Kalıntıyı sıfırlayan Bursa siyah inciri ihracatın yeni yıldızı oldu

Gülay SOYDAN PEHLEVAN

BURSA  - Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 1990 yılında tescil edilen Bursa siyah inciri, 2011 yılında 28 milyon dolarlık ihracata imza atarak ülke genelinde son yıllarda yıldızı parlayan ihraç ürünü olduğunu kanıtladı. Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (UYMSİB) tarafından koruma altına alınan Bursa siyah incirinde ethephon kullanımı da sıfırlar düzeyine çekildi. UYMSİB Yönetim Kurulu Başkanı Salih Çalı, Bursa'da ağırlıklı olarak Mudanya, Osmangazi ve Nilüfer ilçelerine bağlı 40 kadar köyde yetiştirilen ve 1990 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilen Bursa siyah incirinde yıllık üretim miktarının 25 bin ton ile 30 bin ton arasında değiştiğinibelirterek, siyah incirde 2012 hedeflerinin 15 bin ton ihracat ile 30 milyon dolara ulaşmak olduğunu vurguladı.

Bugünlerde hasat kontrollerine başlananr Bursa siyahının, ülke genelinde turunçgiller dışında 2009 yılı meyve ihracatında 4'üncü sıraya yerleşerek önemli bir ihraç ürünü haline geldiğine işaret eden Çalı, 2010 ve 2011 yıllarında nar, elma ve armut ihracatında yaşanan artış nedeniyle, Bursa Siyahı'nın ihracat oranında azalma olmamasına karşın 7'inci sıraya yerleştiğini belirtti. Bursa siyah inciri ihracatının 2011 yılında 2010'a oranla yüzde 5 artışla 14 bin tona ulaştığını ve bunun 28 milyon dolar anlamına geldiğini ifade eden Çalı, "2012 hedefimiz ise 15 bin ton ihracatla 30 milyon dolar. Bursa siyahı ağırlıklı olarak Almanya, Hollanda, Belçika, İngiltere, Avusturya ve Ortadoğu ülkelerine ihraç ediliyor. Yeni pazar arayışlar sürüyor ve özellikle Amerika üzerine yoğunlaştık" açıklamasını yaptı.
Dünyada son dönemlerde önemi gittikçe artan ve yaş meyve sebze ihracatını da tehdit eden pestisit (zirai mücadele ilaçları) kalıntıları konusuna da değinen Çalı, sektör paydaşlarını duyarlı olmaya çağırdı. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü'nün yaptığı çalışmalar sonucunda Bursa siyah incirinde tarım ilacı kullanmaya gerek olmadığı sonucuna varıldığının altını çizen Çalı, "Özellikle zararlılara karşı doğal dengeyi sağlayan faydalı böceklerin kullanılması, ürünün korunması için çok önemli. İhracatta 'chemically free' yani kimyasal maddelerden temiz olarak tanıtılan Bursa siyah incirinin bu imajının bozulmaması için özen gösterilmeli" diye konuştu.

Ethephon kullanımı sıfırlar düzeyinde
Bursa siyah İnciri için tehlike oluşturan ve ruhsatsız olduğu halde kullanımı yaygınlaşan ethephon kullanımını son yıllarda yaptıkları çalışmalarla sıfırlar düzeyine çektiklerine işaret eden Çalı, "Piyasaya erken girmek maksadı ile 'ethephon' hormonunun kullanımını hem teknik hem de yasal açıdan sakıncalı. Bu hormonun incirin kalitesini bozduğu, analiz sonuçlarında kesinlikle tespit edilebileceği ve herhangi bir kalıntı tespit edilmesi durumunda Bursa siyah İnciri ihracatının riske gireceği konusunda da uyarmak isterim"dedi. Tarım ilacı kalıntısı sorununa yönelik önemli bir adım attıklarına da değinen Çalı, 'Çocuğunuza yediremediğinizi başkasına yedirmeyin' sloganının telif hakkını aldıklarını ve gıda güvenliği konusunda bu ifadeyi rehber edineceklerini de sözlerine ekledi.

'Tozlama sorunu yaşanabiliyor'
Bursa İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ömer Çelik: Bursa siyah İnciri; Osmangazi, Nilüfer ve Mudanya ilçelerinde ekonomik olarak 26 köyde yaklaşık 13 bin dekar alanda üretiliyor. Bu alanlarda 2010 yılında yaklaşık 17 bin ton, 2011'de 18 bin ton üretilen Bursa siyah İncirinde 2012 tahmini rekolte miktarı 19 bin ton. Bursa siyah İnciri yetiştiriciliğinde şu an önemli bir sıkıntı bulunmuyor. Ancak ilekleme yani tozlama sorunları yaşanabiliyor. Bu doğrultuda Bursa siyah İnciri çeşidine uygun erkek incir bahçelerinin kurulması gerekiyor.

İdari para cezası için harekete geçti
Tarım Hayvancılığı Geliştirme Birliği (HAGEL) Encümeni Ahmet Doğan, Aydınlı bazı üreticileri Bursa siyah İncirinde erken olgunlaştırıcı ethaphon kullanmaya teşvik eden bir ihracatçı firmanın Bursa'da da bazı üreticileri teşvik ettiği yönünde duyumlar aldıklarını belirterek, "Erken hasat yapan ve yasak madde kullanan üreticiler tespit edilerek 10 bin TL'ye kadar idari para cezası almaları sağlanacaktır" dedi. Doğan, ihracatın yükselen yıldızı olan ve son 4-5 yılda üreticilerin yüzünü güldüren Bursa siyah İncirinde yasaklı madde kullanan üreticilerin, diğer üreticilere ve yükselen bir Bursa markası olan Bursa siyah İnciri ihanet ettiğini savundu.