AB üyeleri arasında ayrışma sürüyor
Avrupa Birliği ile bizim ilgimiz Avrupa Merkez Bankası’nın faaliyetleriyle sınırlı kalıyor. Banka faiz indirdi, faiz bindirdi, piyasaya para akıtacak, piyasadan para çekecek tartışmalarına ilgi duyuyoruz.
Halbuki Avrupa Birliği’nde önemli çalkantılar var. Bizim Avrupa Birliği Bakanlığımız ve İKSV’nin olan biten hakkında kamuoyuna bilgi aktarmaları gerekir.
Uzun yıllardır Avrupa’da uluslararası kuruluşlarda görev yapan, DPT eski uzmanlarından Dr. Tunay Akoğlu, Avrupa Birliği’nde olan biteni en iyi izleyen bir iktisatçı.
Dr. Tunay Akoğlu ‘nun değerlendirmelerine göre, Avrupa Birliği’nde (AB) son haftalarda şu üç alanda görüş ayrılıkları (bölünme/ ayrışma) görüntüsü var: 1)Geçtiğimiz mayıs ayında yapılan AB seçimleri sonuçlarına göre oluşan Avrupa Parlamentosu (AP) içindeki ayrışma,
2)Avrupa Komisyonu (AK) ile ilgili ayrışma ve
3)AB üyesi ülkelerinin AB’ye bağımlı olmayan ulusal politikaları arasındaki ayrışma.
AB’nin yasama organı AP bünyesindeki Avrupa politik temsilcileri (Euro parlementaires) iki ana grupta yapılanmış durumda: Orta Sol (PES: Sosyalist blok), Orta Sağ (PPE: Popüler parti grubu).
Yeni seçilen temsilcilerin oluşturduğu bu iki grup arasındaki çatışmalar, AB karşıtı diğer küçük AP grupların da etkisi ile, eskisinden daha çetin bir durumda.
Bu iki grup, önümüzdeki haftalarda yapılacak AK üyelerinin (Komiserlerinin) seçim ve atanmaları konusu başta, AP’nin AK karşısındaki tutum ve denetim fonksiyonlarındaki yeni şekillendirmeler konusunda da farklı görüşe sahip.
AB’nin yürütme organı AK ile ilişkili olan en önemli bölünme ise, AK Komiserlerinin seçimi ile ilgili.
AP Başkanlığına bir Alman sosyalistini kabul eden AB ülkeleri, AK başkanlığına orta sağcı bir Lüksemburg’luyu getiriyorlar. AK Başkanlığı oylaması 14 Temmuz günü AP’da yapılacak.
AK, her ülkeden o ülke hükümeti tarafından seçilen ve AP tarafından onaylanan komiserlerden oluşuyor.
Komiserlerin hemen, hemen hepsi kendi ülkelerinde seçim kaybetmiş olan eski veya emekli başbakanlar veya bakanlar. Aynı çerçevede en önemli nokta; dışişleri, ekonomi, ticaret ve rekabet, maliye gibi prestijli ve etkili alanlarda sorumluluk alacak Komiserlikleri hangi AB ülkesinin kapacağı.
AB’nin genel kurallarına ve politikalarına uyma zorunluluğu olmayan konularda da AB ülkeleri bölünme içinde. Bunun en belirli niteliği PIGS (Portekiz, İtalya, Yunanistan ve İspanya) ülkeleri ile diğer AB ülkeleri arasındaki yaklaşım farklılıkları.
AB ülkeleri çeşitli niteliklerine göre üç grupta yer alıyor: Birinci sınıf ülkeler: Almanya, İngiltere ve Fransa.
İkinci sınıf ülkeler: Benelüks, İtalya, İspanya, Avusturya, Baltık ülkeleri.
Üçüncü sınıf ülkeler: Diğerleri.
Güney AB ülkeleri, kendileri için AB’nin temel ilkelerinde ve kurallarında esneklik tanınmasını istiyorlar. Buna, Almanya ve Hollanda başta bazı AB ülkeleri karşı çıkıyor.
İngiltere’nin AB’den çıkma isteğinin artması, Macaristan‘nın AB karşıtı tutumunun diğer Doğu Avrupa ülkelerine yayılma tehlikesi de AB’nin patronu Almanya’yı ve bazı diğer AB üyelerini tedirgin ediyor.
Bütçe açığını milli gelirin yüzde 3’ü, kamu borcunu milli gelirin yüzde 60’ı ile sınırlayan ilkelerde esneklik isteyen ülkeler, buna ek olarak, kemer sıkma politikalarını terk ederek büyümeye öncelik verme arayışında. AB bu ayrışmalar nedeniyle her halde çözülmeyecek. Ortaya çıkan farklı istekler dengelenecek, sorunlara şu veya bu şekilde bir çözüm bulacak. Önemli olan AB üyeleri arasındaki ekonomik farklılıkların AB halklarının çıkarlarına göre nasıl dengeleneceği.