Türkiye’nin iklim finansmanına ulaşımında umut ışığı
Bonn’da devam eden İklim Zirvesi’nde yaşanan gelişmeler Türkiye ile Birleşmiş Milletler arasında tıkanan ve uzun yıllardır ilerleme kaydedilemeyen iklim müzakereleri açısından önemli.
DİDEM ERYAR ÜNLÜ
Bonn’da Fiji Başkanlığı’nda devam eden İklim Zirvesi’nde Türkiye için önemli gelişmeler yaşanıyor. Paris Anlaşması’nı imzalayan ama iklim finansmanı ve teknoloji transferi mekanizmalarına erişemediği için onaylamayan Türkiye’nin sorunlarını çözmek için önemli adımlar atıldı. Müzakerelerin ilk gününde Türkiye’nin talebi üzerine, Fiji Başkanlığı, Türkiye’nin “özel koşullarını” gündeme aldı.
Alınan karara göre, Almanya İklim Baş Müzakerecisi Jochen Flasbarth Bonn’da düzenlenen COP23’de Türkiye ve Birleşmiş Milletler arasında arabuluculuk görevini üstlenecek. Almanya Delegasyon Başkanı Flasbarth, Türkiye ile UNFCCC’deki (Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi) statüsü ve özellikle iklim finansmanı almaya uygunluğu konusunda görüşmelerde bulunacak.
Türkiye ile Birleşmiş Milletler arasındaki iklim düğümü 25 yıldır devam ediyor. 1992 yılında Batılı müttefikleriyle birlikte hareket eden Türkiye, tüm OECD ülkeleri gibi Sözleşme’de hem Ek I hem de Ek II ülkesi olarak yer almıştı. Türkiye’nin bu durumu, iklim değişikliğiyle mücadele yolunda önlemler alması ve gelişmekte olan ülkelere finansman sağlaması gerektiği anlamına geliyordu. 2001 Fas’ta yapılan toplantıda, Türkiye’nin kendi başvurusu üzerine geçiş ülkesi sayılarak Ek II’den çıkarılmış ve diğer Ek I ülkelerinden farklılaştırılmasını sağlayan “özel koşullar” ibaresi eklenmişti.
Yeşil İklim Fonu desteği talep ediyor
Türkiye’nin mevcut iklim rejiminde, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ndeki yükümlülükler sebebiyle Paris Anlaşması’nın en önemli mekanizmalarından biri olan Yeşil İklim Fonu’na erişimi bulunmuyor. Ancak Türkiye gelişmekte olan bir ülke olduğu gerekçesi ile Yeşil İklim Fonu ve benzeri iklim finansmanı mekanizmalarına ulaşmak istiyor.
2010’da Global Environmental Facility’den (Küresel Çevre Fonu -GEF) finansman alma hakkı elde eden Türkiye, Paris Anlaşması’nın finansman mekanizması olan Green Climate Fund’dan (Yeşil İklim Fonu) finansman desteği talep ediyor.
Fransızlar 2015’te söz verdi
2015’te Fransa Başkanlığında yürütülen Paris Anlaşması müzakereleri sırasında, Başkanlık ileride Türkiye’nin “özel koşulları” ve iklim finansmanı ihtiyacının tanınacağına dair söz verdi ve Türkiye’yi Paris Anlaşması’nı kabul etmeye ikna etti.
Bonn’da, uzun yıllardır devam eden bu tartışmalı konuda ilk defa somut gelişmeler yaşandı. Bu gelişme, Türkiye ile Birleşmiş Milletler arasında tıkanan ve uzun yıllardır ilerleme kaydedilemeyen iklim müzakereleri açısından son derece önemli. Finansman konusunda bir mutabakata varılabilirse, Türkiye’nin Paris Anlaşması’nı yürürlüğe koyacağı ve iklim değişikliğine karşı yapılan küresel mücadeleye katılacağına dair bir ümit bulunuyor.
TÜSİAD, iklim değişikliğiyle mücadelede önerilerini paylaşacak
TÜSİAD iklim değişikliğine yönelik önerilerini “İklim Değişikliğiyle Mücadele Alanında TÜSİAD Tutum Belgesi” ile ortaya koydu. Bu belgede kamu ve özel sektörün, kaynak verimliliğine ve düşük karbon ekonomisine geçişine yönelik öneriler yer alıyor. TÜSİAD tarafından yapılan yazılı açıklamada da, Paris Anlaşması kapsamında Türkiye’nin konumuna yönelik girişimlerin kararlılıkla sürdürülmesinin çok önemli olduğunun altı çizildi. Açıklamada şu yorumlar yer aldı: "Türkiye’nin, içinde bulunduğu iklim kuşağı değerlendirildiğinde, düşük karbonlu kalkınma ve iklim değişikliğine karşı politikalar üzerinde odaklanması gerektiğine inanıyoruz. TÜSİAD olarak, iklim değişikliği ile mücadeleye yönelik önemli bir mutabakatın ürünü olan Paris Anlaşması’nı stratejik öncelik olarak benimsedik. Türkiye’nin iklim değişikliği ile mücadele konusunda ulusal politikalarını oluşturmasını ve uygulama sürecini etkili bir şekilde devam ettirmesini kararlılıkla destekliyoruz. TÜSİAD olarak, dünyada iklim değişikliği konusunda en büyük organizasyon olan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) Tarafl ar Konferansı’na (COP) her yıl katılıyor ve yan etkinliklerde yer alıyoruz. Bu yıl Almanya’nın Bonn kentinde 23’üncüsü düzenlenen Konferans’ta da, 9 ve 10 Kasım tarihlerinde, iki farklı etkinlikte üyelerimizle birlikte TÜSİAD olarak yer alıyoruz. Katıldığımız etkinlikler aracılığı ile iklim değişikliği ile mücadele alanındaki TÜSİAD tutum belgemizi de bu uluslararası platformda tanıtacağız.”