Sektörün gözü tahmini fındık rekoltesinde

Veysel AĞDAR

Fındıkta yeni sezon yaklaşırken yine rekolte ve fiyat tartışması başladı. Fısıltı gazetesi tekrar işbaşında. Geçen sezonlarda yaşanan ve resmi olmayan tahmini rekolte açıklamaları bu sezonda yapılmaya başlandı. Geçen sezon beklediği fiyatı bulamayan üretici, umudunu bu sezona bağlarken, ortaya atılan rekolte tahminleri kafaları karıştırdı. Üretici, sanayici ve ihracatçının gözü kulağı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın açıklayacağı 2017-2018 sezonu tahmini fındık rekoltesinde.

Tarım il Müdürlükleri koordinasyonunda, üniversite, ticaret borsası, Fındık Araştırma Enstitüsü ve diğer ilgili kurumların temsilcilerinin de katıldığı rekolte tespit komisyonları çalışmalarını tamamlayarak raporlarnıı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na gönderdiler. Alınan bilgiye göre, rekolte tespit çalışmaları 3 ilde daha sürüyor.

Bu çalışmaların tamamlanmasının ardından Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik'in önümüzdeki hafta içinde tahmini fındık rekoltesini açıklaması bekleniyor. Komisyon raporlarına göre Ordu'da 216 bin ton, Giresun'da 102 bin ton, Trabzon'da 47 bin ton, Samsun'da 97 bin ton fındık rekoltesi bekleniyor. Sektör temsilcileri ise rekolte ne çıkarsa çıksın tüm paydaşlarının kazanacağı bir sezon bekliyor.

INC'ye göre 670 bin ton

Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi'nin (INC) Hindistan'da yapılan 36. kongresinde, 2017- 2018 sezonu tahmini rekoltesi 670 bin ton olarak açıklanmıştı. 2016- 2017 sezonundan devredecek 50 bin ton ile birlikte fındık arzı 720 bin ton olacak. INC'de açıklanan rekolte, Bakanlığın "tek elden rekolte açıklama" kararının delinmesine yol açmış sektörde tartışmalara neden olmuştu.

Son yılların en iyi rekoltesi

Karadeniz Fındık ve Fındık Mamülleri İhracatçıları Birliği Başkanı Edip Sevinç de rekolteyi 24 Temmuz'da açıklayacaklarını belirterek, son yıllardaki en iyi rekolteyi beklediklerini söyledi. Hava şartlarınında ürün için istenen düzeyde seyrettiğini ve küllenmenin fazla olmadığını ifade eden Sevinç, "Rekolte ne çıkarsa çıksın önemli olan Türk fındığının pazar payının ve iç tüketiminin artırılması çalışmalarına ağırlık verilmesi" dedi.

42 değişik rekolte çalışması var

Sektördeki her firmanın önünü görebilmek için rekolte çalışması yaptığını kaydeden İstanbul Fındık İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Haydar Gören, "Başta ihracatçı birlikleri, ziraat odaları olmak üzere çeşitli kurumların yer aldığı 42 değişik birim tarafından rekolte çalışması yapılıyor. Bunların sonuçları da Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na gönderiliyor. Bakanlık da bunları değerlendirerek önümüzdeki günlerde tahmini rekolteyi kamuoyuna açıklayacak. Bizimde kendi rekolte çalışmamız devam ediyor. Bu ay içinde açıklayacağız" dedi. Gören, rekolte fazla çıkarsa ihracatın ve iç tüketimin de o kadar artacağını vurguladı.

TMO'nun stratejisi önemli

İhracatçı birliklerinin geçmiş yıllarda yaptığı rekolte tespit çalışmalarının gerçeğe daha yakın olduğunu vurgulayan fındık brokeri Osman Çakmak da, "Aldığımız duyumlar ve gözlemlere göre bu yıl rekolte geçen yıla oranla yüksek olacak. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın stratejisi piyasada etkili olacak. TMO aldığı 2016 ürünü kırdırmak için ihale açtı. Firmalardan teklif topladı. Bu ürünü sezon öncesi piyasaya sürecek mi? ‘Piyasa da fiyat düşerse müdahale ederim' diyor. Hangi fiyatı baz alacak Müdahale fiyatı 10 liranın mı, yoksa 8.50 liranın altı mı? Buna karar vermeli. Üretici, sanayici ve ihracatçı da önünü görsün" diye konuştu.

Rekolte yüksek gösteriliyor

29 yıldır hem çiftçi hemde tüccar olarak sektörün içinde olduğunu kaydeden Yüksel Göl de her sezon öncesi olduğu gibi bu sezon da spekülatörlerin işbaşında olduğunu söyledi. "Üreticinin direncini ve beklentisini kırmak için fısıltı gazetesi rekolteyi yüksek sesle deklare ediyor" diyen Göl, şu değerlendirmede bulundu: "Rekolte yüksek gösterilerek üreticinin elindeki fındığı ucaza satması hedefleniyor. 25 Mayıs'a kadar bin metrenin üzerinde yer alan fındık bahçelerinin üzerindeki kar kalkmamıştı. Bahçelerde çotanaklar yeni yeni ortaya çıkıyor. Ancak, bunların çoğu boş döllenme. Bahçelerde küflenme var. Komisyonlar bunları göz önünde bulundurmalı. Yaklaşık yüzde 15-20 arasında bir kayıp var. "

"Piyasada olacağız"

Bu yıl yüksek rekolte olacağını belirten FİSKOBİRLİK Başkanı Lütfi Bayraktar da, devletin ve TMO'nun alacağı tavrın piyasada dengeleri sağlayacağını söyledi. Bayraktar, FİSKOBİRLİK'e görev verilirse layıkıyla yapacak güçte olduklarını söyledi.