"Vegan beslenmede bilinçli uygulama önemli"

Sağlıklı yaşam tarzları ve alternatif beslenme şekillerine ilgi giderek artarken vegan beslenme konusundaki tartışmalar da gündemi meşgul ediyor. 39 yaşındaki sosyal medya fenomeni Zhanna Samsonova’nın ölümü, akıllarda vegan beslenmenin ne kadar sağlıklı olduğu konusunda yeni soru işaretleri yarattı. Ancak, konunun uzmanı Uzman Diyetisyen Yeşim Nurdan Özkoru, doğru ve bilinçli bir şekilde uygulandığında sağlıklı bir seçenek olabileceğini vurguluyor

Vegan beslenmenin temel prensipleri ve faydaları

Vegan beslenme, hayvansal ürünler yerine bitkisel kaynaklı besinlere dayalı bir yaşam tarzı. Et, balık, süt ürünleri ve yumurta gibi hayvansal besinler yerine sebzeler, meyveler, baklagiller, tahıllar, kuruyemişler ve tohumlar gibi bitkisel besinler tercih edilir. Vegan beslenmenin temel amacı, çevresel sürdürülebilirliği desteklemek ve kişisel sağlığı iyileştirmektir.

Faydaları arasında düşük kolesterol seviyeleri, kalp hastalığı riskinin azalması, lif açısından zengin besinlerin tüketimi ve bazı çalışmalara göre kanser riskinin azalması bulunmakta. Aynı zamanda kilo kontrolüne yardımcı olması ve doymuş yağlardan kaçınılması nedeniyle tercih edilebilen bir beslenme şekli olduğunu söylüyor.

Vegan beslenme ve sağlık riskleri

Yeşim Nurdan Özkorucuklu, vegan beslenmenin doğru şekilde uygulanmadığında ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceğini belirtiyor ve “Özellikle B12 vitamini, demir, kalsiyum, omega-3 yağ asitleri ve protein ihtiyacını karşılamak için dikkatli planlama gerekebilir. Vegan beslenme dikkatli bir şekilde planlandığında ve iyi dengelendiğinde beslenme açısından yeterli olabileceğini vurgulamak gerekir. Vegan beslenme düşünüyorsanız, besin gereksinimlerinizi karşıladığınızdan ve sağlığınızı koruduğunuzdan emin olmak için bu beslenme şeklini kendi başınıza değil, bir beslenme uzmanından destek alarak uygulamanız oldukça önemlidir.” diyor. Vegan beslenme konusundaki en büyük soru işaretlerinden biri, bu beslenme tarzının tehlikeli olup olmadığı.

Özkorucuklu “Vegan beslenme ölümcüldür diye bir etiketleme yapmak doğru değil. Vegan beslenme, bilinçli ve dengeli bir şekilde uygulandığında sağlıklı bir seçenek olabilir ve birçok insan tarafından benimsenip uygulanabilir. Birçok araştırma, vegan beslenmenin sağlık açısından faydaları olduğunu göstermektedir. Ancak, her diyet gibi, vegan beslenme de doğru şekilde uygulanmadığında sağlık sorunlarına yol açabilir. Vegan beslenmeyi tercih edenlerin özellikle B12 vitamini, demir, kalsiyum, omega-3 yağ asitleri ve protein ihtiyaçlarını karşılamak için dikkatli planlama yapmaları önemlidir. Bu nedenle, vegan beslenmeyi düşünen veya uygulayan kişilerin, beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli bitkisel kaynaklardan yeterli besinleri almaları ve gerekirse besin takviyeleri kullanmaları gerekmektedir. Doğru beslenme planlaması ve bilinçli seçimlerle vegan beslenme sağlıklı bir yaşam tarzı olabilir.”

Uzman Diyetisyen Özkorucuklu, bazı durumlarda vegan beslenmenin uygun olmayabileceğine dikkat çekiyor.

Fındık, soya, buğday veya diğer bitkisel kaynaklı besinlere karşı alerjisi olanlar, hamile ve emziren kadınlar, çocuklar ve yaşlılar bu beslenme tarzının risklerine daha hassas olabilirler.

Bu durumlarda dikkatli beslenme ve gerekli besin maddelerini almanın önemi vurgulanıyor. Son olarak vegan beslenmenin bireysel tercihlere, etik inançlara ve sağlıkla ilgili hususlara bağlı olduğunu belirten Özkorucuklu, vegan beslenme ile ilgilenen kişilerin dikkatli bir şekilde planlama yapması gerektiğini ve tüm besin gruplarından yeterli besinleri almasının oldukça önemli olduğunu belirtiyor. Özkorucuklu ayrıca herhangi bir diyet değişikliği yapmadan önce doktor ve beslenme uzmanı ile görüşmenin büyük önem taşıdığının altını çiziyor. Unutulmaması gereken nokta, vegan beslenmenin ölümcül bir seçenek olmadığı, ancak doğru planlama ve besin alımına dikkat edilmesi gerektiğini de vurguluyor.

Kimler vegan beslenmemeli?

Yeşim Nurdan Özkorucuklu vegan beslenmede dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı:

1- Fındık, soya, buğday veya diğer bitkisel kaynaklı besinlere karşı alerjik reaksiyonlar yaşayanlar kısıtlı besin alımından kaynaklı vegan beslenmede sağlık sorunları yaşayabilirler.

2- Hamilelik ve emzirme döneminde olan kadınlar, bebeğin ve kendi sağlıkları için dikkatli bir şekilde beslenmeli ve gerekli besinleri almalıdır. Bu dönemde vegan beslenen kadınlar, özellikle B12 vitamini, demir, kalsiyum ve diğer önemli besinleri yeterli miktarda almalıdır.

3- Çocuklar ve yaşlılar besin ihtiyaçları açısından hassastırlar ve dengeli bir beslenme sağlamak önemlidir. Bu nedenle vegan beslenmenin neden olabileceği yetersiz beslenme durumuna karşı dikkatli olunmalıdır. Beslenmelerinde çeşitlilik sağlanmalıdır.