Koruyucu aileliğe ilgide büyük artış yaşanıyor! Tüm merak edilenler

Deprem sürecinde tüm top­lumun duyarlılığının en yüksek olduğu konular­dan bir tanesi, çocukların korun­ması ve bakımı oldu. Bu kapsamda da koruyucu ailelik uygulamasına yönelik bugüne kadar görülmemiş bir ilgi yaşandı.

İstanbul’un farklı ilçelerinde hemen her gün “Koruyucu Aile Bilgilendirme Toplantısı” düzen­leniyor. Hem sabah hem de öğle­den sonra gerçekleştirilen toplan­tılara ilgi olduça yoğun. Geçtiği­miz günlerde Kadıköy Halk Eğtim Mekezi’nde gerçekleştirilen top­lantıda katılımcılar evlat edinme, koruyucu ailelik ve gönüllü ailelik uygulamaları ile ilgili bilgilendi­rildiler. Ancak söz konusu uygula­ma, depremzede çocuklar için söz konusu değil. Depremzede çocuk­lardan refakatçisi bulunamayan­ların refakatçi araştırması devam ediyor, anne ve babaları buluna­mayanlarda da öncelik akrabala­ra veriliyor. Evlat edindirme süre­ci başlayacak olsa dahi -ki bunun kısa bir dönemde olması sözko­nusu değil- çocuğun öncelikle ge­rekli psikolojik destekleri alması gerekiyor. Evlat edindirme süreci­nin kendisi zaten yaklaşık 3-4 yılı buluyor.

Koruyucu ailelik talebi yüksek

Koruyucu ailelik uygulama­sı kapsamına giren çocuklar ise sadece ailesi hayatta olanlar. Ya­ni depremde ailelerini kaybetmiş çocukların zaten koruyucu aile uygulaması kapsamında olması mümkün değil.

Sosyal Hizmet Merkezleri ilgi­nin hiç olmadığı kadar yükseldiği bu süreci aile ihtiyacı duyan tüm çocuklar için en fazla fayda yara­tacak şekilde değerlendirmeye ça­lışıyor ve toplumu koruyucu aile kavramı ile tanıştırmak için elle­rinden geleni yapıyorlar.

Her çocuğun ihtiyacı, güvenli bağlanma

Çünkü her çocuğun sıcak bir aile ortamına, şefkate ve güvenli bağ­lanmaya ihtiyacı var. Çocukluk dö­neminde güvenli bağ kurma ihti­yacını karşılayamamış bireylerin sağlıklı ilişkiler kurması mümkün olamıyor. Sağlıklı toplumlar in­şa etmek için çocuklara bu şefkati verebilmek çok önemli. Koruyu­cu aile olmak oldukça yüce gönül­lülük gerektiren bir durum. Zira insanların çekimser davranması­na neden olan en önemli durum, çocuğun ailesinin yaşıyor, çocu­ğun belirli periyotlarla ailesiyle görüşüyor olması ve bir gün aile­nin çocuğu geri alma hakkının bu­lunması.

Çocuğu geri alma oranı düşük

Yani koruyucu aile olduğunuz­da ama 1 yıl ama 10 yıl ne kadar za­manınız varsa bir insanın hayatı­na dokunmayı ve değer yaratmayı tercih ediyor, hayatınızı ona göre şekillendiriyorsunuz. Bir gün öz aile çocuğa uygun şartları sağla­yabilir duruma geldiğinde çocuğu­nu alabiliyor ve belki de ömür boyu bir daha hiç görememe ihtimaliniz olduğunu bilerek çocuğa mevcut zamanınınızda refakat ediyorsu­nuz. Çocuklarını geri alan ailelerin oranı oldukça düşük. İstanbul için bu oran son yıllarda yüzde 1 olarak gerçekleşmiş.

3 farklı uygulama söz konusu

Bu kapsamda 3 farklı uygulama söz konusu. Ve genellikle birbirle­riyle karıştırılıyorlar. Bunlar:

- Evlat edinme,

- Koruyucu aile ve

- Gönüllü aile uygulaması.

KORUYUCU AILE

Koruyucu aile hizmeti nedir?

Koruyucu aile, çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakımları bir süre için sağlanamayan çocukların kendi aile ortamlarında eğitim, bakım ve yetiştirilme sorumluluğunu kısa veya uzun süreli olarak, ücretli veya gönüllü statüde devlet denetiminde paylaşan uygun aile ya da kişilerdir. Bu hizmette amaç; korunma ve bakım altındaki çocuğun, normal hayatını devam ettirmesini sağlamaktır. Koruyucu aile olmak üzere başvurabilir miyim? Evli olmayanlar başvurabilir mi?

Evli ya da bekar herkes aşağıdaki koşulları sağladığı takdirde koruyucu anne, baba ya da aile statüsüne kavuşabilir;

- T.C. vatandaşı iseniz

- Sürekli Türkiye’de ikamet ediyorsanız

- 25-65 Yaşları arasındaysanız

- En az ilkokul mezunu iseniz

- Düzenli bir gelire sahipseniz

- Çocuğun biyolojik anne-babası ya da vasisi değilseniz başvuruda bulunabilirsiniz.

Çocuk benimle ne kadar süre kalacak?

Çocuğun korunma altına alınma nedenine bağlı olarak öngörülen hizmet uygulama planı kapsamında değişkenlik gösterecektir. Uzun yıllar sizinle kalabileceği gibi belirli bir süreden sonra biyolojik ailesine döndürülme ihtimali de bulunmaktadır.

Evlat edinme ile koruyucu aile farkı nedir?

Evlat edinme, çocuğun velayetinin evlat edinene mahkeme kararıyla devredilmesidir. Koruyucu aile çocuğun bakım, yetişme ve eğitim sorumluluğunu devlet ile paylaşılırken çocuğun velayeti biyolojik ailesinde kalır.

Koruyucu aile yanındaki çocuklar biyolojik aileleriyle görüşür mü?

Çocuğun biyolojik ailesi ile görüşme hakkı vardır. Görüşmesi uygun görülürse İl müdürlüklerinde sosyal çalışma görevlilerinin eşlik ettiği bir ortamda görüşebilirler.

GÖNÜLLÜ AİLE

Gönüllü ailelik nedir?

Gönüllü aile olduğunuzda kuruluşta korunma ve bakım altında bulunan çocuklara kuruluş tarafından uygun bulunan dönemler içerisinde kendi ilgi, yetenek ve eğitimleriniz doğrultusunda katkı vermek amacıyla yaptığınız ziyaretlerin yanı sıra uygun bulunan çocukları hafta sonu ya da resmi tatil ve özel günlerde yatılı olarak evinizde misafir ederek hizmet verirsiniz.

Nasıl gönüllü aile olunur?

Bulunduğunuz ildeki Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü veya Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi’ne bizzat başvuruda bulunmanız ilk basamağı oluşturuyor. Kuruluşa vereceğiniz dilekçe ile gönüllü olmak istediğinizi bildirmelisiniz. Gönüllülerle yapılan görüşme ve değerlendirme sonucunda 2-3 haftalık deneme süreci gerçekleşiyor. Kurum tarafından istenen resmi evraklar teslim edildikten sonra gönüllü kimlik kartı çıkarılıyor ve sözleşme imzalanıyor. Kurum tarafından belirlenen gün ve saatlerde ziyaretlerin gerçekleşmesiyle birlikte gönüllü anne, gönüllü baba, gönüllü abi ve abla olabiliyorsunuz.

Gönüllü ailelikte dikkat edilmesi gereken konular neler?

- Her hafta belirlenen gün ve saatte kurumda çocuklarla birlikte olmak,

- Çocuklara söz vermemek ve vaatte bulunmamak,

- Çocukların yaşantıları, aileleri ile ilgili sorular sormamak,

- Çocuklara acıyarak yaklaşmamak,

- Çocuklara yönelik fotoğraf ve kamera çekimi yapmamak,

- Hiçbir çocuğu ayırmadan hepsi ile eşit ilgilenmek,

- Kurumun düzen ve tertibine direk müdahale etmemek.

EVLAT EDINMENIN ŞARTLARI

Evlat edinme nedir?

Evlat edinme, durumu evlat edindirilmeye uygun olan çocukla, durumu evlat edinmeye uygun kişi/ eşler arasında hukuki bağlar sağlanarak, çocuk- ebeveyn ilişkisinin kurulmasıdır.

Evlat edinmek üzere başvurabilir miyim?

Siz ve eşiniz otuz yaşını doldurmuş veya en az beş yıldan beri evli iseniz evlat edinmek üzere başvuruda bulunabilirsiniz.

Evli olmayan kişiler başvuruda bulunabilir mi?

Evlât edinmek isteyen ve evli olmayan kişinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşulu aranır. Evli olma şartı yok. Ancak evli olmayanlar birlikte evlat edinemezler.

Koruma altındaki her çocuk evlat edinilebilir mi?

Bir çocuğun evlat edinme hizmetinden yararlandırılabilmesi için koruma altında olsun ya da olmasın durumunun hukuksal olarak uygun olması gerekmektedir. Bu nedenle kuruluşlarımızda korunma ve bakım altında bulunan tüm çocuklarımızın evlat edindirilmesi mümkün olamamaktadır. Çocuğun durumunun hukuksal olarak uygun olması demek, anne ve babasının rızasının olması ve bu rızanın, mahkemede sözlü veya yazılı olarak açıklanarak tutanağa geçirilmesi anlamına gelir.

Çocuğun biyolojik ebeveyni ortaya çıkabilir mi?

Evlat edinilen her çocuğun biyolojik ebeveyni günün birinde ortaya çıkarak çocuğunu arayabilir. Verilen rıza kararından vazgeçme riski her zaman bulunmaktadır.

Çocuğun biyolojik ebeveynine evlat edinilen ailenin iletişim bilgileri kurum tarafından verilir mi?

Evlat edinme ile ilgili dosya bilgileri gizlilik ilkesine uygun olarak arşivlenir. Evlat edinme ile ilgili kayıtlar, belgeler ve bilgiler mahkeme kararı olmadıkça veya evlatlık istemedikçe hiçbir şekilde açıklanamaz