Rus buğdayında 'toksitli mantar' iddiası
Rusya'da tahıl ürünlerine, uzun vadede ölümcül hastalıklara neden olan 'toksitli mantar' bulaştığı öne sürüldü. Türkiye, Rusya'dan en fazla tahıl ithal eden ülkelerden biri.
Suat TAŞPINAR
Rusya'nın önde gelen gazetelerinden Moskovski Komsomolets, Rus tahıl ürünlerine toksitli mantar bulaştığını yazdı. Haberde, bu sezonun hasadına bulaşan “Fusarium" mantarının insan sağlığı için büyük tehdit yaratan toksitler içerdiği duyuruldu. Rus bilim adamlarının raporuna dayanan haberde, una ve ekmeğe kolaylıkla bulaşacak bu mantarların sadece zehirlenme değil “uzun vadede kronik, ölümcül hastalıklara” neden olabileceği uyarısı yapıldı.
Pazar günü gazetenin internet sayfasında manşetten verilen haberin kaynağı olarak, Rusya Bitki Koruma Bilimsel Araştırma Enstitüsü yetkililerinin araştırması gösterildi.
Buna göre Rus uzmanlar, buğday başta olmak üzere tahıl ürünleri konusunda Rusya'da “olağanüstü durum” olduğunu, neredeyse tüm hasada “Fusarium” adlı tehlikeli mantarın bulaştığını söylüyor.
Enstitü tarafından Rusya'nın farklı yerlerinden toplanan son hasat ürünlerinde yapılan laboratuvar analizde, özellikle Kuzey Kafkasya, Ukrayna'ya komşu bazı bölgeler ile Uzak Doğu bölgelerindeki tahıl ürünleri üzerinde etkili olan 19 farklı türde toksit mantar türü belirlendiği vurgulandı.
Uzmanlar bu mantarlar içinde en tehlikelisi olan “Fusarium”un insan sağlığı üzerinde büyük tahribatı olduğunu, vücut direncini düşürdüğünü, karaciğer ve böreklere zarar verdiğini vurguluyor. Aynı uzmanlar bu mantarın tahıl ürünleri içinde son derece dirençli olduğunu, ürün depolandığında onlarca yıl yaşadığını, termal koşullarda bile varlığını sürdürdüğünü söylüyor.
Aynı uzmanlar, "1930-1950'li yıllarda SSCB'de bu mantarın bulaştığı tahıl ürünlerinin tüketimi yüzünden binlerce insanın ve hayvanın öldüğünü” belirtiyorlar.
“Benzer bir durumun tekrarlanma olasılığı” konusunda uzmanlar, çok yaygın bir gıda zehirlenmesinin beklenmeyeceğini, ama özellikle mantar bulaşmış ekmek tüketimi yoluyla kronik hastalıklar baş gösterebileceğini, özellikle çocukların sağlığını etkileyeceğini savunuyor.
Gazetenin görüşlerine başvurduğu uzmanlardan Aleksey Vorobyev, bu mantarın bulaştığı un ya da ekmek tüketenlerin baş dönmesi, halsizlik hissettiklerini, ancak ani etkilerinden çok “uzun vadeye yayılan ve farkına varılamayan zehirlenme ve kronik hastalıklara sebep olduğunu, sonunun siroz ya da kansere kadar uzanabildiğini” söyledi.
İnternette yaptığımız bir araştırmada “Fusarium”un tahıllarda en tehlikeli mantarlardan biri sayıldığına dair çok sayıda makale görülüyor. Bunlardan birinde Kanada'daki Carleton Üniversitesi profesörü David Miller, bu mantarın bulaştığı ürünlerin üreticiler tarafından yakılarak ya da derin toprağa gömülerek imha edilmesi gerektiğini önemle vurguluyor.
En büyük alıcı Türkiye
Türkiye şu anda Mısır ile birlikte Rusya'dan en fazla tahıl ithal eden ülke durumunda. Bunun önemli bölümü buğday. Sezon başladığından beri Türkiye 3,6 milyon ton ithalatla birinci, Mısır 3,4 milyon tonla ikinci, Bangladeş 1,6 milyon tonla üçüncü sırada. Rusya resmi verilerine göre Türkiye'nin bu yılki alımı yüzde 10 düştü.
2015'de Türkiye, Rusya'nın ihraç ettiği buğdayı satın alan ülkeler arasında ikinci sırada yer alırken, en çok buğdayı ise Mısır aldı. Üçüncü sırada ise İran yer aldı.
Resmi rakamlara göre Rusya 2016'da rekor kırarak 119 milyon ton tahıl üretti. Bunun 73,3 milyon tonu buğday.