Yapay zekâ girişimleri yine yatırımcının odağında

 Türkiye’nin girişimcilik ekosisteminde 2024 yılı itibarıyla yaşanan gelişmeler, küresel girişim sahnesinde daha güçlü bir yer edinme yolunda ilerlendiğini gösterdi. Startups Watch raporuna göre, en fazla yatırımı yine yapay zekâ girişimleri aldı, bunu fintech takip etti.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

Sevilay ÇOBAN

Özellikle 2023’ten son­ra Türkiye’deki giri­şimcilik faaliyetle­rinde dikkat çeken artışlar, Türkiye’nin küresel girişim sahnesindeki yerini güçlen­dirirken, ekosistemde yaşa­nan önemli gelişmeler ve ya­tırım trendleri, Startups Wat­ch raporuna yansıyor. Rapora göre, 2024 yılının ilk yarısın­da Türkiye’deki girişimlere yapılan yatırımlar, toplamda 235 anlaşma ile 587 milyon dolara ulaştı.

Bu yatırımla­rın 476 milyon dolarlık kısmı, yalnızca 2024’ün ikinci çey­reğinde gerçekleştirildi. Ge­tir anlaşması hariç tutuldu­ğunda bile, 2024’ün ilk yarı­sındaki toplam yatırım tutarı, 2019’un tamamından %417 daha yüksek bir seviyeye ulaşmış durumda.

Bu sonuç ise Türkiye’nin girişimcilik ekosisteminde yaşanan hız­lı büyümeyi ve artan yatırım­cı ilgisini açıkça gösteriyor. Kadın girişimcilerin ekosis­temdeki artan rolü ve yabancı yatırımcıların devam eden il­gisi, Türkiye’nin girişimcilik ekosisteminin geleceği için umut verici gelişmeler olarak öne çıkarken, büyüme aşama­sındaki girişimlerin destek­lenmesi için daha fazla kay­nağın ayrılması gerektiği de bu raporun önemli bulguları arasında.

Teknopark sayısı 104’e ulaştı

Öte yandan Sanayi ve Tek­noloji Bakanlığı’ndan veri­len bilgiye göre, Türkiye’de girişimcilik ekosistemin­de çok kritik bir öneme sahip olan aynı zamanda bu kül­türün yaygınlaşması açısın­dan kuluçka merkezi görevi üstlenen teknoparkların sa­yısı 104’e ulaştı. Teknopark­larda faaliyet gösteren firma sayısı ise 10 bin 800’e yükse­lirken, özellikle üniversitele­rin ve OSB’lerin bünyesinde faaliyet gösteren merkezler, teknoloji ve inovasyonun ge­lişimine öncülük ediyor.

Gi­rişimcileri ve start-up’ları destekleyerek sürdürülebilir ekonomik büyümeye de etki eden teknoparklar, inovasyo­nun teşvik edilmesi, istihdam yaratılması ve ekonomik çe­şitlilik sağlanması adına da önemli görevler üstleniyor. Ankara Sanayi Odası’nın geç­tiğimiz günlerde yayımladı­ğı “Türkiye’nin Girişimcilik Potansiyeli Raporu” da Tür­kiye’nin girişimcilik ekosis­teminin, ekonomik büyüme ve kalkınma hedeflerine ulaş­mada temel bir unsur olarak öne çıktığına vurgu yapıyor.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayımlanan veri­lere göre, son 3,5 yılda tekno­loji girişimlerine 4,5 milyar dolar yatırım yapıldı. Dün­ya ölçeğinde teknoparkların gelişimine baktığımızda ise 2024 itibariyle kuluçka mer­kezleriyle birlikte bu sayı 4 binin üzerinde. %89’u KOBİ niteliğindeki teknopark şir­ketlerinin %51’i hizmet, %18’i sanayi ve %26’sı Ar-Ge şirketi olarak tanımlanıyor.

Yapay zekâ yine önde

Startups Watch raporu­na göre yatırımda öne çı­kan dikeyler incelendiğinde; 2024’ün ilk yarısında 29 an­laşma ile bu alanda önemli bir büyümeyle en fazla yatı­rım alan dikey, yapay zekâ ol­du. Colendi, Dgpays, Midas ve Sipay gibi fin-tech girişimle­rine yapılan 15 milyon doların üzerindeki yatırımlar, fin-te­ch dikeyinde tüm zamanların en yüksek yatırım miktarı­na ulaşılmasını sağladı. Spy­ke Games’in 50 milyon dolar­lık yatırımı, oyun dikeyindeki en büyük yatırımlardan biri olarak öne çıkarken, Türkiye, oyun sektöründe Avrupa’da ikinci, MENA bölgesinde ise birinci sırada yer aldı.

Girişimlerin %23’ünün mimarı kadınlar

2024 yılının ilk yarısında yapılan 235 yatırımın 66’sı kadın girişimcileri içeriyor­du ve bu, son 5 yılın en yük­sek oranı olan %28’e ulaştı. Bu artışta, TÜBİTAK BiGG Fonu’nun desteklediği 41 ka­dın girişimcinin önemli bir payı olduğu belirtiliyor. Ra­por, Türkiye’deki girişimlerin %23’ü kadın kurucular tara­fından kurulduğunu gösterir­ken, bunun da cinsiyet çeşitli­liğinin girişim ekosisteminde giderek daha fazla önem ka­zandığını ortaya koyuyor.

5 büyük global yatırımcı Türkiye’de

Rapor, Türkiye’nin ulus­lararası girişimcilik ekosiste­mindeki yerini sağlamlaştır­mada yabancı yatırımcı ilgisi­nin önemine vurgu yaparken, 2024’ün ilk yarısında yapılan yatırımlardan 12’sinde yaban­cı yatırımcıların yer aldığı bil­gisi paylaşıldı. Yabancı yatı­rımcı katılım oranı ise %12 ola­rak kaydedildi. Bu yatırımcılar arasında Anfa, EBRD, Muba­dala Investment Company ve IFC gibi önemli uluslararası yatırım fonları bulunuyor.