Kömürde çöküş dönemi
Her yıl yenilenen Yükseliş ve Çöküş 2017 Raporu, 2016 yılında hem gelişmekte olan pazarlarda hem de gelişmiş ülkelerde, planlanan kömürlü termik santral sayısında önemli bir düşüş yaşandığını ortaya koyuyor.
Didem ERYAR ÜNLÜ
Coal Swarm, Sierra Club ve Greenpeace tarafından yayınlanan Yükseliş ve Çöküş 2017: Küresel Kömürlü Termik Santral Kapasitesi Takip ve İzleme adlı rapora göre, kurulması planlanan kömürlü termik santral sayısında küresel çapta büyük bir düşüş var.
Rapor, kömürlü termik santral yatırımlarına ilişkin olarak, tüm inşaat öncesi planlama faaliyetlerinde yüzde 48, inşaata başlanan proje sayısında ise yüzde 62 oranında düşüş olduğunu ortaya koyuyor. Sadece Çin’de, verilen termik santral lisans sayısında yüzde 85 azalma görüldü.
Her yıl yenilenen Yükseliş ve Çöküş 2017 Raporu, 2016 yılında hem gelişmekte olan pazarlarda hem de gelişmiş ülkelerde, planlanan kömürlü termik santral sayısında önemli bir düşüş yaşandığını ortaya koyuyor. Çin ve Hindistan’da 100’den fazla kömürlü termik santral projesi donduruldu. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’deki bu düşüşün sebebi, Çin Hükümeti’nin getirdiği yeni resmi sınırlamalar olarak gösterilirken, Hindistan’da ise yatırımcıların ve bankaların kömürlü termik santral projelerine finansman sağlama konusundaki tereddütleri yüzünden büyük bir gerileme yaşanıyor.
ABD ve Avrupa’da ise özellikle ömrünü tamamlayarak kapanan termik santraller dikkat çekiyor. Son iki yılda küresel düzeyde yaklaşık 120 ünite emekliye ayrıldı. Emekliye ayrılan bu ünitelerin toplam kurulu gücü ise 64 GW boyutundaydı.
Dönüşüm durdurulamaz
Coal Swarm’ın Direktörü Ted Nace, 2016 yılında kömürlü termik santral inşaatındaki bu çarpıcı gelişmeleri yorumladı. Nace “Bu yıl çok karışık ve olağandışı bir yıl oldu. Bu kadar çok şantiyede inşaatların dondurulduğunu görmek normal değil ancak artık Çinli yetkililer ve Hindistan’daki bankacılar gerektiğinden fazla kömürlü termik santralin inşa edilmesinin çok büyük bir kaynak kaybı olduğunu kabul etmeye başladı. Enerji üretim sektöründeki fosil yakıtlardan temiz kaynaklara geçiş ne kadar ani olsa da, sağlık, iklim güvenliği ve istihdam açısında olumlu bir gelişme. Ve tüm göstergeler, bu değişimin durdurulamaz olduğuna işaret ediyor” dedi.
Türkiye’de de kömürlü termik santrallerin yapımı yavaşladı
Rapor, planlanan termik santral sayısı açısından dünya üçüncüsü olan Türkiye hakkında da bilgiler içeriyor. Raporda yer alan bilgiler şöyle: Türkiye’de planlanan projelerin sadece yüzde 13’ü tüm lisanslarını tamamlayabildi. Türkiye’de kömürlü termik santral projelerinin nihai gerçekleşme oranının düşük olacağı bekleniyor. Hindistan ve Çin haricindeki ülkeler arasında, yeni kömür santrali yapımı açısından açık ara en büyük potansiyele sahip Türkiye’de bu planlardan sadece 4 GW’lık kısmı hayata geçirilebildi. İnşaatı devam eden kömürlü termik santral kapasitesi ise 2.6 GW. Türkiye’de 2010 – 2016 yılları arasında toplam 20 GW kurulu güc kapasiteli termik santral projesi iptal oldu. Raporu yorumlayan, Greenpeace Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Kampanya Sorumlusu Deniz Bayram “Kömürlü termik santral inşaatlarını yavaşlaması tesadüf değil. Çevreyi ve kamu sağlığını tehdit ettiği için kömürlü termik santraller büyük tepki çekiyor.
Aynı zamanda, temiz ve iklim dostu yenilenebilir enerji kaynaklarında yaşanan gelişmeler de kömür projeleleri üzerindeki baskıyı artırıyor. Kömürlü termik santraller, artık Türkiye’de de yatırımcılar için cazip bir yatırım alanı değil” dedi.