5N1K nedir?

5N1K yalnızca bir gazetecilik öğretisi, ilkesi olarak görülemez. Özellikle siyasetçilerin de bu kavramdan çıkarmaları gereken dersler var. Özellikle 5N'nin "nasıl" sorusu çok önemli. Siyasette harika vaatler var, ama çoğunda "nasıl" sorusu yanıtsız kalıyor.

Sanırım sizin de aklınıza ilk olarak değerli meslektaşım Cüneyt Özdemir’in yıllardır başarıyla sürdürdüğü televizyon programının adı gelmiştir. Ama 5N1K gerçekte temel bir gazetecilik öğretisinin kısaltmasıdır.

Herhangi bir olayı haber yapan gazetecinin olayda 5N ve 1K araması, sorması ve haberini bunların yanıtlarıyla birlikte oluşturması gerekir.

Birinci N, “ne” sorusuyla konuyu verir.

İkinci N, “neden” sorusuyla nedeni, gerekçeyi açıklar, olayın amacını ortaya koyar.

Üçüncü N, “nasıl” sorusunu yanıtlar, olayın gerçekleştirilme yöntemini belirler.
Dördüncü N, “nerede” sorusuyla mekan ve yer kavramlarının açıklığa kavuşturulmasını öngörür.

Beşinci N, “ne zaman” sorusunu simgeler ve olayın ne zaman gerçekleştiğine yanıt aranır.

K ile ise “kim” sorusuna yanıt verilerek ilgili ve sorumlu kişiler belirlenir.

★★★

5N1K yalnızca gazetecilerin ihtiyaç duyacağı bir kavram değildir. Bu kavrama gazeteciler tabii ki bağlı kalmalıdır ama en az gazeteciler kadar 5N1K ilkelerine sıkı sıkıya bağlı olması gereken bir kesim de siyasetçilerdir.

Hatta bir adım ötesini söyleyelim. Bu kavramı, adını pek bilmiyor olmakla birlikte sokaktaki vatandaşın önemli bir kısmı zaten özümsemiş durumdadır.

Vatandaş ekonomik vaatlere artık biraz da 5N1K çerçevesinde bakıyor. Hadi K belli diyelim, iktidarda kim varsa o yapacak. Ama N’lerde önemli boşluklar görüldü mü, hissedildi mi vatandaş körü körüne oy vermekten kaçınıyor.

Özellikle de üçüncü N var ya üçüncü N! Hani şu "nasıl” sorusunu simgeleyen N... İşte geliyor tüm mesele orada düğümleniyor.

Siyasetçilerin ister iktidarda olsunlar, ister muhalefette, vaatleri harika. Bu vaatlerin çoğu gerçekleştirilebilir belki, ama bundan emin olamıyoruz. Çünkü o üçüncü N’de simgeleşen “nasıl” sorusuna sağlıklı bir yanıt verilemiyor ki...

★★★

“Ne zaman” sorusuna yanıt aranan beşinci N de çok önemli. Zaten zamanını vermedikten sonra sınırsız vaatte bulunabilirsiniz. Bizim çok şey bildiğimizi sanan bazı dostlar, okurlar zaman zaman sorarlar:

“Dolar 10 lira olur mu, ne dersin?”

“Evet” diye yanıt veririm,  “Olur”.

Elinde dövizi olanın yüzüne bir gülümseme yayılır, döviz borçlusu kaşlarını çatar ama birkaç saniye sonra can alıcı ikinci soru gelir?

“Peki ne zaman?”

“Bilsem ben zengin olurum.

Günün birinde dolar 10 lira olur, ama ne zaman bilemem.”

İşte beşinci N böylesine önemlidir. Hele hele siyasette ve vaatlerde çok büyük öneme sahiptir.

O yüzden müthiş vaatleri olan ama zaman vermeyen, veremeyen siyasetçi mi, uzak durmakta ve söylediklerine temkinli yaklaşmakta yarar var.

Yapısal Dönüşüm Adımları açıklandı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak Yeni Ekonomi Programı kapsamındaki Yapısal Dönüşüm Adımları’nı açıkladı.

Açıklamanın detayları gazetemizin haber sayfalarında geniş bir şekilde yer aldığı için biz burada tekrar etmeye gerek görmüyoruz.

Açıklanan detaylar bir yapısal dönüşüme işaret ediyor mu, bu soruya “evet” yanıtı vermek pek kolay değil.

Bazı vaatlerle ilgili olarak da üçüncü N’yi, yani “nasıl” sorusunu sormak gerekiyor.

Çünkü Albayrak’ın açıklamasında bir dizi adımdan söz ediliyor ancak bunların nasıl gerçekleştirilebileceği konusunda detay bilgi verilmiyor.