Denizli’de sorun ‘işçisizlik!’
DÜNYA Gazetesi Bölge Temsilciliği görevime başlayalı yaklaşık iki ay oldu. Yıllardır ekonomi alanında tek silah olan gazetenin bir ferdi olmak beni çok mutlu ettiği gibi çok da heyecanlandırıyor. İş dünyasındaki gelişmelerin tüm ayrıntılarıyla takip edildiği gazetemizde görevimi yerine getirmek için yoğun bir tempoyla iş dünyasının temsilcilerini ziyarete başladım.
Denizli tekstilden mermere, demir-çelikten kabloya, kuruyemişten makineye, tarımdan turizme kadar çok sayıda sektörün ve yüzlerce firmanın faaliyet gösterdiği bir kent. Yıllık 3 milyar doların üstünde ihracatın yapıldığı, kümelenme örneğinin en iyi sergilendiği, tekstilin başkenti unvanına sahip Denizli, tam bir Anadolu Kaplanı. Denizli ekonomisine dair doğru ve güvenir bilgi elde edebilmek için her güne çok sayıda firma sığdırmaya çalışarak tanışma turuna başladığımda, sohbetlerimizin ortak bir konusu olduğunu fark ettim:
İşsizlik, daha doğrusu ‘işçisizlik’.
“Personel bulamıyoruz” diyen sanayicilerimiz, “Daha önce nitelikli personel sıkıntısı yaşıyorduk fakat nitelikli eleman bir tarafa artık ara eleman bile bulamıyoruz” diye devam ediyorlar. Birçok projelerini personel yoksunluğundan dolayı ertelediklerinden, başladıkları projeleri ise işi bırakıp giden personeller yüzünden tamamlayamadıklarından, yarıda bırakmak zorunda kaldıklarından söz ediyorlar. Yeni nesilin çoğunun kendilerini sanal ortamda zannettiklerini, iş öğrenme çabalarının ve isteklerinin olmadığını, emek harcamadan kolay para kazanmak istediklerini, iş beğenmediklerini, artık usta - çırak ilişkilerinin olmadığını ve günümüzdeki çırağın, ustasının elindeki telefonu olduğunu vurgularken inceden inceye teknolojiye doğru kullanılmadığı için sitem ediliyor.
Haksız da değiller! Hep övündüğümüz genç nüfusumuz, eğitimi ön plana çıkararak eğitimli genç nesil diye çırpındığımız, desteklediğimiz bu yanımız, dönüp baktığınızda kanıyormuş meğer. Gündemimizden hiç düşmeyen İŞSİZ’liğin yerini İŞÇİSİZ’liğe bıraktığını görmek gerçekten endişe uyandırıyor.
Peki Denizli’nin önde gelenleri bu sorunu aşabilmek adına ne yapıyor?
Denizli, ülke genelinde başlatılan bir iş ve beceri kazandırma hareketinin, UMEM-Beceri’10 projesinin bir parçası. Hatta daha da fazlası ve proje kapsamında yer alan 19 pilot ilden birisi. Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve TOBB çatısı altında yürütülen projenin Denizli’deki yönetimini Denizli Sanayi Odası, İŞKUR İl Müdürlüğü ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü yapıyor. Bu proje kapsamında firmalardan işçi talepleri toplanıyor, bu taleplere uygun işsizlere teorik ve işbaşı eğitimlerle beceri kazandırılarak talepte bulunan işletmelerde istihdamı sağlanıyor. Ancak kağıt üzerinde her türlü ayrıntının hesaba katıldığı bu projenin uygulanmasında bile insan faktörü işin içine giriyor ve taleplerin karşılanmasını zorlaştırıyor. Öyle ki 2011 yılı başlarında kusursuz bir başlangıç yapmak isteyen Denizli Beceri’10 ekibi, yüzde 90 istihdam garantisi öngörülen projede yüzde 100 garanti veren talepleri değerlendirerek ilk kurslarını kaynakçılık ve tornacılık üzerine açıyor. Ancak 15’er kişilik bu kurslara bir türlü kursiyer bulamıyor. İŞKUR veri tabanında kayıtlı işsizlere telefon ve SMS gibi yöntemlerle çağrı yapılmasına rağmen işsizler işin garanti olduğu kurslara rağbet göstermiyorlar. Oysa bu esnada çok daha düşük istihdam taahhüdü olan ve “masa başı iş” diye tarif edilen mesleklerde açılan İŞKUR kurslarına talebin çok daha üstünde başvuru oluyor. Projenin başlangıcında yaşananlar gösteriyor ki tüm Türkiye’de olduğu gibi insanlar meslek seçiyorlar ve hemen her kesiminde işçi, talebi olan sanayi sektörlerini değil, talebin çok daha dar olduğu ama halk dilinde kolay iş diye tabir edilen işleri tercih ediyor.
Beceri’10 projesi, yapılan iyileştirmeler ve ekibin yoğun farkındalık gayretleri ile bugün çok daha iyi ilerliyor ve Anadolu Kaplanları’nın taleplerini karşılamaya çalışıyor. Bu kadar çalışan ve üreten sanayisi ile ön planda olan, dünya markalarını sınırlarında barındıran, büyük yatırımlara ev sahipliği yapan Denizlimiz umuyoruz ki en kısa sürede bu sorunun da üstesinden gelecek.