Çip kıtlığı sonrası batarya krizi mi?
Koray ÖZTOPÇU
Çip kıtlığı, otomotiv endüstrisini zorlarken batarya daha büyük bir sorun olarak gün yüzüne çıkmaya başladı. Elektrikli otomobillerden akıllı telefonlara, rüzgâr türbinlerinden füzelere kadar çipler veya yarı iletkenler 21. yüzyılın petrolü olarak görülüyor.
Çip kıtlığı araç üretimini etkilerken batarya tedarik sıkıntıları ve yüksek ArGe harcama maliyetleri ile sürdürülebilirlik hedeflerinin gerisinde kalınmasına neden oluyor. Üretim ölçeğini büyütemeyerek üretime ara veren şirketler daha küçük yeni şirketlerle ortaklıklara imza atıyor.
Avrupa yarı iletken hedefini büyüttü
Avrupa Birliği'nin yarı iletken üretiminde belirttiği hedef, 2030 yılına kadar dünya pazarının yüzde 20'sine yani bugünkü payının iki katına ulaşmak için 43 milyar EUR tutarlı Avrupa "Çip Yasası"nı 2023 Nisan ayında imzalanmıştı. Avrupa yarı iletkenler konusunda Asya ülkelerine bağımlılığı azaltmak ve bölgede kapasite oluşturmak istiyor.
Almanya, Avrupa tedarik zinciri girişimlerini destekliyor
Almanya, Avrupa'da endüstriyel ve silikonun güç merkezi olma planları yaparken, yarı iletken endüstrisine yaklaşık 20 milyar EUR yatırım yapmayı açıklamıştı. Almanya Magdeburg'da iki çip üretim tesisi için 30 milyar EUR yatırım ve Tayvanlı büyük yarı iletken üreticisinin Dresden'de bir fabrika inşa etme konusunda görüştüğünü açıklamıştı. 2026 yılında üretime başlayacak 5 milyar EUR tutarlı yarı iletken tesisinin Dresden'de inşası devam ediyor.
ABD'den, yarı iletken çip finansmanına yaklaşık 53 milyar dolar sübvansiyon
ABD, Asya'daki elektronik tedarik zincirinin kırılganlığı ve istikrarsızlığı nedeniyle yatırımları artırmak için adımlar atıyor. ABD 2022 yılında yarı iletken üretimi, araştırma ve iş gücü gelişimine 52,7 milyar dolar sübvansiyon sağlayan "Amerika için Cips" yasasını imzalamıştı. 460'tan fazla şirketin sübvansiyon fonu ile ilgilenirken, Amerika yarı iletken üretiminde lider ve diğer ülkelere daha az bağımlı hale getirmeyi hedefliyor.
Çin'den yarı iletken sektörü için 41 milyar dolar hedefli yatırım fonu
Çin yarı iletkenlerde kendi kendine yeterliliğe ulaşma hedefi ve gelişmiş çipler kullanma isteğinin arkasında dışa bağımlılığı azaltmayı amaçlıyor. Bu anlamda yarı iletken sektörü için yaklaşık 41 milyar dolar toplamayı hedefleyen Çin Entegre Devre Endüstrisi Yatırım Fonu tarafından başlatılan üç fondan en büyüğünü yakında devreye sokacak. Ekim 2022’de ABD, Çin'in gelişmiş çip üretim ekipmanlarına erişimini kesen kapsamlı bir yaptırım paketini uygulamaya koyarken, Japonya ve Hollanda da benzer adımlar atmıştı.
Elektrikli araçların geleceği yavaşlayabilir
Elektrikli araçlar etkisinde çip kıtlığının, 5G ağlarını kullanan nesnelerin interneti modüllerinin uygulanması da dahil olmak üzere elektrikli araç projelerini yavaşlatmasından endişe ediliyor. Ukrayna-Rusya savaşıyla artan hammadde sıkıntıları ve global ticarette oluşabilecek gerilimlerle devam eden yarı iletken tedarik sorunları doğrultusunda, uluslararası emtia piyasalarında meydana gelen hasarlarla, bu hasarların tedarik zincirleri ve lojistik alanında yaratacağı olumsuz etki, otomotiv sektöründeki değişimi ve oluşacak ekosistemi daha da yavaşlatacak gibi görünüyor.