Uzmanlara göre 81 ilin çoğu organik tarıma uygun

 

İSTANBUL - Arayanlar, soranlar, daha fazla bilgi isteyenler oluyor. Anlıyorum ki yatırımcı var ama sorun şu ki önünü göremiyor. Buradan bir görev çıkıyor: Küçük şirketler fizibiltede hata yapabilirler. Kamu kurumları, belki DPT gibi kurumlar, tekniğine uygun bilim temelli fizibiliteler yapmalı, yatırımcıya sağlam bilgi sunulmalı. İkincisi; bu yapılmazsa görgü devreye giriyor. Diyelim bir işletme var, iyi de kazanıyor, büyüyor. Hemen yanına yenisi dikiliyor, pazarı paylaşmaya başlıyorlar ve pazar ikisine de yetmiyor! Aslında teşvik sisteminin bu açıdan da yönlendirici olması gerekir. Pazar doygunsa, bir yenisi diğer işletmeleri aşağı çekecekse bir sektörde yeni bir yatırıma teşvik (izin demiyorum, izin kimsenin yetkisinde olamaz) verilmemesi gerekir.

 

53. KİLİS

 

Zeytinyağı işleme: Zeytinyağı yanında sabun üretimi gibi talebi fazla fakat üretimi az ürünlere yatırım için uygun.

Meyve suyu: Bağcılık gelişmiş ancak bu potansiyeli değerlendirecek işletmeler yok. Yatırım açığı var.

Organik tarım: Organik zeytin, antepfıstığı, süt ve yumurta üretimi artıyor. Üretim ve tüketim bilinci artıyor. 

Enerji tarımı: Güneş enerjisi kullanılarak sulama yapılması veya seraların ısıtılması mümkün

Un ve mamulleri: Tüketimi yüksek, hammade ve kalifiye eleman sorunu yok.

 

54. GAZİANTEP

 

Zeytinyağı: Salamura ve entegre zeytinyağı tesislerine ihtiyaç var.

Antepfıstığı: Entegre işletmelere ihtiyaç var.

Süt:Süt üretimi artıyor ancak süt ve süt ürünlerini işleyen entegre tesisler yok.

Damızlık hayvan: Küçükbaş ve büyükbaş damızlık işletmelere ihtiyaç var.

Tohum ve fide: Sertifikalı tohum kullanımı yaygınlaşıyor. Fide ile biber dikiminin yaygınlaşması neticesinde fide üreten modern işletmelere ihtiyaç var.

Pekmez: Modern tesislere ihtiyaç duyuluyor.

Mercimek: Bu sektörde modern işleme tesisleri kurulabilir.

Çikolata ve Şekerleme: Modern tesislere ihtiyaç vardır.

Yemek salçası: Salça yapan entegre tesis yetersiz.

Sebze kurutma: Patlıcan, biber vb. sebzelerin kurutularak pazarlanması önemli bir sektör haline gelmiş ancak, modern tesisler gerekiyor.

Tarım ürünleri ambalajı: Bu sektöre yatırım yapılabilir.

 

55. ŞANLIURFA

 

Seracılık: İklim koşulları aralık -şubat aylarında dahi ısıtmasız serada sebze üretimi imkanı veriyor.

Pamuk işleme:Türkiye’de üretiminin %33’ü gerçekleşiyor. 

Hammadde var.

Antep fıstığı işleme: Hammadde zengin.

Gıda: İrmik, makarna üretimi yapılabilir. 

Yem bitkileri: Sulu tarım arazileri bol, verim yüksek.

Hayvancılık: Özellikle süt sığırcılığı yatırımı yapılabilir.

 

56. ADIYAMAN

 

Entegre süt ürünleri: Bu sektör için önemli bir altyapıya sahip.

Yaş sebze meyve: Avantajlı ve önemli bir yere sahip. Nar ve zeytinde yığınlaşma gösteriyor.

Hayvancılık: Yem için uygun ekim alanlarına sahip.

Bakliyat hububat: İlde üretiliyor. İşleme ambalajlama yatırımı yapılabilir.

Organik tarım: Toprakları temiz, ilaçsız.

Üzümsü meyve: Önemli potansiyele sahip. İşleme tesisi yatırım mümkün.

Sertifikalı tohum: Kaliteli, hastalıktan ari tohuma ihtiyaç var.

Soğuk hava deposu: Bu sektörde yatırım açığı bulunuyor.

Bal: Florası zengin. Kaliteli bal üretimi yapılabilir.

 

57. MALATYA

 

 

57. MALATYA

 

Meyvecilik: Çok uygun toprak ve iklim şartları var. Büyükbaş - küçükbaş: Hem süt, hem de besi sektörü yatırımı olabilir. Yem sıkıntı yok. Mera ıslahıyla küçükbaş varlığı artırılabilir.

Arıcılık: Zengin flora, yüksek verim var

Organik tarım:Polikültür tarıma elverişli, organik tarım imkanına sahip

Su ürünleri: Balıkçılık gelişiyor.

 

58. GİRESUN

 

Fındık: Dünya pazarında tercih edilen yağlı fındık sadece Giresun’da yetiştiriliyor. Fındığa dayalı sanayilere yatırıma uygun

Kültür balıkçılığı: Denizde kültür balıkçılığı yapılabilir.

Organik tarım: Kirlenmenin az, zirai mücadeleden uzak alanlarda organik yaş sebze ve meyve yetiştiriciliği yapılabilir.

Üzümsü meyveler: Kivi, yaban mersini, böğürtlen gibi üretim açığı olan çeşitlerin yetiştirilmesi için oldukça uygun

Arıcılık: Aromatik bitki bol, kestane ormanları var. Bu sektör büyüyebilir. Organik bal üretilebilir.

 

59. DİYARBAKIR

 

Hayvancılık: Sektör için potansiyel vardır

Meyvecilik: Badem konusunda istisnai bir yeri var. Asmanın anavatanı, erken şaraplık, sofralık ve kurutmalık üzümde önemli potansiyel var

Sebzecilik: Domates ve biberin kurutma, salça, turşu vb olarak işlenmesine yönelik tesislere hammadde var. Soğuk hava ve paketleme tesislerine ihtiyaç duyuluyor. Organik iyi tarım: İzole, temiz

tarım bölgeleri var. Kırmızı mercimek, nohut, bağ tarımında organik yetiştiricilik mevcut.

Yağlı tohumlar: Özellikle soya ümitvar olabilir.

Su ürünleri: Sektör faaliyeti var. Sazan balığı için uygun birçok göl ve gölet mevcut.

Süt ve ürünleri: İşleme yatırımı düşünülebilir.

 

60. ELAZIĞ

 

Büyükbaş hayvancılık: Yem ekim alanları mevcut, yem sıkıntısı yok, süt, besi ve et sektörü için entegre tesisler kar sağlar

Su ürünleri: Kapasite 30.010  ton/yıl, üretim 14.800 ton/yıl. 40.000 ton/yıl potansiyel hedefleniyor. İşleme tesisi de olabilir.

Organik tarım: Temiz alanlan var. Alt üretim alanları için önemli bir potansiyel bulunuyor.

Arıcılık: Meraları zengin bir floraya sahip. Organik arı ürünleri üretimi için önemli potansiyel var. 

 

61. ERZİNCAN

 

 

61. ERZİNCAN

 

Sebze - meyve: İklim ve toprak yapısı uygun. Entegre üretim ve ihracat imkanı var.

Tavukçuluk: Çok sayıda broiler tesisi mevcut. EBK kesimhanesi var.

Su ürünleri:Uygun bol ve kaliteli su kaynakları var.

Arıcılık: Erzincan çiçek balı ünlü.

Büyükbaş - küçükbaş: İl yüzölçümünün %37’si çayır, mera.

Yem bitkisi ekim alanları geniş.

 

62. TUNCELİ

 

Küçükbaş - Büyükbaş: Süt ve besi-et sektörü için entegre tesislere yatırım yapılabilir.

Arıcılık: Meraları zengin floraya sahip.

Organik tarım: Temiz alanlar var. Organik ürüne geçiş süreleri kısa.

Su ürünleri: Su kaynakları yeterli.

 

63. GÜMÜŞHANE 

 

Organik tarım:Büyük potansiyel var.

Arıcılık: Gümüşhane balının besin değeri yüksek. 2.600 ton bal üretimi sağlayacak floraya sahip olduğu tahmin edilmektedir.

Büyükbaş hayvancılık: Özel sektör ilgisi yatırımıları teşvik edici

Su ürünleri: Büyük potansiyele sahip İzabelle üzüm, mavi yemiş ve Of koyununa yatırım yapılabilir

 

64. TRABZON

 

Su ürünleri: Su kaynakları yeterli. Mevcut potansiyelden daha fazla yararlanabilmek için işleme ve değerlendirme tesislerine ihtiyaç var.

Organik tarım: Kivi, Trabzon hurması, Mavi yemiş, İzabelle Üzüm ve Böğürtlenin organik yetiştirilmesi için temiz üretim alanları mevcut.

Arıcılık: Mera ve yaylalarındaki flora zengin, arıcılık için ideal, organik üretim imkanı da var.

Küçükbaş hayvancılık: Kış aylarında fındık bahçelerinde besi imkanı var. Of koyununun bölgeye adaptasyonu çok iyi.

Yerel ürünler: Trabzon ekmeği, tereyağı, Akçaabat köftesi, telli peynir, kolot peyniri, laz böreği ve mısır ekmeği vs. gibi yerli ürünlerin pazarlamasına yönelik yatırımlar yapılabilir.

 

65.RİZE

 

Çay: Çay sektöründe destek ihtiyacı ve yatırım açığı var.

Kivi: Destek ve teşvik olumlu sonuçlar doğurur.

Arıcılık: Zengin bir floraya sahip. Temiz alanlar var, organik arı ürünleri üretimi için önemli bir potansiyel bulunuyor.

 

66. BAYBURT

 

Küçükbaş - büyükbaş: Daha fazla hayvanı besleyebilecek varlığa sahip. Mera varlığının yanında önemli miktarda yem bitkisi ekilişi mevcut. Süt ve besiet entegre tesisler kar sağlayabilir.

Arıcılık: Mevcutlara ek olarak 123 bin adet daha arılı kovan besleyebilecek mera ve floraya sahip. İlin florasında kimyasal kirlenme olmadığından organik arıcılık için de uygun

Organik tarım: Temiz üretim alanları var.

Sebze: Yetiştiricilik için uygun toprak ve su olanağı bulunuyor.

Tohumluk patates: Yetiştirmeye oldukça uygun bir yer.

 

67. ERZURUM 

 

 

67. ERZURUM 

 

Büyükbaş - küçükbaş: Mevcut hayvan varlığının çok daha üzerine potansiyeli var. Yem bitkisi ekimi için uygun alanlar mevcut.

Arıcılık: Geniş floraya sahip. Organik üretim de yapılabilir.

Organik tarım: Toprakları önemli ölçüde temiz. Geçiş süresi kısa

Balıkçılık: Gerek hammadde, gerekse yeni balık üretimine yönelik yatırım yapılabilir. İşleme yatırımı düşünülebilir.

Gıda ve yem: Gıdada et-süt işleme ve ambalajlama tesisleri yapımı için kaynak var.

Kırsal turizm: Sanayi bölgelerinden uzak, kırsal turizmde değerlendirilebilecek pek çok köy, yayla mevcut Hemşin ırkı koyun için şartlar elverişli

 

68. ARTVİN

 

Organik tarım: Organik meyvecilik yapılabilir

Su ürünleri: Hem balık üretimi hem de işleme yatırımı yapılabilir.

Buradan üretimle Türk cumhuriyetleri pazarı değerlendirilebilir.

Küçükbaş -büyükbaş:Özellikle Hemşin ırkı koyun yetiştiriciliği için optimum şartlar mevcut Arıcılık: Kafkas arı ırkı gen merkezi. İklim ve florası ırkın safiyetine

uygun, yatırıma açık bir bölge

 

69.BİNGÖL

 

Su ürünleri: Kaynaklar Alabalık yetiştiriciliğini artırmaya elverişli, yatırımcılar için cazip, baraj göletleri kafes balıkçılığna uygun

Süt ve ürünleri: Kaliteli süt üretimi var. DAP projesiyle örnek işletmelerin kuruluşu destekleniyor.

Organik - iyi tarım: Araziler organik tarıma son derece uygun.

Meraların bitki florası arı yetiştiriciliğine elverişli.

Hayvancılık: Entegre et tesislerinin ihtiyacını karşılayacak hayvan varlığı artıyor.

Meyvecilik: Reçel fabrikasının ve çevredeki tesislerin ihtiyacı olan elma, kiraz, armut bahçeleri, çilek yetiştiriciliği gelişiyor. Ceviz projesiyle üretim artacak. Depolama, ambalajlama, sınıflama

yatırımlarına ihtiyaç var. 

 

70. MARDİN

 

Hayvancılık: Süt sığırcılığı yatırımları GAP kapsamında destekleniyor. İklim, ikinci ürün olarak yem ekimi mümkün. 

Meyvecilik: Yöreye özgü badem şekerinin hammaddesi olan badem ve Süryani şarabında üretiminde kullanılan üzüm çeşidi üretimi gelişiyor.

Su ürünleri: İç su kaynakları zengin

Organik tarım: Toprakları ve kaynakları uygun göz ününe

Seracılık: Bu alanda yüksek bir potansiyeli var

 

71. BATMAN

 

Süt ve besi sığırcılığı: Yem bitkilerinin yetiştiriciliğine müsait, hayvancılık yatırımı yapılabilir.

Meyvecilik: Fıstık üretimi için oldukça uygun. Sason'da çilek, Gercüş ve Hasankeyf'te bağcılık yatırımı yapılabilir.

Süt ve ürünleri: Hayvan varlığı, süt hammaddesi bu sektörü destekliyor.

Un ve mamulleri: Yeterli hammadde ve kalifiye elaman mevcut. 

Entegre su ürünleri: Güçlü kültür balıkçılığı alt yapısına sahip.

 

72. MUŞ

 

Entegre su ürünleri: Doğal üretim ve kültür balıkçılığı altyapısına sahip.

Sebze meyve: Muş Ovası çok uygun. Kapama bodur ve yarı bodur meyve bahçesi tesisleri için potansiyel mevcut.

Hayvancılık: Büyük potansiyele sahip. Et, süt üretimi amaçlı sığır ve koyun çiftlikleri ile bunları işleyecek tesislere yatırım yapılabilir.

Un ve mamulleri: Yeterli hammadde ve kalifiye eleman var.

Organik ve iyi tarım: Su ve toprak kaynakları elverişli.

Tarım alet ve makineleri: Üretim var ancak yetersizdir Tuj koyunu yerli ırk olarak tescil edildi

 

73. ARDAHAN

 

Arıcılık: Kafkas Arı Irkı’nın gen merkezi. Büyük çayır ve meralara sahip, 600 çeşidin üzerinde nektar ve polen kaynağı ballı bitki mevcut. 100.000 koloni arı barındırma  potansiyeli var. Bölge,

kaliteli bal üretimi kaynağına sahip.

Büyükbaş - küçükbaş: Mera varlığının yüksekliği kaba yem maliyetini düşürüyor. Et ve süt verimi artıyor. Küçükbaşta Tuj koyunu bölgeye adapte olmuş yerel bir ırk olarak tescil edilmiş.

Meyvecilik: Posof yerel elması ticari kapsamda değerlendirilebilir.

 

74. BOLU

 

 

74. BOLU

 

Tavukçuluk: Deneyimli ve bilgili çiftçi potansiyeli var.

Hazır yemek: Kalifiye eleman sorunu yok. Bolu, hazır yemekte cazip bir yatırım alanı.

Organik tarım: Toprağı temiz, sektör için potansiyel var.

Tohumluk patates: Sertifikalı patates tohumluğu açığı büyük. Ari toprağı Bolyu’da bu alanda cazip yatırım bölgesi haline getirdi.

Arıcılık: Florasında 89 familya, 363 cins, 771 tür bulunuyor.

Bunların 82’si endemik. 

Su Ürünleri: Yüksek su varlığı su ürünleri için potansiyel oluşturuyor.

 

75. IĞDIR

 

Küçükbaş - büyükbaş: Mera varlığı mevcut. Morkaraman ırkının gen merkezi. Damızlık koyun sürüleri Bakanlık projelerine kaynak oluşturulabilir.

Hem süt, hem de besi için yem sıkıntısı yok. Entegre tesisler kurulabilir.

Meyve - sebze: Hem Iğdır hem de Nahcivan kaynağı değerlendirilebilir.

 

76. AĞRI

 

Kırmızı et: Meralar geniş, kaba yem sıkıntısı yok. Sektöre yatırım cazip

Organik tarım: Gübre, ilaç kullanımı düşük, geçiş kolaylığı var.

Arıcılık: Florası zengin ve uygun. 

Deri ve iplik: Deri ve yapağı kaynağı var. İşleme tesisleri kurulabilir.

Merada Türkiye'nin en zengini

 

77. VAN

 

Kırmızı et ve süt: Çok geniş meraları var. Et yanı sıra 100 baş üzeri kapasiteli süt sığırı işletmeleri kurulabilir.

Organik ve iyi tarım: Toprakları önemli ölçüde temiz. Bahçesaray, Çatak ve Gevaş'ta geleneksel bal üretimi var. Organik tarım yatırımları için cazip

Meyvecilik ve yaz sebzeciliği: Geç hasat avantajı var. Özellikle kiraz hasadı ağustosa kadar sürebiliyor.

Kırsal turizm: Çiftlikler geleneksel yapıda, otantik. Dağ, yayla, göl, kış turizmi potansiyeli yüksek, ekoturizm fırsatı var.

Su ürünleri: Önemli su kaynaklarına sahip. Vangölü ve Erçek göllerinde her yıl 7.000 ton inci kefali istihsali gerçekleşiyor.

 

78. BİTLİS

 

 

78. BİTLİS

 

Büyükbaş - Küçükbaş: 2 milyon küçükbaş besleyecek mera var. Yem bitkisi ekilişi ve ilave yem bitkisi ekilişi yapılacak tarıma elverişli alanlar mevcut

Arıcılık: Zengin bir floraya sahip. Toprakları önemli ölçüde temiz. Organik üretim mümkün.

Su ürünleri: Su kaynakları elverişli. Hammadde, balık üretimi ve işleme yatırımı yapılabilir

Tohumluk patates: İklimi, hastalıklardan arî toprak varlığı patates ve tohumluk patates üretimine uygun. Pates işleme, dondurulmuş gıda veya parmak cips üretimi mümkün.

Organik tarım: Organik tarım kapsamında yapılacak alt üretim alanları için önemli bir potansiyel var.

Zivzik narında işleme paketleme yatırımı cazip

 

79.SİİRT

 

Bal işleme: Pervari balının kalitesi ve veriminde büyük. İşleme tesisi kurulabilir.

Zivzik narı: Bölgeye uyum sağlamış bir nar türü. İşleme ve paketleme tesisi olabilir.

Fıstık: İşleme ve paketleme tesisi olabilir.

Organik ve iyi tarım: Fıstık, bal, yumurta ve süt üretimde olabilir.

Yağ: Natural yağ ve öğütülmüş toz üretim tesisi kurulabilir.

 

80. ŞIRNAK

 

Büyükbaş - küçükbaş: Arazi dağlık, keçi yetiştiriciliğine çok uygun. Halep keçisi yetiştiriciliği artıyor. Silopi, Cizre ve İdil büyükbaşa uygudur. Süt ve et

entegre tesisleri olabilir.

Arıcılık: Zengin floraya sahip, kaliteli bal üretilebilir.

Su ürünleri: Su kaynakları yeterli.

Organik üretime uygun.

Seracılık: Linyit ve asfaltit yatakları, güneş enerjisi imkanları organik üretime imkan sağlıyor. Büyük alanlar seracılık için uygun.

 

81. HAKKARİ

 

Entegre hayvancılık: Meralar yetiştiriciliğe uygun.

Su ürünleri: Doğal su kaynakları özellikle yavru üretimine uygun

Organik ve iyi tarım: Organik tarım ve organik arıcılık üretiminde potansiyele sahip.

Arıcılık: Zengin florası ve artan arıcılık potansiyeli bu sektörün gelişimine uygun

Doğal çiçek yetiştiriciliği: Endemik olarak yetişen Ters Lale yetiştiricilebilir ve markalaşabilir.

Ceviz: Üretim ve paketleme yapılabilir. Kültüre alınması ve ürünlerin değerlendirilmesi ekonomik açıdan önem arz ediyor.