi Mahkemesi ile aynı doğrultuda karar verdi. Mersin2. Vergi Mahkemesi kararının son bölümünde “Olayda, davacı şirketçe ithal edilen eşyaya ilişkin serbest dolaşıma giriş beyannamesinde beyan edilen 295 baş eşyadan 85 baş eşyanın GTİP’nin farklı olduğundan bahisle tahakkuk ettirilen ve para cezasının  dayanağı ek gümrük vergisi tahakkukuna karşı mahkememiz nezdinde E: 2012/165 sayıda açılan davada, mahkememizin 21.06.2012 tarih ve K: 2012 /579 sayılı kararı ile dava konusu edilen ek gümrük ve KDV tahakkukunun kaldırılmasına karar verilmiş olması nedeniyle, davalı gümrük idaresince 4458 sayılı Kanun’ un 234’üncü maddesi uyarınca anılan davaya konu üç kat para cezası kararının, anılan maddedeki ceza kararı alınmasının koşulu olan yapılan beyan ile muayene ve denetleme ile teslimden sonra kontrol sonucunda belirlenen kıymete göre noksan bulunması halinin somut olayda gerçekleşmediğinden hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle davanın kabulüne, dava konusu başmüdürlük kararının iptaline, Danıştay’da temyiz yolu açık olmak üzere 21.06.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi” deniliyor. Danıştay’da bu kararı onaylarsa ceza iptal edilecek.