Lisanslı depoculuk çöktü

Hükümetin 2009 yılında fındıkta serbest piyasa ekonomisine geçmesi ve üreticiyi primle destekleme yoluna gitmesiyle beraber lisanslı depoculuk desteklenen bir proje olarak öne çıktı.  Türkiye Odalar ve  Borsalar Birliği (TOBB), Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO) ve Ordu Valiliği’nin ortaklığında LİDAŞ kuruldu. Ancak geçtiğimiz günlerde  LİDAŞ Yönetim Kurulu Ünye ve Düzce’deki depolarını kapatma kararı aldı.

Bu kararda en büyük etken üreticinin lisanslı depolara  ilgi göstermemesi oldu diye düşünüyoruz. Bu karara büyük hissedarlar TOBB ve TMO direnmedi. Bugüne kadar 2,5 milyon TL’yi aşan bir zarar oluşmuş durumda.

Aslında  Durak Fındık AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Kadir Durak’ın söylediği gibi ‘çocuk doğarken ölü doğmuştur.’

Üretici fındığı depoya nasıl koyabilirki?  Manav dediğimiz ticaret erbabı üreticiye sezon öncesi avans veriyor. Fındığını toplatıyor. Harmandan araç göndererek aldırıyor. Gübre, ilaç, kireç ihtiyaçlarına da cevap veriyor. Üretici ile tüccar arasında böylesine yoğun bir ilişki varken lisanslı depoculuk bu şekliyle ticaret erbabıyla nasıl rekabet edecek? Lisanslı depoculuğun altyapısı oluşturulmamış görünüyor.

Yasaya göre lisanslı depocular piyasaya girerek fındık  alamıyor, fiyat veremiyor. Kısacası bir müdahale kurumu değil.Ülkemizde 2009 yılından bu yana fındıkta rekolte fazlası yaşanmadığını unutmamalıyız. Arz fazlası bir fındık da yok. Sonuç olarak dersler iyi çalışılmamış gibi görünüyor. Göz göre göre 2,5 milyon TL boşa gitti. Bu 2,5 milyon TL Ünye ve Düzce’de üreticiye avans olarak verilseydi hiç şüphesiz ortaya çok başka sonuçlar çıkardı. Lisanslı depoculuk projesinin revize edilmeye ihtiyacı var. Sektörde rekabet şartları yaratılırsa, lisanslı depo üretici için cazibe merkezi haline getirilirse başarı da gelecektir.  Şu unutulmasın ve dersler iyi çalışılsın: Lisanslı depoculuğun önemi rekolte fazlası yaşanan sezonlarda ortaya çıkacak.