e-ticarette atak zamanı
Son 3 yılda yüzde 50 büyüme oranı yakalayan e-ticaret sektörü, bir havacılık terimi olan “take off”ahazırlanıyor. Araştırmalara göre bir ülkede internet penetrasyonu yüzde 50’yi geçtiği zaman e-ticaretsektörü sıçrama yapıyor.
Kezban KARABOĞA - Mehmet FİLOĞLU
İSTANBUL - İnternet kullanıcılarının güvenlik ve benzeri nedenlerle ilk yıllarda çekince ile karşıladıkları internet üzerinden alışveriş (e- ticaret) hacmi hızla artıyor. Bankalar Arası Kart Merkezi
(BKM) verilerine göre 2003 yılında sadece 262.4 milyon lira olan e-ticaret hacmi 9 yılda 87 kattan fazla artarak 2011'de 22.8 milyar lirayı geçti. En yüksek büyüme yüzde 146 ile 2004'te gerçekleşti. Kriz yılı 2009 dışarıda tutulduğunda 2008-2011 arası üç yılda ortalama büyüme yüzde 50’nin üzerinde.
E-ticaretin geleceğini belirleyecek ön önemli etkenlerden biri internet penetrasyon oranı. 2011 itibariyle Türkiye’de 15 yaş ve üzeri nüfus yaklaşık 55 milyon kişi. Bu nüfusun yaklaşık yüzde 40’ı
ayda en az bir kez internet kullanıyor. 15 yaş üzeri internet kullananların sayısı ise 22 milyon civarında.
Bir ülkede internet penetrasyonu yüzde 50’yi geçtiği zaman e-ticaret sektörünün sıçrama yaptığını belirten Doğan Online CEO’su Yenal Gökyıldırım, Türkiye’de bu oranın yüzde 48'e ulaştığına dikkat çekiyor ve ekliyor:
"Türkiye ayrıca benzer ülkelere göre şanslı durumda. E-ticaret’i destekleyen 3 temel sektör olan bankacılık, lojistik ve güvenlikte Türkiye'nin altyapısı oldukça gelişkin." E-ticaretteki büyümeyi internet ölçüm şirketlerinin global verilerinde de gözlemek mümkün. Üstü üste 10 çeyrek boyunca büyümesini sürdüren sektör, üst üste 6 çeyrekte ise bu büyümeyi çift haneli olarak gerçekleştirmeyi
başarmış. ComScore, online satışların bu yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16.6 oranında artarak 44 milyar dolara ulaştığını açıkladı. ComScore'a göre 2007'den bu yana ulaşılan en yüksek oran olan bu büyüme, sektörün kriz öncesine geri döndüğünün de göstergesi.
ComScore Başkanı Gian Fulgoni geleneksel kanallarda ekonomi "acı bir şekilde" yavaşlamaya devam ederken e-ticarete yönelimin hızlanarak arttığını vurguluyor.
Hedefler yükseldi yatırımlar hızlandı
Sektöre yönelik hızlı büyüme beklentisi şirketlerin daha iddialı ciro hedefleri açıklamalarını sağlarken, yeni yatırımların da önünü açıyor. Bünyesinde Türkiye e-ticaret sektörünün önemli firmalarından hepsiburada. com’un yanı sıra nesine.com, Bigpara.com, daybuyday gibi internet
girişimlerini de barındıran Doğan Online CEO’su Yenal Gökyıldırım, hepsiburada.com’un 3 yıl içinde 2.5 milyar dolarlık ciroya ulaşmasını hedeflediklerini anlatıyor.
İddialı hedefleri olan bir diğer şirket de Trendyol. 2011'de yüzde 200 büyüme sağlayan Trendyol.com, 2012 sonunda yüzde 300 büyümeyi hedefliyor. Şirket 5 yıl içinde de 1 milyar dolar ciroya ulaşmayı planlıyor. Yatırımlarda ise özellikle bölge ülkelere ve teknolojiye yönelik atılımlar dikkat çekiyor. Rusya’da izrestorana.ru ve Birleşik Arap Emirliklerinde Foodonclick.com isimli sitelerle hizmet veren Türkiye'nin İlk online yemek siparişi sitesi Yemeksepeti.com 2012 yılı için teknolojik altyapı ve pazarlamaya ciddi bir bütçe ayırdığını açıkladı. Gruphediye.com da Orta ve Doğu Avrupa, Ortadoğu ve Batı Asya pazarlarına girmeye hazırlanıyor.
Niş e-ticaret siteleri artacak
Araştırmalar KOBİ’ler tarafında da yüzde 30 e-ticaret potansiyeli olduğunu gösteriyor. 2010 yılında yapılan bir araştırmada bu sonuca ulaştıklarını anlatan İnterpromedya Grup Araştırma Yöneticisi Özlem Unan ayrıca spesifik e-ticaret sitelerinin de artacağı görüşünde. "Daha niş işlere doğru gidiyoruz" diyen Unan'a göre eticaret siteleri bir yandan özelleşmeye devam edecek ama bir yandan da bu özelleşmiş siteleri bir araya toplayacak genel siteler olacak. Unan bu görüşünü şöyle gerekçelendiriyor: "Tüketicinin bütün siteleri inceleme şansı yok ama online olarak hepsini bir arada görmek istiyor. Artık herkesin zamanı çok kıymetli. Niş olmak zorunda çünkü her şeye odaklanması mümkün değil insanların. Odaklı arama yapıyor insanlar. Şirketlerde arama motoru optimizasyonuna odaklanıyor."