Pamuğu unutun, muz sapından kumaş üreteceğiz
Muz sapı, ananas ve Hindistan cevizi... Önümüzdeki yıllarda giysilerimizi bu meyvelerden elde etmek mümkün olacak. Böylece hem doğa korunacak, hem de kimyasal madde ve su tüketimi azalmış olacak. Bazı markalar bu yola şimdiden girdi bile...
DİDEM ERYAR ÜNLÜ
2013 yılında tekstil sektöründe iplik tüketiminin üçte birini pamuk oluşturdu. Pamuk üretimi işgücünün yoğun olduğu; çok fazla kimyasal ve taze su kullanılan bir endüstri. Dolayısıyla sürdürülebilir değil. Peki pamuk ipliğin yerini alabilecek başka bir hammadde var mı? Bu sorunun cevabı“evet”. Hatta bilim insanları, “Pamuğu unutun; muz, ananas ve hindistan cevizinden kumaş üreteceğiz” diyorlar.
Muz sapları
Dünya genelinde her yıl bir milyar ton muz sapı çöpe atılıyor. Oysa 37 kilo muz sapından 1 kilo iplik üretmek mümkün. Filipinler Tekstil Araştırma Enstitüsü tarafından 2012 yılında yapılan araştırma sonucunda, sadece Filipinler'deki muz plantasyonlarının 300 bin tonun üzerinde iplik üretebileceği ortaya kondu. Muz saplarından elde edilen kumaş oldukça yumuşak ve karbon emisyonuna yol açmıyor.
Hindistan cevizi kabukları
“Hayat ağacı” olarak adlandırılan Hindistan cevizi, son derece besleyici, güçlendirici bir meyve. Sütü ve suyunun yanı sıra, Hindistan cevizinin lifl eri de oldukça değerli. Bin tane Hindistan cevizinden 10 kilo lif elde edilebiliyor. Tog 24 ve North Face gibi markalar, Hindistan cevizi kabuğu ve volkanik malzemeden elde edilen bir kumaş türünü ürünlerinde kullanıyorlar. “37.5 Technology” adı verilen bu kumaş sayesinde sentetik malzemelere bağımlılık azalıyor. Bu kumaşın özellikle spor giysilerde yüksek performans sağladığı ifade ediliyor. Hindistan cevizi kabukları aynı zamanda biyoatığa dönüşütürülüp, çiftçiler tarafından doğal gübre olarak kullanılabiliyor. Bu uygulama Maldivler’de hayata geçirilmiş. Bu gübreler, toprak kalitesini artırıyor ve kimyasal kullanımının azaltılmasını sağlıyor. Görünen o ki, önümüzdeki yıllarda sadece kendi besinlerimizi değil, aynı zamanda kendi giysilerimizi de üretmeye başlayabileceğiz.
Ananas yaprakları
Tekstil sektöründe kullanılan bir diğer yeni malzeme de ananas yaprakları. İspanya merkezli Ananas Anam, deri sepileme sürecinde çok fazla kimyasal kullanılmasına karşı çıkarak, çevreye zarar vermeyen bir alternatif geliştirmiş. Ürünün adı Pinatex. Özelliği ise ananas yapraklarından elde edilmesi. Yaprakların gelişmesi için toprak üzerinde bırakılmaları yeterli oluyor. Ayrıca su veya gübreye ihtiyaç duymuyorlar. Kanvasa benzeyen bu malzeme aynı zamanda doğada yok oluyor. Malzemenin ticarileştirilmesine henüz zaman olduğu belirtiliyor; fakat sektör yetkilileri bu ürünün, deri gibi çanta ve ayakkabı imalatında kullanılabileceğini belirtiyorlar