Meclis Ermeni tasarısına karşı harekete geçti

WASHINGTON - TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Murat Mercan, ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi'nde 4 Martta görüşülüp oylanacak 1915 yılı olaylarına ilişkin Ermeni iddialarını içeren tasarıyla ilgili olarak, "ABD yönetiminin önümüzdeki 2-3 günlük sürede daha da fazla çaba göstererek, gerekli girişimlerini yapmasını arzu ediyoruz ve bekliyoruz" dedi.

Tasarıya karşı lobi faaliyetinde bulunmak için dün Washington'a gelen, TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı ve AK Parti Eskişehir Milletvekili Mercan ile Türkiye-ABD Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanı, AK Parti Dış İlişkiler Başkan Yardımcısı ve Çankırı Milletvekili Suat Kınıklıoğlu'nun başkanlığında iki heyet, görüşmelerle ilgili Türkiye'nin Washington Büyükelçiliğinde basın toplantısı düzenledi.

Büyükelçi Namık Tan, burada yaptığı konuşmada, görevine başlar başlamaz bu önemli konunun karşılarını çıktığını belirterek, TBMM heyetlerinin, ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi'ne gelen 252 sayılı 1915 yılı olaylarına ilişkin Ermeni iddialarını içeren tasarıya yönelik Türkiye'nin görüşü, tepkisi ve tutumunu dile getirmek için çeşitli temaslarda bulunacaklarını kaydetti.

Tasarının geçmemesi için yoğun lobi çalışması yürüteceklerini belirten Mercan, iki ayrı gup halinde, öncelikle Kongre'deki temaslara yoğunlaşacaklarını ve 15'in üzerindeki Temsilciler Meclisi milletvekilleriyle görüşeceklerini ifade etti. Mercan, Komite Başkanı Howard Berman'ın yanı sıra Türkiye aleyhinde veya oyunun renginin bilinmeyen üyelerle de temasta bulunacaklarını bildirdi.

Mercan, şöyle dedi:

"Görüşmelerimizde, bu tasarının bugün gündeme gelmesinin, ne Amerika'nın ne Türkiye'nin çıkarlarına hizmet ettiğini ne Türk-Amerikan ilişkilerine katkıda bulunacağını ne de bölgedeki çabalara katkı sağlayacağını açıklayacağız. Kafkaslarda bugün gelinen nokta ve istikrar arayışları, Türkiye ve Ermenistan arasındaki son dönemdeki yakınlaşma, Orta Doğu, İran, Afganistan, Pakistan ve İran bağlamında potansiyel olarak iki ülke arasındaki ilişkilerin bugün geldiği nokta göz önüne alındığında, tasarının gündeme gelmesinin doğru olmadığını ve iki ülkenin ilişkilerine son derece zarar vereceğini muhataplarımıza söyleyeceğiz."

Böyle bir tasarının muhatabanın meclisler olamayacağını söylediklerini ve söylemeye de devam edeceklerini vurgulayan Mercan, "Çünkü ulusal meclisler hiçbir zaman sözde soykırımla ilgili bir kanaate, bir yargıya varamazlar. Bu ağırlıklı olarak elbette ki uluslararası mahkemelerin verebileceği bir karardır. Uzmanların üzerinde çalışıp, arşivlerin ortaya çıkmasından sonra verilecek bir karardır. Böyle bir tasarının geçmesi ile ne tarihi gerçekler değişecek ne de Amerika çıkarları, Amerika'nın lehine ya da ABD bir kazanım elde edecektir" diye konuştu. 

"Pire için yorgan yakmayın"

Heyette yer alan CHP İstanbul Milletvekili Şükrü Elekdağ da sadece kendileri için oy kullanmadıkları, çevrelerini de etkilediklerini için Kongre'deki milletvekilleriyle görüşmenin önemli olduğunu belirtti. Türkiye ve Amerika'nın birçok sorun üzerinde işbirliği yaptığını hatırlatan Elekdağ, milletvekillerine, "Orta Doğu'daki sorunlarda Türkiye kadar etkili bir ülkenin olmadığını" anlatacaklarını ve  "pire için yorgan yakmayın" diyeceklerini söyledi.

MHP İstanbul Milletvekili Mithat Melen, bu tasarıdan en fazla İstanbul'da gizli çalışan 50 bin Ermeni vatandaşının rahatsız olacağını belirterek, kararın sadece Türk-Amerikan ilişkilerini değil, Türkiye-Ermeni ilişkilerini de etkileyeceğine dikkati çekti. İki ülke arasındaki normalleşme sürecinin de aksayacağını ifade eden Melen, "Bunu, Türkiye'deki bize oy veren insanlara da anlatabilme sorunumuz var. Obama geldikten sonra düzelen Türkiye-Amerikan ilişkilerinin tekrar eskisine döndüğünü görecekler. Kritik bir dönem, niye bu zamanda gündeme geldi onu bile anlamak mümkün değil. Bu tasarıyı çok zamanlı bulmuyorum. Esas eklenmesi gereken, bu işin artık bir süreklilik kazandığı ve her yıl karşımıza çıkmamasının önlemini almamız gerektiği, bu işi kökünden çözebilmek meselesi" diye konuştu.

Türk-Amerikan Dostluk Grubu Başkanı Suat Kınıklıoğlu da komiteden geçmesi durumunda, bunun tasarının kabulü anlamına gelmeyeceğini belirterek, "Bizim temennimiz, Amerikan yönetiminin 2007 yılında olduğu gibi komite üyeleri üzerinde daha etkili bir çalışma yapması ve Türk-Amerikan ilişkilerinin önemini idrak eden ve bunların uzun vadeli çıkarlarını gözeten bir yaklaşım içinde olmaları. Umarım önümüzdeki günlerde de o yaklaşımın tecelli ettiğini göreceğiz" ifadesini kullandı.

"ABD yönetiminden daha fazla çaba bekliyoruz"

TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Mercan, Amerikan yönetiminin konuyla ilgili 2007'ye göre "daha sessiz" kaldığına yönelik bir soru üzerine, şu anda Amerikan yönetimiyle bir temasın gerekmediğini, bunun hükümet ve büyükelçilik vasıtasıyla yapıldığını söyledi.

Kendilerinin komite üyeleriyle görüşeceklerini belirten Mercan, "Biz Amerikan yönetiminin önümüzdeki 2-3 günlük sürede daha da fazla çaba göstererek, gerekli girişimlerini yapmasını arzu ediyoruz ve bekliyoruz. Çünkü elbette ABD yönetimi komite üyelerine direkt olarak etkide bulunamayabilir ama en azından iki ülke arasındaki ilişkileri anlatarak, diğer konuları anlatarak, kendi görüşlerini ortaya koyabilir. Daha fazla çaba göstermesini bekliyoruz ve arzu ediyoruz" dedi.

 Tasarının genel kurula gelme olasılığıyla ilgili soru üzerine de Mercan, şunları kaydetti:

"Tasarının, 2010 yılında Genel Kurul'da görüşülmesini çok fazla beklemiyorum. Dışişleri Komisyonu Başkanı sayın Berman da bu izlenimi uyardıracak çeşitli açıklamalarda bulundu. Elbette işimiz çok zor. Daha önceki oylamalara baktığımızda çok ümitli olmak için bir neden yok ama siyasetçi olarak da sonuna kadar, bir arkadaşımın sözüyle 'tam saha press' ile sonuç almaya çalışacağız. Ama daha sonraki aşamalarda farklı stratejiler izleyebiliriz."

Mercan'ın başkanlığındaki heyet, MHP İstanbul Milletvekili Mithat Melen, CHP İstanbul Milletvekili Şükrü Elekdağ, AK Parti Kırşehir Milletvekili Abdullah Çalışkan ve AK Parti Sakarya Milletvekili Şaban Dişli'den, Kınıklıoğlu'nun başkanlığında heyet de AK Parti İstanbul Milletvekili Nursuna Memecan, Mardin Milletvekili Cüneyt Yüksel ve MHP İstanbul Milletvekili Mithat Melen'den oluşuyor.

"Talihsiz bir belgesel"

Ermeni tasarısının Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesinden geçmesi halinde, bundan sonraki süreçte Türkiye'nin nasıl bir tavır izleyeceğine dair soru üzerine Mercan, tasarının Genel Kurul'a gelmemesi hususunda daha önceleri de bütün hükümetlerin ve parlamenterlerin muhataplarıyla görüşmeler yaptıklarını hatırlatarak, böyle bir durumda yine benzer adımların atılacağını, ancak bu konuları şimdiden konuşmak için vaktin erken olduğunu düşündüğünü söyledi.

Mercan, bir soru üzerine, Amerikan televizyon kanalı CBS'de 1915 olaylarıyla ilgili yayınlanan belgeseli "talihsiz" olarak niteledi.