Küresel ısınmanın sanatı
Bu yaz açılacak Venedik Bienali'ne Maldivler ve Tuvalu (Büyük Okyanus'taki yassı adalar) sıradışı yenilikçi sanat eserleriyle katılacak. Ama bu sanat eserleri, küresel ısınmanın, bu adaları nasıl yok edeceğini göze sokan "özel" eserler olacak.
Venedik Bienali gibi modern çağdaş sanat eserlerine ev sahipliği yapan "püf..püf" bir mekanda küresel ısınmave çevre sorunlarının "sanatı" da aynı "püf..püf"lükte olacak.
**
Maldivler Pavyonu'nunda, çevre felaketine en dikkat çekecek eser, buzdağından bir heykel. Herkesin gözü önünde damla damla eriyecek. Fikir, İtalyan sanatçı Stefano Cagol'un.
Bunu yeterince yenilikçi bulmayanlar için sanat kolektifi Wooloo'nun şu projesi var: Maldivler'den getirilecek hindistancevizleri Venedik kanallarına bırakılacak. Hindistancevizi, Maldivler'in "ulusal" ağacı. Venedik Kanalları'nda dolaşarak doğanın "hem dayanıklılığını hem kırılganlığını" cümle aleme hatırlatacaklar.
Maldivler Pavyonu'nda bir başka hoşluk: Küresel ısınmaya dikkat çekmek amacıyla DJ Spooky, "Maldiv Adajiosu" adlı bir elektronik müzik etkinliği yapacak. Maldivler kıyılarını etkileyen gel-gitler (med-cezir) ve çevre akıntılarının matematiksel ifadesine dayanan bir müzik olacak bu.
**
Tuvalu'nun eserleri daha hırçın... Çünkü karbon salımı en düşük ülke olduğu halde, küresel ısınmadan en çok etkilenecek burası.
Şiddetli itirazlarını, eserlerle gösteriyorlar: At başı şeklindeki petrol pompasının bir ucunda ölü bir deniz kaplumbağası, öteki ucunda bacağından asılmış bir sığır, habire inip kalkacak- fosil yakıt elde ederken, kaybettiklerimiz! Eserin adı: "Uygarlık Uğruna."
Tuvalu, küresel ısınma protestosunu bienal alanıyla sınırlamadı. Venedik'in iki ayrı adresine daha yaydı: Güzel Sanatlar Akademisi'ni ve Venedik'in ana karadaki kalesi Forte Marghera'yı konumlandırma alanı olarak seçti. Buralarda sergilenecek eserler tek tek Tuvalu tarafından uluslararası sanatçılara ısmarlandı.
Vincent J.F.Huang adlı çağdaş sanatçı, görenleri rahatsız edecek başka eserleriyle Tuvalu'nun mesajını iletecek: Çin'in en tanınmış arkeolojik buluntusu Terrakotta Askerler'in kılığında, ama erimekte olan penguenler sıra sıra yürüyor... Ya da bir havuzun ortasında erimeye devam ediyorlar... Çok büyük bir akvaryumun içinde hem mercanlar hem Antik Yunan heykelleri bir arada- biri yok olmak üzere, öbürü çoktan yok olmuş iki güzellik... Asılarak idam edilmiş penguenler... Dünyaya olanlar karşısında çaresizlikten yere kapaklanmış New York Özgürlük Anıtı... Ve belki en sorun çıkartacak eser: Bir kutup ayısının ağzında, Obama'nın bedeninden kopmuş kafası: "Zavallı" Obama, Kyoto Anlaşması'nı imzalamayan bütün Amerikan Yönetimlerini temsil ediyor.
Dünyanın en paralı ve pahalı sanatseverlerinin ibadet edercesine ziyaret ettiği Venedik Bienali galiba ilk kez bu kadar aşırı dozda bir iklim protestosuna tanık olacak. Acaba oraya gelenler, bu sorunu umursayan takım mıdır? Galericiler, küratörler, sanatseverler Maldivler ve Tuvalu'yu "münasebetsiz" bulur mu? Ama gördüklerini yenilikçi bulacakları yüzde 100.