Türkiye'nin at yetiştiricisi Eskişehir, yarışlara da talip

Dilek TOP

ESKİŞEHİR - Sahip olduğu 78 çiftlik ve yaklaşık 4 bin at ile at yetiştiriciliğinde öne çıkan Eskişehir, at yarışları konusunda da söz sahibi olmaya hazırlanıyor. At yetiştiriciliğinde 200 yıllık geçmişi olan Eskişehir'in Mahmudiye İlçesi, halen mahalli yarışlar için kullandığı pistleri ile resmi yarışlara da başlamak için son aşamaya geldi. İlçe belediyesi Resmi Gazete'de yayınlanan kararın hayata geçirilmesi için ilgili bakanlıkla görüşmelerini sürdürüyor. Safkan Arap atı yetiştiriciliğinin Türkiye'deki en önemli merkezlerinden Mahmudiye'de TİGEM Anadolu Tarım İşletmeleri'nin satışa çıkardığı atlar ilçe ekonomisine ivme katııyor.Türkiye Jokey Kulübü'nün (TJK) yaklaşık bin 750 dönüm arazide başlattığı pansiyonerlik ve aşım hizmetleri ile atçılık ilçede önemli bir sektör. İşin eğitim kısmını ise Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Atçılık ve Nalbantlık olmak üzere iki bölümden oluşan Atçılık Meslek Yüksek Okulu ile üstlendi.

Mahmudiye Belediye Başkanı Ayşe Güney, yaklaşık 200 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu'nda savaşlar ve lojistik destek için at yetiştiriciliğinin başladığı ilçede bu geleneğin bozulmadan ve büyüyerek devam ettiğini belirterek, "İlçede resmi yarışların başlamasıyla turizminden tarıma bölge ekonomisinde ve istihdam artışında ciddi bir büyüme olacak. Türkiye'deki at yarışlarında sahalarda koşan atların yüzde 50'sini Mahmudiye'de yetiştirilen safkan Arap atları oluşturuyor. Bu atların başarı oranları ise yüzde 40 düzeyinde. Mahmudiye'de değeri milyarları bulan, yıllık ortalama 2 bin 800 Arap atı yetişiyor" dedi.

Halen ilçede bulunan uzunluğu 2 bin 20 metre, genişliği 25 metre olan bir çim pisti ile uzunluğu bin 800 metre olan kum pistinde her yıl düzenli olarak mahalli at yarışları düzenlendiğini aktaran Güney, "Resmi yarışların yapılabilmesi için tüm altyapımız hazır ve karar Resmi Gazetede yayınlandı. Bakanlıkla devam eden görüşmelerimiz 19 Kasım 2013 tarihinde netleşecek" diye konuştu.

Türkiye'de özel haraların sadece Mahmudiye'de olduğu bilgisini veren Güney, "Çeşitli illerden gelen at yetiştiricileri burada büyük at çiftlikleri kurdu. Mahmudiye'de bu yıl itibariyle toplam 54 çiftlik ve yaklaşık 2 bin 500 at var. Atlar, yetiştiricileri ve sahipleri tarafından Bursa, İstanbul, İzmir, Ankara, Elazığ, Adana Diyarbakır ve Şanlıurfa'daki hipodromlara götürülüp koşulara katılıyor. İlçemizde resmi yarışlara başlanması halinde hipodrom hizmete açılacak ve yarış atı sahipleri yarışlar için Mahmudiye'ye atları ve personeli ile birlikte gelecek. Atları yarış sezonu boyunca tutmak isteyenler ya özel haralarla anlaşıp pansiyonlara atlarını verecekler ya da Mahmudiye TJK tesislerinde kalacaklar. Bir kısmı da yer satın alarak atlarını ve personelini buraya yerleştirmeyi tercih edecek. Böylelikle özel çiftlik sayılarında artış olacak. Bölgemiz atçılığın cazibe merkezi haline gelecek, birçok kişiye istihdam kapısı açılacak; seyisler, antrenörler olacak, Eskişehir'in çiftçisi, turizmcisi, yatırımcısı bu sektörden para kazanacak" açıklamasını yaptı.

Mahmudiye'deki atçılığın geldiği noktayı aktaran Güney, "TJK, TİGEM Anadolu Tarım İşletmeleri ve özel haralarda 2012 yılında yaklaşık 700 kısrak, 60 aygır, 900'e yakın tay bulunuyor. Günümüz bireysel sayımları doğrultusunda ilçemizde yıllık ortalama 2 bin 800 at olduğu söylenebilir. Bunun yanında yine 2012 verilerine göre 458 aşımdan yüzde 87, 55 başarı oranında 401 doğum gerçekleştirildi. Halkın yüzde 85'inin çiftçilikle uğraştığı ilçemizde 142 aile geçimini doğrudan atçılık ile sağlıyor" bilgisini verdi.
At ve tay satış fiyatlarının orjinlerine  ve performanslarına göre değişiklik gösterdiğini belirten Güney, "bir tayın satış fiyatları ortalama 25- 35 bin TL, ancak milyar değerinde atlar da var ve burada yetiştirilen atların hepsi Tarım Bakanlığı'na kayıtlı pedigreeesi (soy kütüğü) olan Arap atıdır. Arap atının yetiştirilmesi için en uygun iklimin Mahmudiye'de olduğu dünyaca kabullenilmiş bir gerçek. Sıcak ve soğuk geçişlerinin düzenli olduğu, Arap atlarının dayanıklı olduğu hava şartlarına sahibiz. At bakımı kolay değil, atı seviyorsanız bakabilirsiniz çünkü at çok duygusal ve insana en yakın hayvanlardan. Bir atın aylık bakımı ise tüm masrafları ile birlikte ortalama bin ile 2 bin TL arasında değişiyor" diye konuştu.

Osmangazi Üniversitesi ile birlikte dernek kuruyoruz

Mahmudiye Belediye Başkanı Ayşe Güney, 1997'de kurulan Mahmudiye At Sevenler Derneği'nin geçen yıl kapandığını ve şimdi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Atçılık Meslek Yüksek Okulu ile birlikte ilçede ‘Atçılığı Geliştirme ve Kültürü Yaşatma Derneği' kuracaklarını belirterek, "Kuruluş amacımız Mahmudiye'yi atçılık kültüründe markalaştırmak.  Derneğin Mahmudiye atçılığının genel ihtiyaçlarının karşılanmasında ve geleceğe yönelik planların yapılmasında önemli bir rol üstlenmesini hedefliyoruz. Özel at yetiştiricilerinin yetiştirdiği taylar için satışlar organize etmeyi planlıyoruz. Atçıları bir araya getirerek kaynakları verimli kullanmayı, tay kalitesini, eğitimini ve değerlerini yükseltecek faaliyetleri organize etmeyi hedeflerimiz arasına koyduk. Derneğin bir diğer hedefi de at üreticileri, üniversite ve sektörün önemli temsilcileriyle birlikte ortak paydalarda çalışma platformu oluşturmak. At denildiğinde insanların aklına ilk gelenin Eskişehir ve Mahmudiye'nin olmasını istiyoruz" şeklinde konuştu.