Bankaların kredi faizini aşağı çekmeleri olasılığı zayıf

Kredi faizlerinin yüksekliğinden en fazla yatırımcılar ve üreticiler yakınır.

Ne var ki, yüksek faiz sadece tüketici kredilerinde sorun olarak görülür. Ve de tüketici kredilerini ucuzlatmak için faiz indirimi gündeme gelir.

Konut sektöründeki durgunluğu aşmak için konut kredilerinde ucuz faiz ve uzun vade uygulamasına kapı açıldı.

Beklenen konut kredilerindekine benzer faiz indiriminin diğer kredi faizlerinde de görülmesi.

Hükümetin emir ve kumanda ile faiz indirimini gerçekleştirmesi imkansız. Merkez Bankası, belli politikalarla hükümetin faiz indirimi politikasına destek verme gücüne sahip.

Merkez Bankası’nın yeni yönetimi hükümetin faiz indirimi politikasını benimseyerek, kademeli olarak faiz indirimi yapıyor.

Önceki gün Merkez Bankası;

-Bankalara gecelik olarak borç verirken uyguladığı faizin tavanını yüzde 8.75’den yüzde 8.50’ye indirdi.

-Bankalara saat 16.00–17.00 arası geç likidite borç verme faiz oranı yüzde 10.25’ten yüzde 10.00'a indirildi.

Merkez Bankası şimdilerde bankalara borç verirken, bankaların paralarını toplarken 4 farklı faiz uyguluyor:

-Bankalara 1 haftalık repo penceresinden yüzde 7.50 ile borç veriyor.

-Gecelik işlem penceresinde bankalara yüzde 8.50 faizle borç veriyor. Parası olanın parasını yüzde 7.25 ile topluyor.

-Geç likidite penceresinden de sıkışanlara yüzde 10.00 faizle destek sağlıyor.

Uzun zamandır Merkez Bankası’nın faiz sisteminde sadeleştirmeden söz ediliyor. Faiz koridorundan söz ediliyor.

Sadeleştirme tek faiz uygulamasıdır. Faiz koridorunun daraltılması ise gecelik borç verme faizi 8.50 ile, fazla parayı toplama faizi yüzde 7.25’in birbirine yaklaştırılmasıdır.

Unutmayalım. Merkez Bankası bankaların bankası. Bankalara sağladığı finansman imkanı sınırlı ama, bankalara para verirken uyguladığı faiz oranı, banka sisteminde faizleri etkiliyor, yönlendiriyor.

Merkez Bankası şimdilerde bankalara 110 milyar TL dolayında kredi veriyor.

Kredi verirken,  paranın bir bölümünü yüzde 7.50 politika faizi diye adlandırılan haftalık repo faizi ile veriyor.

Bir bölümünü gecelik faiz ile veriyor.

Böylece paçal faiz ortalaması ortaya çıkıyor. Faiz kararından önceki gün ortalama fonlama maliyeti yüzde 8.02 idi.

Bankanın 0.25 puan faiz indirimden sonra, bankalara yüzde 7.50 faiz ile 65 milyar TL, yüzde 8.50 faizle 45 milyar TL vermesi bekleniyordu. 

Böylece ortalama faiz yüzde 8.02’den, yüzde 7.92’ye gerilemiş oluyor.

Görülüyor ki Merkez Bankası’nın faiz indirimi fonlama maliyetlerine bütünü ile yansıyamıyor.

Çünkü Merkez Bankası fonlamayı bir o faizle, bir bu faizle karışık olarak yaparak fonlama maliyetini günlük olarak ayarlıyor.

Önemli olan Merkez Bankası’nın faiz politikasının hedefidir. Hükümetin ucuz faiz politikasını desteklemede ve faiz indirimini sürdürmedeki kararlılığıdır.

Merkez Bankası, hükümet politikasıyla uyuşum içinde.

Ne var ki, Merkez Bankası faiz indirirken, kaynak sorununun baskısını hissetmiyor. Kaynak sorunu yok. Maliyet sorunu yok.

Bankalar ise Merkez Bankası’nı izleyebilmek için kaynaklarının yeterliliğine ve maliyetine bakıyorlar.

İşte onun için Merkez Bankası'nın faiz indirimi banka kredilerine hemen yansımıyor. 

Merkez Bankası’nın faiz indirimlerini bankaların izlemesi, banka kredilerinde de faiz indiriminin başlaması zor.

Çünkü ekonomi güç bir dönemde. (1) Ekonomide genel bir durgunluk, ödeme güçlüğü vardı. (2) 15 Temmuz olayları yaşandı. (3) FETÖ Bağlantılı işyerleri ve iş adamları için başlatılan işlemler sonucu önemli işyerinin faaliyeti aksadı. (4) FETÖ bağlantılı işyeri ve işadamları operasyonunun bankalara önemli bir maliyeti olacak. (5) Bankalar kaynak yaratmak için dışarıdan daha güç ve daha pahalı borçlanıyor. İçeride mevduat artışı  yavaş.

İşte bu ortamda bankaların Merkez Bankası’nın faiz indirimine uyarak kredi faizlerini ucuzlatma olasılıkları çok zayıf.