100 doları olan yatırımcı yıl sonunda ne kadar kazandı?

Eylül ayından beri tartışmasız en önemli konu döviz fiyatlarındaki aşırı derecede yukarı yönlü hareketlerin ne kadar daha süreceği ve nerede duracağı üzerine. Bu artışın ülkemiz için ve diğer ülkeler için çeşitli sebepleri ve senaryoları tartışmasız birden fazla. Bizim için bakıp değerlendirecek olursak, başlıca 8 sebebe ayıra biliriz.

1) Çevremizde ve ülkemizde terörün artması,

2) Moody’s not indirimi,

3) Turizm gelirlerindeki düşüşün 2017 yılında da devam edecek olma kaygısı,

4) ABD başkanlık seçimlerinde Trump’ın seçilmesi üzerine nasıl bir siyasi ve ekonomi politikasının tam olarak belli olmaması,

5) Olağan üstü hal ilanının sürmesi ve ne kadar süreceğinin tam olarak belli olmaması

6) Petrol fiyatlarının tekrar yükselişe geçmesi,

7) İhracat gelirlerinin artmaması

8) ABD Merkez Bankası’nın (FED) faiz artışlarına başlaması, önümüzdeki dönemde en az üç faiz artışının ekonomistler tarafından kesin gözüyle bakılmaya başlamasını gösterebiliriz.

Bu tip öngörülerin bir kısmını diğer gelişmekte olan ekonomiler içinde değerlendirebiliriz. Bu varsayımların sayısının artması ülkelerdeki kırılganlıkları arttırmakta bunun doğal sonucu olarak’ta yatırımcıların ülkeleri terk ederek kendine daha güvenli limanlar aramasını görebiliriz. Kırılgan ülkelerde ve Çin’e sene başında 100 dolarını faize yatıran bir yabancının sene sonunda ne kadar kazacağını hesaplayalım. Buna göre varsayımlarımızın doğruluğunu analiz etmiş olalım.

Türkiye için 1. Hesap Merkez Bankası Ortalama Fonlama Faizi, ikinci hesap ise beş yıl vadeli bono faiz getirisine göre hesaplanmıştır.

Yabancı yatırımcı ülkelere gidip 100 dolar’ını Merkez Bankası Politika Faizleri’ne göre bankaya yatırmış olsaydı elde edeceği gelire bakalım.

1) En yüksek geliri 41 dolar ile Brezilya’da elde edecekti,

2) Türkiye’ye yatırdığı parayı geri alamayacak ve 9.3 dolar zarar edecekti.

3) Türkiye’den sonra Çin’e yatırdığı paradan 1 dolar zarar edecekti.

4) Türkiye ve Çin harici tüm ülkelerdeki ortalama geliri 18 dolar olacaktı.

5) Türkiye ve Çin’i dâhil ettiğimizde ortalama geliri 13 dolar olacaktı.

6) En yüksek gelir ve en düşük gelir olanları çıkardığımızda (Brezilya ve Türkiye) ortalama gelir yine 12 dolar oluyor.

7) Türkiye’de beş yıl vadeli yıllık ödemeli Hazine Bonosu’na bu parayı yatırdığını kabul edersek yılsonunda elde ettiği gelir -7.5 dolar ile yine negatif oluyor. Yılsonunda eline geçen faiz ve anapara ile aldığı dolar 92.5

Yukarıdaki verilere göre yabancılar ülkemizden çıkarak Ekonomik yaptırımlar ile Türkiye’ye diz çöktürmek istiyor söyleminin doğru olmadığını görüyoruz.

Hayatın doğal akışı olarak yatırımcılar para kazanacağı ülkeye gitmesi kadar doğal bir görüş olamaz.

Bu verilere göre bir an önce doğrudan yatırımları artıracak teşviklere yönelerek cari açığımızı azaltacak ve sıcak para akışını üretime yönlendirecek yapısal reformlara önem vermeliyiz.