Birbirimizin tutunacak dalıyız
Deprem tüm iş dünyasını harekete geçirdi. İş dünyasının temsilcileri deprem bölgesi için; zarar gören insanlar için, zarar gören esnaf için, zarar gören işletmeler için çaba gösteriyor. Şu anda ayağa kalkma, ayakta kalma sürecini yaşıyoruz. Tüm ekonomik faaliyet birimleri için öncelikle gerekli olan bina ve üretim araçları. Aynı anda sermaye ve çalışanlar da gerekli.
Ancak özellikle ciddi zarar görenler açısından bu gerekliliklerin şu anda sağlanamadığı da bir vakıa. İş dünyasınca deprem bölgesindeki sanayi kuruluşlarının yaşadığı zararın çok büyük olmadığı ifade ediliyor. Adıyaman, Kahramanmaraş ve Hatay OSB’lerinde zarar var.
Kahramanmaraş’ta OSB’ler dışındaki bazı fabrikalar da zarar gördü. Ancak genel olarak küçük sanayi sitelerinde zarar çok. Daha çok küçük işletmeler ve esnaftan oluşan küçük sanayi sitelerinin ayağa kaldırılması da normalleşmenin en önemli aşamalarından biri olacak. Tabii ki bir de göç konusu var.
Göç sürdükçe tekrar üretime geçmek de zor. Bu süreçte bölgedeki esnaf, küçük işletmeler ve daha büyük işletmeler için de hasar tespitlerinin yanı sıra ayağa kalkma-ayakta kalma önerileri de yapılıyor. Deprem bölgesindeki ekonomik birimler açısından hangi öneriler yapılıyor diye baktığımızda; Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu ve EBSO Başkanı Ender Yorgancılar’ın bir tv programında dile getirdikleri önerileri alt alta sıraladığımızda ortaya şunlar çıkıyor:
-İnsanlara acil para gerekli. Tüm sigorta şirketleri ödemeleri hasar tespitinden önce yapsın.
-Çalışanların ücreti net değil brüt olarak ödensin, farkı devlet üstlensin.
-Her türlü yükümlülükler üretim sonrasına ertelensin.
-Çalışanların bölgeye dönmesi için öncelikle konteyner kentler kurulsun.
-Yıkılan küçük sanayi sitelerinde üretim konteynerlerde başlasın.
-Her boy girişimci için hibeler veya uzun vadeli krediler sağlansın.
Çok doğal olarak bir yerden yeniden başlamak için hem girişimciye, hem çalışanlara para, hem de kalmak için ‘güvenli ortam’ gerekli. Ancak bu aşamaya geçmek için bile zaman gerekli. Çünkü şu anda depremden zarar gören tesisler kapalı. Zararın derecesini anlamak, yanı sıra makinaları, üretim bantlarını tekrar yerlerine oturtmak, ‘üretim ayarı’ yapmak için tesislere girmek gerekli.
Bu nedenle öncelikle bu konuda uygulanan yasağın kaldırılması öneriliyor. Her boy işletmenin tekrar faaliyete geçme sürecinde ‘altyapı ile teknik destek’ de çok önemli. Bu bakımından OSBÜK tarafından deprem bölgesindeki OSB’lerle onlara yardımcı olabilecek diğer OSB’lerin eşleştirilmesi de çok kıymetli bir dayanışma.
Büyük felaketle birlikte tüm Türkiye’de gurur verici dayanışma örnekleri yaşanıyor. Bugünlerde bölgeyi diğer STK’larla üçüncü kez ziyaret eden TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu’nun şu sözü durumu çok güzel ifade ediyor: “Unutmayalım, birbirimizin tutunacak dalıyız.”
1984’te kapısından ilk kez içine girdiğimde büyük bir sevinç ve heyecan yaşadığım gazeteniz Dünya yeni bir yaşına girdi. Uzun yıllar boyunca çok kıymetli profesyoneller geldi geçti. Ayrılıklar, vuslatlar yaşandı. 39 yıl sonra aynı kapıdan tekrar girdiğinde aynı sevinç, aynı heyecan. Bunun anlamı her yıl daha da zenginleşiyor. Ne güzel yaşayana! Dünya dönüyor…