"Tahirova'daki mevsimlik işçi sistemi model olabilir"

YASEMİN SALİH

BALIKESİR - Anadolu Etap'ın TİGEM'den kiraladığı ve 2013'te devreye giren Tahirova Çiftliği'nde yaklaşık 2 milyon meyve ağacının arasında farklı bir heyecan yaşandı.

Türkiye'nin en büyük meyve bahçesine Urfa'dan çalışmak üzere gelen mevsimlik işçilerin çocukları Anadolu Efes Spor Kulübü onaylı basketbol sertifikalarını aldılar. Törene katılanlar arasında Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan da vardı. Euroleague tarafından takımların sosyal sorumluluk projelerinin değerlendirildiği One Team yarışmasında son 5'e kalan projeyi yerinde inceleyen Özilhan, "Burada medeniyetin tohumlarını ekiyoruz" dedi.

61 çocuk Özilhan'ın elinden 8 haftalık emeklerinin karşılığını alırken, daha önce böyle bir eğitime katılmadıklarını ve basketbola devam etmek istediklerini söylediler. Çiftlikte bulunan lojman ve konteynerlarda konaklayan, kreş ve okul imkanına sahip çocuklar için Tahirova'daki hayat birçok yönleriyle farklı.

Tarım alanında faaliyet gösteren bir şirket olarak bu işçilere ihtiyaçları olduğunu anlatan Tuncay Özilhan, 10 bin dekarlık bu meyve çiftliğinde nisan-eylül arasında çalışan işçilere "misafir" dediklerini vurgulayarak, bu çocukların eğitiminin toplumun geleceği için de önemli olduğunu ifade etti. Özilhan, Tahirova'da uygulanan modelin tüm Türkiye'de mevsimlik işçi sistemine örnek olabileceğini belirtti.

Kaymak tabaka bize geliyor

Türkiye'de mevsimlik işçilerin kötü koşullarda çalıştıklarının hatırlatılması üzerine Özilhan, "Bu bölgede yeterince işçi bulamıyoruz. Yani bizim bu mevsimlik işçilere ihtiyacımız var. Onlara sadece iş vermiyoruz. Yaşam koşulları, özellikle de çocukların eğitimleri bizim için önemli" dedi.

Bu sistemin model olarak yaygınlaştırılması konusunda ise şu yorumu yaptı:

"Biz burayı kurduk ve isteyen herkesin fikir alması için açık tutuyoruz. Gelip buradan sistemi görebilirler. Bu, parayla ölçülebilir bir şey değil. Keşke her çiftlikte böyle olsa ancak bizim elimizden gelen, çalışan sayısını artırmak. Hedefimiz 3 bin işçiye burada iş vermek. Ancak bu şekilde daha çok mevsimlik işçinin hayatına dokunabiliriz. Çünkü bu sistemle hem işçiler hem de biz kazanıyoruz. İşçiler bizi daha çok tercih ediyor. Mevsimlik işçinin kaymak tabakasını almış oluyoruz."

Tarıma 350 milyon dolar

Anadolu Grubu, Özgörkey Holding ve Brezilyalı Cutrale Grubu'nun işbirliğiyle 2010'da faaliyetlerine başlayan Anadolu Etap'ın, altı bölgedeki 25 bin dekarlık 7 meyve çiftliğinde toplam 2 bin kişi çalışıyor. Bunların çoğu yaz aylarında gelen mevsimlik işçiler ve yüzde 70'i kadın. Arkasında büyük bir araştırma ve yatırım olan meyvelerin ehil ellerce toplanması gerektiğinin altını çizen Anadolu Etap Genel Müdürü Demir Şarman, çalışan verimliliğinin en az diğer alanlar kadar önemli olduğunu vurguladı.

Bugüne kadar toplam 350 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını belirten Şarman, "Toplam 3.5 milyon meyve ağacımız var. Yaklaşık 2 milyon en büyük çiftliğimiz olan Tahirova'da. Burada şeftali, nektarin, elma, armut, erik ve kiraz yetiştiriyoruz. Ayrıca Türkiye'de ilk kez yetiştirilen meyveler üzerinde çalıştığımız deneme bahçeleri var" şeklinde konuştu. Bunların dışında yılda 3 bin köylüden kriterlerine uygun meyve alımı yaptıklarını da söyleyen Şarman, geçen yıl 180 bin ton meyve işlediklerini ifade etti.

Meyve üretiminin yüzde 50'si ihraç ediliyor. Pazarlar ise ABD'den Japonya'ya kadar geniş bir bölgeyi kaplıyor. Çiftliklere ek olarak 3 meyve suyu konsantre üretim fabrikası ve bir paketleme tesisi de bulunduğunu söyleyen Anadolu Etap Genel Müdürü Şarman, 2015'ten bu yana piyasada olan meyve markası Doal hakkında da bilgi verdi. Şarman, "Doal markalı meyveler kontrollü tarım uygulamaları ile yetiştiriliyor. Her aşama ERP sistemi ile takip edilip, 600 farklı analizden geçiriliyor. Markalı meyve ihracatına da başladık" dedi.

MİÇO'lar Euroleague'in son 5'inde

Anadolu Etap'ın Tahirova ve Çanakkale'deki çiftliklerinde çalışan mevsimlik işçilerin çocukları, "miço" adı verilen bir projeyle hayata hazırlanıyor. Çanakkale'de 85, Tahirova'da ise 75 "miço"nun projeden yararlandığını belirten Demir Şarman, toplam 12 öğretmenle Urfa'dan bahar aylarında gelen bu çocuklara hem okul hem de sosyal eğitim fırsatı sunduklarını söyledi. Şarman, projeyi şöyle anlattı: "Bu çocuklar iyi derecede Türkçe bilmiyor. Okula sürekli gidemiyorlar. Milli Eğitim Bakanlığı ile anlaşma yaptık. Bir okul belirledik. Geldiklerinde onları servislerle okula taşıyoruz. 4-15 yaş arası çocuklara hijyenden, çevreciliğe kadar birçok alanda eğitim veriyoruz."

Grubun desteklediği Anadolu Efes Spor Kulübü de çocukların ilk kez basketbolla tanışması için bir proje yürütüyor. Turkish Airlines Euroleague'nin sosyal sorumluluk programı "One Team" çerçevesinde 2016-2017 sezonunda "miço"lara spor eğitimi vermeye başlayan kulüp, bu projeyle Ona Team dünyasında son 5'e kaldı. Proje kapsamında 61 çocuk 8 hafta boyunca kişisel beceri geliştirme, iletişim, takım ruhu, sağlıklı beslenme, spor kültürü konularında bilgilendirildi.

"Türkiye'de toprak daha doğal"

Anadolu Etap'ın 2011'de Türkiye'ye getirdiği ve dünyanın sayılı "yumuşak çekirdekli meyveler" konusunda uzmanlardan biri olarak gösterilen Jose Segrera, yapılan yatırımlarla Türkiye'nin artık meyvecilikte İspanya ve İtalya düzeyine geldiğini belirtti. Son iki yıldır emeklerinin karşılığını almaya başladıklarını söyleyen Segrera, Türkiye'nin tarımsal alanda büyük geleceği olduğunu vurguladı.

Segrera, "Burada toprak, su ve iklim çok kaliteli. Toprakta kimyasal kalıntı baskısı İtalya ve İspanya'ya göre daha az. Aynı çeşit meyve fidanını burada diktiğinizde daha iyi sonuç alıyorsunuz. Türkiye rekabette bu özellikleriyle öne çıkabilir" diye konuştu.