eTR = Ekonomide verimlilik

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker şöyle diyor: “Devlet işletmelerinin, zarar etmeden de yönetilebileceğini ortaya koyduk.”

Bakan Eker, Urfa’ya karayoluyla 2 saat uzakta Ceylanpınar’da bir “tarım başarısı”nı sakin ve yetkin bir şekilde anlatıyor. Yer: TBMM Tören Salonu. Nedeni: eTR Ödül Töreni. Özel sektör ve sivil toplumun, devlet nezdindeki tek ödülü. TÜSİAD ve Türkiye Bilişim Vakfı, 2003’ten beri her yıl veriyor. Tarih: 12 Aralık 2013 Perşembe.

Çok uzun bir zamandan beri bir bakan, bakanlığının bir projesinin eTR Ödülü alması dolayısıyla törende bizzat konuşuyor. Bu, bir protokol konuşması değil. Bu, bakanlığının başarısını hem kamu, hem kamuoyu ile paylaşma konuşması. Bakanlığı eTR Ödül’ü alan her bakandan beklenen bir jest aslında: Kendi çalışanlarına teşekkür, kardeş bakanlık çalışanlarını teşvik. Her e-devlet projesi, ülke ekonomisine katkı. 

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün Ceylanpınar Sulama Projesi “özel ödül”e layık görüldü. Çünkü, kendi ifadeleriyle, “dünyadaki bir sahadaki en geniş alanda yapılan, en modern ve en yüksek teknolojinin kullanıldığı modern sulama sistemini” kurdular. Burası, 2007’de yoğun kuraklık yaşamıştı. Şimdi ne oldu, Bakan Eker anlatıyor:

“O yıl Ceylanpınar Tarım İşletmesi’nde 50 bin hektar araziyi sürdük, tohum ektik, gübreledik, ama hiç yağış almadığımız için üzülerek, hüzünle sırtımızı dönüp gittik... Şimdi ise burada ileri teknoloji, bilişim teknolojisi, toprağın muhafazası, erozyona, tuzlanmaya karşı önlemler var. İki yılda bir ürün alabiliyorduk. İki yılda bir ekiyorduk. Dekar başına 200-250 kilo kadar, hektara 2-2.5 ton kadar ürün alabiliyorduk. Şimdi her yıl ekiyoruz. Dekar başına 500-600 kilo. Hektar başına 5-6 ton hububat alıyoruz. Nadas yok. Her yıl ekebiliyoruz.”

Aslında, Necev Çölü’nde kavun yetiştiren İsrail’in yaptığını Ceylanpınar’da yapmaya karar verdiler. Başarı, bilim kaynaklı. Yağışı gökten düşecek diye beklemek yerine, yerin altından, bilimi kullanarak sağlamak. Suyu gelişigüzel değil, “usul ve adabınca” idareli ve bilinçli kullanmak.

Harran’da “hatalı sulama” yüzünden toprağın tuzlandığını ve ekilemez hale geldiğini biliyoruz. Bakan Eker, orada da drenaj yaptıklarını, “yerin altına on binlerce kilometre drenaj için süzgeç görevi gören borular döşediklerini” söylüyor. Bu da, toprağın tuzunu çekip götürecek ve toprağı yıkayarak tekrar organik kabiliyetini artıracak bir proje. Böylece, yapısı bozulan toprak tedavi edilecek. Bilimsel kullanamadığımız toprağı şimdi bilimle iyileştireceğiz.  

Ekonomiye tasarruf, verimlilik, etkinlik sağlayacak projeleri teşvik etmek, eTR Ödül Sistemi’nin esas amacı... Nitekim, ödül alanlardan biri de Maliye Bakanlığı Kamu Personel Harcamaları Yönetim Sistemi’ydi.

Bu sistem sayesinde sağladıkları tasarrufu hesapladılar. 

“Kurumdan personel bordrosu almış olsalar” 1.5 milyon kağıt kullanılacaktı. Yıllık tutarı 7 milyon TL kadardı. Bunca kağıdın karşılığı 1,401 ağaç ediyordu. Bu sistemle ağaçlar ayakta kaldı. İşler hızlandı.  

Ekonomide tasarruf. Kağıt yerine elektronikle, verimlilikte artış. Her e-devlet uygulamasının bu hesabı yapması gerekiyor. Zaman ve insan gücü tasarrufunu hesaplamak epey zor. Heves ve iş memnuniyetini de... Ama istenirse bunlar bile hesaplanabilir. Sonuçta e-devlet, vatandaş için. Devlet dediğimiz kamu da vatandaş...