Cari açık kasımda altın etkisiyle büyük çıktı
Cari açık 2010 yılında 45.3 milyar dolarken 2011 yılında 75 milyar dolar olunca frene basıldı. 2012 yılında 48.4 milyar dolar, 2013 yılında 65 milyar dolar oldu.
Bu yıl sonu açığın 43-44 milyar dolar olması bekleniyor.
Kasım ayı açığı, 2 milyar dolara yakın altın ithalatı nedeniyle beklenenin üzerinde oldu. 5.6 milyar açık gerçekleşti. 2013 yılında kasım ayı açığı 4.2 milyar dolardı.
2013 yılında ocak-kasım açığı 56.6 milyar dolar iken, 2014 yılında 38.7 milyar dolara geriledi.
2014 yılı kasım ayından geriye 12 aylık birikimli cari açık da 47.1 milyar dolar oldu.
Cari açık ilk 11 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32 azaldı.
Açıktaki gerilemede ihracatın yüzde 5 artış göstermesine karşın, ithalatın petrol fiyatlarındaki gerileme ve iç talepteki ılımlı seyrin etkisiyle yüzde 0.4 düşmesi etkili oldu.
Aynı dönemde net turizm gelirleri yüzde 7 artarak cari açığa olumlu katkı yaptı.
Taşımacılık gelirlerinde de yüzde 24 artış gerçekleşti.
Açık küçülürken, dış piyasalardaki dalgalanmaya rağmen açığın finansmanını sağlayan sermaye hareketleri olumlu gelişme içinde oldu.
Kasımda sermaye girişleri güçlü. 5.6 milyar dolar açığa karşılık, 9.9 milyar dolar net sermaye girişi oldu.
Hisse senedi ve DİBS piyasasına toplam giriş 1.5 milyar dolar. Hükümetin yurtdışı tahvil ihracı 1 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Reel sektör ise 500 milyon dolar tahvil ihraç ederken, yurtdışından 1.6 milyar dolar net kredi sağladı. Ticari krediler yoluyla sağlanan finansman 1.4 milyar dolar oldu.
Bankalar ise yurtdışından nette 1.9 milyar dolar kredi sağlarken, yurtdışı banka ve kişilerin Türkiye’deki mevduatları 1 milyar dolar artış gösterdi.
Doğrudan yabancı yatırımlarda, 1 milyar dolar çıkış görüldü.
Net hata noksan kaleminden 3.5 milyar dolar çıkış kaydedildi.
Sonuç olarak açıktan fazla döviz girişi nedeniyle rezervler 803 milyon dolar arttı.
Akbank Ekonomik Araştırmalar Birimi, sermaye hareketlerinde hükümetin, bankaların ve reel sektörün etkinliğine ait bilgileri şöyle sıralıyor:
• İlk 11 ayda bankalar toplam10.2 milyar dolar tahvil ihracı gerçekleştirdiler. Bunun yanı sıra yurtdışından nette 11 milyar dolar kredi sağladılar. Uzun vadede borç çevirme rasyosu yüzde 174 ile yüksek kalmaya devam etti.
•Reel sektör toplam 3.2 milyar dolar tahvil ihracı yaparken, buna ilave olarak yurtdışından nette 5.2 milyar dolar kredi sağladı. Uzun vade borç çevirme rasyosu yüzde 119.
•Portföy yatırımları olarak hisse senetlerine toplam 2.5 milyar dolar, DİBS’e 84 milyon dolar giriş oldu.
•Doğrudan yabancı yatırımlara nette 4.3 milyar dolar giriş oldu. 2013 yılı aynı döneminde 8 milyar dolar giriş gerçekleşmişti.
•Açıktan fazla net döviz girişi nedeniyle rezervler 5.2 milyar dolar arttı.
•Akbank Ekonomik Araştırmalar Birimi, aralık ayında TİM rakamlarına göre ihracatın altın hariç yüzde 1.1 ile sınırlı artış gösterdiğini ve ithalatın düşen petrol fiyatlarının etkisiyle gerilemeye devam ettiğini dikkate alarak, cari açığın yıl sonunda 43-44 milyar dolar olacağını, milli gelirin yüzde 5.5 oranına gerileyeceğini tahmin ediyor.