Maliye Bakanı Ağbal: Ekonomik göstergelerin 8'i kırmızıdan yeşile döndü

Ece CEYHUN

Maliye Bakanı Naci Ağbal, son bir yılda ekonomik göstergelerin ‘kırmızı’dan ‘yeşil’e döndüğünü belirterek “Beklentilerin son derece karamsar olduğu dönemleri geçirdik. Ama şimdi bakıyorum, göstergelerin dışında sektörlerdeki beklentiler de çok iyi. Bana göre ekonominin can damarı beklentilerdir. Beklentiler olumluya döndüğü zaman millet cebindeki parayı çıkartır, yatırım yapmaya başlar” dedi. Ağbal, ekonomideki iyileşmenin şimdi sektör sektör yayıldığını gördüklerini de kaydetti.

Maliye Bakanı Naci Ağbal, bir grup gazeteciye gündemdeki gelişmeleri değerlendirdi. Ağbal, Türkiye ekonomisinde gelinen son bir yıllık dönemi anlatırken, ekonomideki toparlamanın üretim tarafında ne kadar kuvvetli olduğu sinyali veren göstergelerin arttığını kaydetti. Ağbal, tek tek veriler üzerinden gelinen aşamayı rakamlara döktü ama kendisine toplu resmi gösteren bir tabloya da ayrıca parantez açtı.

Bankalar faizden çok 'sürüm'den kazandı!

Ağbal, Türkiye’nin makro ekonomik göstergelerini izlerken gelen verileri pozitif- negatif ayrımını renklerle şekillendirilen bir tablo üzerinden baktığını anlattı. Ağbal, veri setinde datanın kötü sinyal vermesi ile çok iyi açıklanması arasındaki tüm değerlerin ‘kırmızı’dan ‘koyu yeşil’e uzanan bir renk ile gösterildiğine atıfta bulunarak “Temel göstergeleri izlediğimiz bir tablomuz var. İlk aylarda yoğun ‘kırmızı’ydı. Önce yavaş yavaş sarıya, ardından açık yeşile döndük. Şimdi koyu yeşiller geliyor. Bugün 10 göstergenin 8’i iyi. Arka arkaya gelen göstergelerdeki iyi oranların artması demek, bütün piyasadaki aktörler açısından, beklentilerin olumluya gitmesi demektir. Beklentilerin son derece karamsar olduğu dönemleri geçirdik. Şimdi, göstergelerin dışında sektörlerdeki beklentiler de çok iyi” diye konuştu. Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın “2018’i de şimdiden konuşmaya başlayalım” dediği değerlendirmede öne çıkan açıklamaları şunlar oldu:

“Hükümet olarak, çok ciddi anlamda tedbirler aldık, kamu maliyesini kullandık. İhracatta çok iyi gidiyoruz, ama bunun sürdürülebilirliği ve kalıcılığı konusu önemli bir test. Tüketim tarafında son çeyreği dikkatli izlemekte fayda var. Turizm tarafında bir toparlanma var ama, istediğimiz düzeyde değil, zaman alacak. Maliye olarak özellikle bütçe açığının belirli bir seviyede (Yüzde 1.9) tutulması konusunda özel bir gayretimiz var. Bu hedefe varmak içinde vergi artışlarını asla kullanmayacağız.”

“Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadelesine, maliye politikası kanalında özellikle fiyat artışlarına neden olan vergi artışları yapmayarak destek olacağız. Ayrıca ekonomik aktiviteyi daraltacak mahiyette dolaylı vergilerde artış yapmak istemiyoruz. Yani ekonominin yukarı yönlü gitmeye başladığı bir süreçte bizim bütçe geliri elde etmek amacıyla üretim üzerinde, yatırım üzerinde maliyet oluşturacak veya harcamaları aşağı çekecek bir tedbir uygulamamamız lazım.”

“Özelleştirme uygulamalarına yoğunlaştık. Özelleştirme kanalında normalde yılın başında 13 milyar liralık bir bütçe hedefimiz vardı, şu anda ki baz senaryoda bu 10 milyar civarında. Ama ikinci yarıda özellikle yoğun bir gayretle, baz senaryodakinden daha fazla, yani 13 milyar liraya doğru çekmeye çalışıyoruz.”

“Maliye Bakanı olarak cari harcamaların, artışına müsaade etmeme konusuna özel bir önem veriyorum. Özellikle tabi kurumlar yoğun bir şekilde personel alımı, hizmet alımlarında talepleri var ama bu konuda bütçe hedefleri açısından son derece önemsiyorum. Yatırım tarafında farklı düşünüyorum. Altyapı, sulama, enerji, sağlık ve eğitim yatırımları var. Şu anda yüzde 2 civarında dediğim yıl sonu bütçe açığı tahminin içerisinde bu alanlarda ilave harcama yapma varsayımı var.”

Bütçe açığı uçmuyor ama detaylı açıklanacak

Bütçe açığına ilişkin eleştirilere de yanıt veren Naci Ağbal, bütçe açığının uçmadığından emin olduğunun altını çizerek “Maliye politikasını devreye sokmayıp bu tedbirleri almasaydık, sektörel vergi indirimlerini yapmasaydık, yatırımı teşviki, ilave destekler vermeseydik, Kredi Garanti Fonunu devreye sokmasaydık esas o zaman bütçe ciddi anlamda zarar görecekti. Ekonomide oluşan katma değer, mukayese edilemeyecek ölçüde büyük” dedi. Ağbal, dönemin Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın izniyle Bütçe Genel Müdürü olduğu dönemde üretilen bütçe uygulama sonuçları raporunun da geliştirileceğini açıkladı.

Ağbal, o dönemin şartlarında oluşturulan raporun bugün artık ‘mekanik’ bir hale geldiğini anlatarak “Benim o günlerde Genel Müdürken geliştirdiğim bu raporun kalitesinin arttırılması lazım, geliştirilmesi lazım. Bunu yaptığımız zaman bence iletişimi daha kuvvetli kılarız. Gerekli düzeltmeleri yaptığınızda yapısal bütçe açığı aslında 25 milyar lira değil, 11 milyar lira civarında. İkinci 6 ayda farklı bir hikâye, farklı bir görünüm olacak” diye konuştu.

Maliye, tek tek kapıyı çalacak

Maliye Bakanı Ağbal, gelirin toplanması konusunda daha gayretli olacaklarını söylerken vatandaşa yeniden yapılandırmadan vergisini düzenli ödeyene yapılan indirimlere kadar pek çok uygulamayı hayata geçirdiklerini de anlattı. Ağbal, yeniden yapılandırmaya başvurmamış vatandaşın kapısını çalacaklarını da açıklayarak “Arkadaşlara söylediğimiz şu: Gidin işletmelerimizi tek tek inceleyin ve görüşün.

Belgelerine, iş durumuna bakın. Ödeme imkânı yoksa, tamam. Hatta yapılandırmaya müracaat etmemiş olsa bile tecil müessesini kullanarak ne yapabiliriz bakalım. Ama gittik baktık, durumu gayet güzel, araba - ev alıyor. O zaman kusura bakmasın... Vergi dairesine borcu olup da ödemeyen, yeniden yapılandırma kanununa müracaat etmeyen mükellefl erle ilgili sahada araştırmalar yapacağız. Mali durumuna bakacağız, kendisiyle konuşacağız. Bilmediğimiz bir durum varsa, yardımcı olalım diyeceğiz. "

► EDS özelleştirilebilir

“Elektronik denetim sistemi EDS’nin yaygınlaştırılması, iş modelinin de belki bölgesel olması lazım. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na, buradan bir özelleştirme uygulaması çıkarabilir miyiz? diye bir talimatım oldu. Arkadaşlar çalışıyorlar. Bölgesel düzeyde belli kural ve standartlarla bir uygulama da yapabiliriz.”

► Esnaf'a AGİ'yi tartışalım

“Reformcu bir gelir vergisi kanunu olması için biraz daha çalışmamız lazım. Yeni Gelir Vergisi Kanunu’nda, bir işletme sahibinin ailevi harcamaları dahil, tüm harcamalarını işletmesinden düşebilmesini tartışalım. Bunu uygulayan farklı ülkeler var. Yani küçük işletmelerden başlayarak asgari geçim indiriminin (AGİ) diğer kazanç türlerini de yaygınlaştırılması. Bu yolla aslında kayıt dışılıkla da mücadele etmiş olabileceğimizi düşünüyorum. Biz bir çalışma yapıyoruz.”

► İngiliz KDV sistemini inceliyor

“KDV reformuyla ilgili sizlerin görüşleri son derece önemli, bizimle paylaşın. Şu ana kadar TÜSİAD’dan, Vergi Konseyi, MÜSİAD ve TİM’den sunum aldık. İstanbul Sanayi Odası’ndan bir çalışma alacağız. Diğer sanayi odaları yazılı olarak görüşlerini bildiriyorlar. Şu anda bir ekibimiz İngiltere’de. İngiltere KDV sistemiyle ilgili, İngiltere Hazine Bakanlığıyla toplantılar yürütüyor. Birebir yerinde uygulamaları görelim dedik. 1 Ocak 2018’i milat kabul edip, kronometreyi sıfırdan açabilecek bir sistem yapabilirsek çok güzel olur.”

► Dronlara ÖTV getirsek mi

“2017 yılı içerisinde dolaylı vergilerde herhangi bir artış yok. Artık otomobil vergilemesinde, tütün vergilemesinde, alkollü içeceklerin vergilemesinde gerçekten oranlar yüksek. ÖTV’yle ilgili geniş kapsamlı bir çalışmamız da yok. Tablo4’ün güncellenmesiyle ilgili talepler var. Ama bu dronların sayısı artıyor, hepsi havada uçuyor. Acaba dronlara ÖTV getirsek mi? diye düşünüyorum, onu söyleyeyim!”